Ναυάγιο Βρετανικού – Χτύπησε η καμπάνα του πλοίου;

Η καμπάνα από το παρατηρητήριο του πλοίου –να χτύπησε άραγε, όταν προσέκρουσε σε νάρκη; –  ένας από τους φανούς σήμανσης, ένας  επάργυρος δίσκος σερβιρίσματος, κάποια κιάλια, ένας νιπτήρας, λίγα κεραμικά πλακάκια. Είναι τα κυριότερα από τα αντικείμενα,  που ανελκύσθηκαν από το ναυάγιο του Βρετανικού, του πλοίου που βυθίστηκε  το 1916 στα ανοιχτά της Κέρου μεταφέροντας 1065 ανθρώπους. Ήταν μεγάλη τύχη τελικά, που διασώθηκαν οι περισσότεροι  -έχασαν τη ζωή τους οι 30 από τους επιβαίνοντες-, περισσότερο από έναν αιώνα μετά όμως, η ιστορία επανήλθε στο προσκήνιο με το ερευνητικό πρόγραμμα, που οργανώθηκε από τον βρετανό ερασιτέχνη ιστορικό Σάιμον Μιλς, ιδρυτή του “Britannic Foundation” υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας του υπουργείου Πολιτισμού, της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων.

Τα αντικείμενα μάλιστα, που ανελκύσθηκαν από την έρευνα που διεξήχθη από 6 έως 13 Μαΐου, πρόκειται να ενταχθούν στη μόνιμη έκθεση του υπό κατασκευή Εθνικού Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων  στον Πειραιά, στην ενότητα για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου το ναυάγιο του «Βρετανικού» θα αποτελέσει εξέχον έκθεμα. 

Η γερμανική νάρκη

 Στις 16 Νοεμβρίου εκείνης της χρονιά ήταν, που το «HMHS Britannic», επιταγμένο  από το Βρετανικό Ναυαρχείο για να μετατραπεί σε πλωτό νοσοκομείο κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ενώ έπλεε ανοιχτά της Κέας, με κατεύθυνση το νοσοκομειακό σταθμό της Λήμνου, προσέκρουσε σε γερμανική νάρκη. Το πλοίο, ένα από τα μεγαλύτερα υπερωκεάνια της γραμμής του βορείου Ατλαντικού και δίδυμο του  «Τιτανικού» βυθίστηκε σε λιγότερο από μία ώρα. Παρ όλα αυτά οι επιβάτες κατόρθωσαν να το εγκαταλείψουν εγκαίρως ενώ τα θύματα προέκυψαν ατυχώς από την παράσυρση από τις προπέλες του πλοίου δύο σωστικών λέμβων στις οποίες βρίσκονταν.

Την ανέλκυση των αντικειμένων από το χώρο του ναυαγίου,  που βρίσκεται σε βάθος άνω των 120 μέτρων ανέλαβε ενδεκαμελής  καταδυτική ομάδα αποτελούμενη από επαγγελματίες καταδύσεων σε μεγάλα βάθη και χρησιμοποιήθηκαν καταδυτικές συσκευές κλειστού κυκλώματος. Την οργάνωση των καταδύσεων είχαν οι Ι. Τζαβελάκος, Evan Kovacs, Richie Kohler.

Δύσκολες συνθήκες έρευνας

Καθ’ όλη τη διάρκεια της έρευνας ήταν παρόν το τριμελές κλιμάκιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, αποτελούμενο από τους Ευαγγελιστή Διονύσιο καταδυόμενο αρχαιολόγο, Φουσέκη Χρύσα καταδυόμενη συντηρήτρια και τον Μερσενιέ Λούι τεχνικό βυθού, για τη συνολική εποπτεία και συντονισμό των εργασιών, την υποδοχή των ευρημάτων και την εφαρμογή των πρώτων εργασιών συντήρησης. Ορισμένα από τα επιλεγμένα αντικείμενα κατά τον αρχικό σχεδιασμό της έρευνας δεν κατέστη δυνατό, λόγω της θέσης και της διατήρησής τους, να ανελκυσθούν. Οι συνθήκες στο χώρο του ναυαγίου ήταν ιδιαίτερα δύσκολες, λόγω των ρευμάτων, του μεγάλου βάθους και της χαμηλής ορατότητας. 

Το σύνολο των αντικειμένων εν τέλει ανελκύσθηκαν με σάκους αέρα  από την καταδυτική ομάδα, με ασφάλεια και επιμέλεια. Στη συνέχεια, τα αντικείμενα τοποθετήθηκαν σε ειδικά διαμορφωμένα κιβώτια, ενώ αμέσως άρχισε η διαδικασία καθαρισμού τους από τους θαλάσσιους οργανισμούς. Τα ευρήματα, κατά τη διάρκεια της έρευνας, φυλάσσονταν σε χώρο που παραχώρησε στην Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων, το Αστυνομικό Τμήμα της Κέας. Με  το πέρας της έρευνας το σύνολο των αντικειμένων μεταφέρθηκε με ασφάλεια, στα εργαστήρια της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων, στην Αθήνα, όπου συνεχίζεται η διαδικασία συντήρησής τους. 

Διαβάστε επίσης:

Λίγος ακόμη σουρεαλισμός παρακαλώ – Κοσμήματα της Κλοντ Λαλάν από την συλλογή Καρπίδα σε δημοπρασία

Ο μυστικός κόσμος της γυναίκας στην αρχαιότητα Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών: Γράφει η δρ Αλεξάνδρα Χαραμή

Ταπί και σε παράκρουση, ο Πολάκης στους αιθέρες, ο Τσίπρας σε αναμονή κι η Ζωή σε όλα