Εγκαίνια: Η εμβληματική «Κόρη της Θήρας» στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο

Η περικαλλής «Κόρη της Θήρας», ένα από τα σπουδαιότερα αγάλματα ελληνικής αρχαϊκής γλυπτικής, τοποθετημένη πλέον σε νέα και αντισεισμική βάση αποτελεί το κεντρικό έκθεμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θήρας, που πλήρως ανακαινισμένο εγκαινιάσθηκε χθες το απόγευμα από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Μαζί εγκαινιάσθηκε και η έκθεση «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων», η οποία είχε παρουσιαστεί με επιτυχία επί μήνες στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Ανανεωμένη και με νέα, προσαρμοσμένη διάταξη σηματοδοτεί πανηγυρικά την έναρξη της νέας πορείας του Αρχαιολογικού Μουσείου Θήρας, που προσφέρει πλέον στο νησί με τους χιλιάδες επισκέπτες ένα νέο κόσμημα υπογραμμίζοντας τη δυναμική της ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής. Πρόκειται για το 27ο μουσείο, που αποδίδεται από το 2019 ως σήμερα στην χώρα είτε νεοϊδρυμένα είτε πλήρως ανακαινισμένα και εκσυγχρονισμένα, όπως τόνισε η υπουργός Πολιτισμού στην ομιλία της, ένα πραγματικό ρεκόρ σε κάθε περίπτωση.

«Η πρώτη επίσκεψή μας στη Σαντορίνη, μετά τους πρώτους μήνες της πανδημίας, ήταν με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, το 2020. Τότε, δώσαμε την υπόσχεση ότι οι τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου –ένα από τα σημαντικότερα σύνολα των αρχαιολογικών θησαυρών της Θήρας που φυλάσσονταν στις αποθήκες και παρέμεναν επί μακρόν άγνωστα και απρόσιτα στο ευρύ κοινό– θα εκτίθεντο στο Μουσείο Προϊστορικής Θήρας το επόμενο έτος», όπως ανέφερε η κυρία Μενδώνη. Και πράγματι ένα χρόνο αργότερα, εγκαινιάστηκε η έκθεση «Θηραϊκές Τοιχογραφίες. Ο Θησαυρός του Προϊστορικού Αιγαίου», με την οποία οι τοιχογραφίες κατέστησαν για πρώτη φορά προσβάσιμες και επισκέψιμες. «Τότε, το 2021, δώσαμε μια νέα υπόσχεση, ότι το Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας θα ανακαινιστεί πλήρως με βάση σύγχρονες μουσειακές προδιαγραφές. Στόχος μας ήταν, η Σαντορίνη να αποτελέσει πλέον κεντρικό προορισμό της Μεσογείου και στον τομέα του πολιτιστικού τουρισμού», πρόσθεσε η υπουργός.

Η ανακαίνιση εκ βάθρων

Νέο εμπόδιο παρουσιάστηκε με την έντονη σεισμική δραστηριότητα στο νησί την περασμένη άνοιξη αλλά και αυτό αντιμετωπίσθηκε. Το κτήριο του μουσείου, κτισμένο στο πλαίσιο της συνολικής ανοικοδόμησης του νησιού μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1956, σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Δεκαβάλλα ενσωματώνοντας χαρακτηριστικά του μοντέρνου κινήματος, όπως οι φωταγωγοί και οι οπτικές φυγές προς τον οικισμό και την Καλντέρα.

Οι φθορές του χρόνου, οι νέες ανάγκες στο μουσειογραφικό και μουσειολογικό πεδίο και οι αυξημένες απαιτήσεις ενός όλο και μεγαλύτερου αριθμού επισκεπτών είχαν καταστήσει εδώ και αρκετά χρόνια επιβεβλημένη την πραγματοποίηση εκτενών παρεμβάσεων ανακαίνισης και εκσυγχρονισμού. Οι εργασίες από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων αποκατέστησαν το αρχικό σχέδιο του κτηρίου αναδεικνύοντας ξανά τις αλλοιωμένες αρχιτεκτονικές αρετές του ενώ αντικατέστησαν και αναβάθμισαν παράλληλα το σύνολο των υποδομών και εγκαταστάσεών του σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού και της ασφάλειας.

Το έργο περιέλαβε έτσι, την ενίσχυση της στατικής επάρκειας του κτηρίου, την ενεργειακή του αναβάθμιση, την προσβασιμότητα για ΑμεΑ, νέους φωτισμούς και σύγχρονες μουσειογραφικές υποδομές.

Ασφαλής και ελεύθερη η Κόρη

Με ύψος 2,48 μέτρα, φιλοτεχνημένη σε ναξιακό μάρμαρο, η «Κόρη της Θήρας», που ανακαλύφθηκε, το 2000 στη Σελλάδα, την νεκρόπολη της Αρχαίας Θήρας είναι το εμβληματικό πλέον έκθεμα του μουσείου στην νέα του βάση, η οποία, όπως είπε η κυρία Μενδώνη σχεδιάστηκε με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές από το εργαστήριο Στατικής Μηχανικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και εφαρμόστηκε στο γλυπτό από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων στο Εργαστήριο Συντήρησης των Μουσείου Ακρόπολης, «ώστε η Κόρη να μπορεί να στέκει ασφαλής αλλά και ελεύθερη αναδεικνύοντας πλήρως το αρχαϊκό της κάλλος».

Επιπλέον, με την νέα μεταλλική βάση επετεύχθησαν δύο ακόμη βασικοί στόχοι: Να μην επιβαρυνθεί το γλυπτό με μεγάλες διατρήσεις και ταυτόχρονα να εξασφαλιστεί η στατική επάρκεια ώστε το άγαλμα να στέκει ελεύθερο από κάθε σύγχρονη κατασκευή υποστήριξης, ώστε να αναδεικνύεται η ποιότητά του.

Να σημειωθεί εξάλλου, ότι το κολοσσικό άγαλμα αποτελεί το σύμβολο, μιας λιγότερο γνωστής εποχής σε σχέση με την προϊστορική Σαντορίνη, αλλά εξ ίσου σημαντικής ωστόσο, καθώς η Θήρα είχε αναπτυχθεί δυναμικά κατά τον 7 ο -6 ο αιώνα π.Χ., με επίκεντρο την αρχαία πόλη στο Μέσα Βουνό. Μετά την ανακάλυψή του όμως, το σπουδαίο αυτό γλυπτό, το οποίο διατηρείται σχεδόν ακέραιο παρέμενε αθέατο για το κοινό του επί 22 χρόνια ως το 2022, όταν ύστερα από απόφαση της κυρίας Μενδώνη έγινε η πρώτη, προσωρινή παρουσίασή του στο υπό ανακαίνιση ακόμη τότε, μουσείο.

Οι Κυκλαδίτισσες

Η «Κόρη της Θήρας» αποτέλεσε στην συνέχεια και ένα από τα κεντρικά εκθέματα της έκθεσης για τις «Κυκλαδίτισσες», που συνδιοργανώθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε συνεργασία με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

«Η πρωτότυπη αυτή έκθεση, όπως ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού «παρουσιάζει την ιστορία των Κυκλάδων μέσα από τη γυναικεία οπτική, αναδεικνύοντας τον εξελισσόμενο και μεταλλασσόμενο ρόλο της γυναίκας στις νησιωτικές κοινωνίες από την προϊστορία έως τους μεταβυζαντινούς χρόνους. Μέσα από προσωπικές ιστορίες και λιγότερο γνωστές πτυχές της γυναικείας εμπειρίας φωτίζει ζητήματα όπως η ταυτότητα, η ισότητα, η συμμετοχή και η αυτονομία. Καταδεικνύει πώς οι Κυκλαδίτισσες άλλοτε περιορίζονταν από κοινωνικά στερεότυπα και άλλοτε πρωταγωνιστούσαν δυναμικά στην οικογένεια, τη θρησκεία, την οικονομία και την πολιτική. Συνδέει το παρελθόν και το παρόν προσκαλώντας το κοινό να στοχαστεί πάνω στη διαχρονική πορεία της γυναίκας ως φορέα παράδοσης και αλλαγής».

 

Στους νέους δρόμους συνεργασίας με το υπουργείο Πολιτισμού και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, που ανοίχθηκαν από το 2024 για την έρευνα, την μελέτη και την προβολή του Κυκλαδικού πολιτισμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αναφέρθηκε εξάλλου, η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Σάντρα Μαρινοπούλου. « Η συνεργασία θα περιλαμβάνει μια σειρά κοινών δράσεων, με κυριότερη το πρώτο Corpus, δηλαδή την πρώτη ψηφιακή καταγραφή όλων των μαρμάρινων ειδωλίων και αγγείων της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, που βρίσκονται σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές ανά τον κόσμο», είπε η κυρία Μαρινοπούλου, πέρα φυσικά από την διοργάνωση της έκθεση για τις «Κυκλαδίτσσες». Όπως επισήμανε άλλωστε η ίδια «Η απόφασή μας αυτή ήταν ένας ακόμη τρόπος να προσφέρουμε στις Κυκλάδες, καθώς αυτές αποτελούν τον λόγο ύπαρξης του Μουσείου μας».

Διαβάστε επίσης:

Για τα μάτια τους μόνο – Η μαύρη σκόνη για το μακιγιάζ από το Ιράν

Πάνος Ματθαίου: Οι Κούφιοι άνθρωποι της εποχής μας

Νίκος Σταμπολίδης: Η επιστροφή των Γλυπτών είναι ζήτημα ηθικής τάξης