από αριστερά Αγγελική Φράγκου, Θ. Πριόβολος, Γ. Κούστας και Μελίνα Τραυλού
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Την «επιστροφή… στο μέλλον» θέλει να πετύχει η ελληνική κυβέρνηση για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, δίνοντας χθες και επίσημα το σύνθημα της εκκίνησης στους ενδιαφερόμενους επενδυτές.
Τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά ιδρύθηκαν το 1958 από τον θρύλο του ελληνικού εφοπλισμού Σταύρο Νιάρχο και εξελίχθηκαν στα μεγαλύτερα της εποχής τους, πριν περάσουν στο ελληνικό κράτος, ιδιωτικοποιηθούν ξανά και σταδιακά χάσουν την αίγλη τους. Σήμερα βρίσκονται σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης και μόνο ένα κομμάτι τους παραμένει σε λειτουργία, για τις ανάγκες του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.
Η ελληνική κυβέρνηση βλέπει ότι έχει μπροστά της μια χρυσή ευκαιρία να «αναζωπυρώσει» την βαριά ναυπηγική βιομηχανία της χώρας, εκμεταλλευόμενη και το γεγονός ότι οι ΗΠΑ αλλάζουν, όπως φαίνεται, τις ισορροπίες στις ζώνες επιρροής τους, δίνοντας τεράστια έμφαση στην Ελλάδα.
Το σύνθημα που έδωσε χθες το υπουργείο Οικονομικών, βρίσκει στην αφετηρία, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις προθέσεις, αμερικανικά, γερμανικά, ολλανδικά, αλλά και ελληνικά συμφέροντα.
«Μεγάλο φαβορί» εμφανίζεται ο ελληνοαμερικανικός όμιλος Onex του Πάνου Ξενοκώστα, που έχει συμφωνήσει με την Αμερικανική (DFC) International Development Finance Corporation να διεκδικήσουν μαζί και τα μεγαλύτερα ναυπηγεία της Ανατολικής Μεσογείου.
Προηγήθηκαν, για την Onex, τα άλλα δύο μεγάλα ναυπηγεία της χώρας, αρχικά της Σύρου και τώρα της Ελευσίνας. Εφόσον η ONEX είναι ο τελικός πλειοδότης το ναυπηγείο αυτό, αναμένεται να είναι το πετράδι του στέμματος, αφού εκεί σχεδιάζουν να κάνουν εργασίες σε πολύ μεγάλα πλοία, αλλά και offshore πλατφόρμες. Πλατφόρμες που συνδέονται άμεσα και με τις γεοπολιτικές και ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, από το Ισραήλ μέχρι και την Ελλάδα.
Αλλά, σύμφωνα με τις ως τώρα πληροφορίες, διεκδικητής δεν είναι μόνο η Onex, αφού ακούγεται έντονα και το όνομα της ολλανδικής Damen αλλά και γερμανικού ναυπηγικού ομίλου.
Μέχρι πρόσφατα ενδιαφέρον, σύμφωνα με πληροφορίες, είχαν δείξει και οι Γάλλοι, σε άμεση συσχέτιση όμως με παραγγελίες γαλλικών φρεγατών για το ελληνικό πολεμικό ναυτικό.
Αλλά και ο Έλληνας εφοπλιστής Θεόφιλος Πριόβολος έχει επιδείξει ισχυρό ενδιαφέρον, αφού θέλει να μετατρέψει τα ναυπηγεία σε κέντρο υψηλής ναυτιλιακής καινοτομίας.
Πληροφορίες που κυκλοφόρησαν χθες ανέφεραν ως ανοικτό ακόμα και το ενδεχόμενο να δημιουργηθούν κοινοπραξίες μεταξύ των ενδιαφερομένων, προκειμένου να διεκδικήσουν από κοινού τα μεγάλα ναυπηγεία της χώρας.
Τι διεκδικούν
Οι όμιλοι που έχουν δικαίωμα να καταθέσουν τις προτάσεις τους, μέχρι το τέλος Νοεμβρίου (27η Νοεμβρίου η πιο πιθανή ημερομηνία), στην διαδικασία εκπλειστηριασμού του ναυπηγείου, θα πάρουν καθαρό από χρέη το λεγόμενο στρατιωτικό κομμάτι, έκτασης 400 περίπου στρεμμάτων. Σε αυτή την περιοχή κατασκευάστηκαν και τα τελευταία υποβρύχια του Π.Ν. με γερμανική τεχνολογία. Ένα project που σήκωσε πολύ συζήτηση, αφού υπήρξαν δεκάδες καταγγελίες ότι το υποβρύχιο «γέρνει».
Το κομμάτι αυτό είναι και το πιο στρατηγικό για τα ναυπηγεία, αφού στην περιοχή του βρίσκονται όλες οι απαραίτητες υποδομές. Το συγκεκριμένο ναυπηγείο πάντως θεωρείται μισό, χωρίς την μεγάλη πέμπτη κτιστή δεξαμενή του. Μια δεξαμενή που μπορεί να σηκώσει 500.000 τόνους και μπορεί να κάνει επισκευές σε ένα σούπερ δεξαμενόπλοιο.
Όταν η δεξαμενή αυτή κατασκευάστηκε πριν από τρεις και πλέον δεκαετίες, από τον Σταύρο Νιάρχο, ήταν η μεγαλύτερη στη Μεσόγειο. Ένα ρεκόρ που έχασε πρόσφατα από μια αντίστοιχη Γαλλική, η οποία την ξεπερνά για κάποιες δεκάδες χιλιάδες τόνους. Αυτή όμως ανήκει σήμερα στο Ελληνικό Δημόσιο και αναμένεται να βγει και αυτή σε πλειοδοτικό διαγωνισμό. Θεωρείται πάντως ότι όποιος πάρει το στρατιωτικό κομμάτι, θα παίξει μόνος του για το εμπορικό (5η δεξαμενή) στον διαγωνισμό που θα κάνει το Ελληνικό Δημόσιο.
Οι επενδύσεις
Το ναυπηγείο πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, χρειάζεται ένα μεγάλο κεφάλαιο για επενδύσεις. Οι περισσότερες δεξαμενές του, με κορυφαία την 500.000 τόνων, βρίσκονται σε αχρηστία, ενώ κάποιες παλαιότερες, πλωτές, έχουν πουληθεί ήδη σε πλειστηριασμό. Οι εκτιμήσεις των ειδικών αναφέρουν ότι μπορούν να χρειαστούν ακόμα και 100 εκατ. ευρώ σε πρώτη φάση προκειμένου να λειτουργήσει και πάλι η μονάδα.
Αν πάντως το ναυπηγείο καταλήξει σε δύο διαφορετικούς επενδυτές, το κόστος επαναφοράς της βάσης σε λειτουργική κατάσταση θα αυξηθεί κατακόρυφα, σε ό,τι αφορά το εμπορικό μέρος. Η πέμπτη δεξαμενή δεν υποστηρίζεται από καμία υποδομή, αφού όλες ανήκουν στο στρατιωτικό.
Οι εργαζόμενοι
Μεγάλο ζήτημα είναι και οι 1.000 περίπου εργαζόμενοι του ναυπηγείου, που την επόμενη της πώλησής του θα βρεθούν χωρίς συμβάσεις εργασίας. Οι πληροφορίες πάντως αναφέρουν ότι ένας μεγάλος αριθμός θα απορροφηθεί είτε στη νέα επιχείρηση είτε σε άλλες επιχειρήσεις, ίσως δημοσίου συμφέροντος, ενώ κάποιοι θα συνταξιοδοτηθούν.
Από το 1958 μέχρι σήμερα
Τον Σεπτέμβριο του 1956 ο Σταύρος Νιάρχος, όντας ήδη ένας από τους μεγαλύτερους εφοπλιστές σε όλο τον κόσμο, είδε ότι υπάρχουν μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα των ναυπηγείων, και υπέγραψε σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο για την παραχώρηση των εκτάσεων. Δύο χρόνια αργότερα το 1958 αρχίζει να το αναπτύσσει. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 70’ η πορεία του ήταν διαρκώς ανοδική, εκμεταλλευόμενο και το γεγονός ότι όλο και περισσότερα αλλά και μεγαλύτερα πλοία έπεφταν στη θάλασσα.
Εκείνη όμως την περίοδο η μεγάλη κρίση στη ναυτιλία από τη μια, αλλά και οι περιορισμένες δυνατότητες δανειοδότησης στην Ελλάδα για κατασκευή πλοίων, όπως και η αύξηση του ανταγωνισμού από το εξωτερικό, οδηγούν το ναυπηγείο σε κρατικοποίηση.
Πιο συγκεκριμένα, τα ναυπηγεία το 1985 αγοράζονται από την ΕΤΒΑ, ενώ στη συνέχεια μπαίνει στο παιχνίδι ο όμιλος Blohm+Voss για την παραγωγή στην Ελλάδα φρεγατών για λογαριασμό του Πολεμικού Ναυτικού.
Στη συνέχεια η εταιρεία ιδιωτικοποιείται κατά το ήμισυ, με μορφή συνεταιρισμού των εργαζομένων, ενώ το υπόλοιπο 50% περνάει στην αγγλική εταιρεία Brown & Root, χωρίς όμως και αυτή η προσπάθεια να ευδοκιμήσει.
Στη συνέχεια τα ναυπηγεία αγοράζει η γερμανική ΗDW, η οποία αναλαμβάνει να χτίσει τα υποβρύχια με το πρωτότυπο «Παπανικολής».
Μεσολαβεί καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για παράνομες χρηματοδοτήσεις των ναυπηγείων από το ελληνικό δημόσιο, ενώ η μονάδα έχει περάσει στην Τhyssen Krupp, μετά την εξαγορά της HDW.
Τα μεγαλύτερα ναυπηγεία της χώρας όμως καταδικάζονται, το 2008, να πληρώσουν ένα τεράστιο πρόστιμο 250 εκατ. ευρώ. Οι Γερμανοί φεύγουν από το παιχνίδι, και η Ελλάδα ψάχνει να βρει επενδυτή για τα ναυπηγεία και να τροποποιήσει την ποινή. Τελικά, σε συμφωνία με την ΕΕ το μισό ναυπηγείο, το στρατιωτικό, θα συνεχίσει να λειτουργεί, ενώ το εμπορικό θα κλείσει μέχρι το 2025. Επίσης βρίσκεται και νέος επενδυτής ο Ισκαντάρ Σάφα, με την την Αbu Dhabi Mar.
Η σύμβαση χαρακτηρίζεται από πολλούς «Λεόντιος» διότι δίνει στον επενδυτή όλα τα πλεονεκτήματα. Πολλοί είπαν τότε ότι το Ελληνικό Δημόσιο ήταν σε αδιέξοδο αφού και τα ναυπηγεία έπρεπε να κρατήσει ανοικτά και τα υποβρύχια να ολοκληρώσει. Σύμβαση που τελικά οδήγησε σε σύγκρουση τις δύο πλευρές.
Τελικά μετά από απανωτές εκατέρωθεν αγωγές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, το Ελληνικό Δημόσιο εκμεταλλεύεται τον νόμο για την ειδική εκκαθάριση, καταθέτει αίτημα στο πρωτοδικείο, το οποίο και γίνεται δεκτό.
Από εκείνη τη στιγμή, δύο χρόνια περίπου, ο ειδικός εκκαθαριστής ξεκίνησε έναν αγώνα δρόμου για να βάλει τις δεκάδες ανοικτές υποθέσεις των ναυπηγείων σε μια σειρά, προκειμένου να είναι καθόλα έτοιμος να δώσει το «εναρκτήριο λάκτισμα».
Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση
