ΤτΕ: Σε καλό δρόμο οι ελληνικές τράπεζες – Οι 4 κίνδυνοι που εντοπίζει ο Γ. Στουρνάρας

Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για το αξιόχρεο της χώρας αμβλύνει τους κινδύνους για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, ενώ οι προοπτικές για τον ελληνικό τραπεζικό τομέα διαγράφονται θετικές, σύμφωνα με την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας  του Νοεμβρίου 2023 της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) που δημοσιεύτηκε σήμερα Τετάρτη.

Ειδικότερα, η κερδοφορία των τραπεζών βελτιώνεται, ενώ συνεχίζεται η υλοποίηση της στρατηγικής για την οριστική απαλλαγή τους από το υφιστάμενο απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Οι συνθήκες ρευστότητας και χρηματοδότησης του ελληνικού τραπεζικού τομέα βελτιώθηκαν περαιτέρω χάρη στην αύξηση των καταθέσεων και παρά την αποπληρωμή μέρους της χρηματοδότησής τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών κρίνεται ικανοποιητική, αλλά οι τράπεζες οφείλουν να ενισχύσουν περαιτέρω τα κεφαλαιακά τους αποθέματα.

Ωστόσο, η έκθεση εντοπίζει τέσσερις κινδύνους:

• Η κλιμάκωση των γεωπολιτικών κινδύνων
• Η επιμονή των πληθωριστικών πιέσεων
• Η επιβράδυνση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης
• Ο κίνδυνος απότομης ανατιμολόγησης των περιουσιακών στοιχείων στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων

Οπως αναφέρει η ΤτΕ, αυτοί οι 4 παράγοντες διατηρούν τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα σε υψηλό επίπεδο.

Παράλληλα, αναφέρει ότι αναμένεται θετική μεταβολή του ΑΕΠ για το 2023 και το 2024.

Σε σχέση με την αγορά εργασίας, η ΤτΕ αναμένει περαιτέρω αύξηση της απασχόλησης και μείωση του ποσοστού ανεργίας.

Σχετικά με τον πληθωρισμό, εκτιμάται ότι θα αποκλιμακωθεί σημαντικά το 2023, κυρίως λόγω της υποχώρησης των τιμών της ενέργειας και της επίδρασης των μέτρων νομισματικής πολιτικής τα οποία έχει λάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

H ΤτΕ αναφέρει χαρακτηριστικά:

Η Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αξιολογεί τις εξελίξεις, εντοπίζει τους κύριους παράγοντες των συστημικών κινδύνων του ελληνικού τραπεζικού τομέα και των λοιπών κλάδων του χρηματοπιστωτικού συστήματος και αναλύει τη λειτουργία των υποδομών των χρηματοπιστωτικών αγορών (συστήματα πληρωμών, κάρτες πληρωμών, κεντρικά αποθετήρια τίτλων και κεντρικοί αντισυμβαλλόμενοι). 

Η παρούσα Έκθεση επικεντρώνεται στις εξελίξεις που έλαβαν χώρα στον τραπεζικό τομέα κατά το α΄ εξάμηνο του 2023. Παρουσιάζονται επίσης δύο Ειδικά Θέματα, που εξετάζουν: 

α) τις βασικές έννοιες που αφορούν τα κρυπτοστοιχεία και κρίσιμα γεγονότα που επηρέασαν το οικοσύστημά τους τα τελευταία έτη, ενώ παρατίθενται οι κίνδυνοι που ενέχουν τα κρυπτοστοιχεία για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και αναλύονται οι πρόσφατες εξελίξεις στο συναφές κανονιστικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.

β) την πανευρωπαϊκή άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress tests) για το 2023, παρουσιάζοντας τα σενάρια και τις αλλαγές στη μεθοδολογία που υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (European Banking Authority – EBA) σε σχέση με την άσκηση του 2021, καθώς και τα αποτελέσματά της.

Ο τραπεζικός τομέας βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση σε σχέση με το παρελθόν για να αντιμετωπίσει πιθανές αναταράξεις. Ωστόσο, η διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλό ακόμη επίπεδο, σε συνδυασμό με τα αυξημένα βασικά επιτόκια και την επιβράδυνση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης, δοκιμάζει την ανθεκτικότητα των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και ενδέχεται να συμβάλει στη δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ).

Ταυτόχρονα, τα υψηλά επιτόκια και η μεταβλητότητα στις αγορές εγκυμονούν κινδύνους για τις χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις εκτός τραπεζικού τομέα (non-bank financial institutions) που δύναται να επηρεάσουν τις τράπεζες δευτερογενώς. 

Το ποσοστό ΜΕΔ των τραπεζών στο σύνολο των δανείων μειώθηκε οριακά (Ιούνιος 2023: 8,6%, Δεκέμβριος 2022: 8,7%). Επισημαίνεται ότι και οι τέσσερις σημαντικές τράπεζες έχουν πλέον πετύχει τον επιχειρησιακό στόχο τους για μονοψήφιο ποσοστό ΜΕΔ, με μία εξ αυτών να είναι κάτω από το 5%. Ωστόσο, θα πρέπει να συνεχιστούν οι ενέργειες που στοχεύουν στην εξυγίανση του εναπομείναντος αποθέματος ΜΕΔ και στην επίτευξη σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (Ιούνιος 2023: 1,8%).

Η οργανική κερδοφορία των τραπεζών διαμορφώθηκε σε υψηλό επίπεδο. Βραχυπρόθεσμα, η επίδραση από τις αυξήσεις των βασικών επιτοκίων στο καθαρό επιτοκιακό αποτέλεσμα των τραπεζών είναι θετική, καθώς η πλειονότητα των δανείων τους έχει συναφθεί με κυμαινόμενο επιτόκιο.

Εντούτοις, μεσοπρόθεσμα η επίδραση αυτή ενδέχεται να μετριαστεί από την αύξηση του κόστους χρηματοδότησης των τραπεζών, λόγω αφενός της σταδιακής αύξησης των επιτοκίων καταθέσεων και αφετέρου του αυξημένου κόστους έκδοσης ομολόγων για την άντληση ρευστότητας και την κάλυψη εποπτικών απαιτήσεων.

Ταυτόχρονα, σε συνθήκες επιβράδυνσης του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης, η προσπάθεια των τραπεζών για υγιή πιστωτική επέκταση και διατήρηση της υφιστάμενης κερδοφορίας καθίσταται δυσχερέστερη.

Η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζικών ομίλων υποχώρησε ελαφρά και η ποιότητα των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων τους παραμένει χαμηλή. Ωστόσο, η αυξημένη κερδοφορία διαμορφώνει ευνοϊκές συνθήκες για την εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου.

Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (Common Equity Tier 1 ratio – CET1 ratio) σε ενοποιημένη βάση μειώθηκε σε 14,2% τον Ιούνιο του 2023, από 14,5% το Δεκέμβριο του 2022, κυρίως λόγω της αρνητικής επίδρασης από την εφαρμογή των μεταβατικών διατάξεων του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9 (ΔΠΧΑ 9) και της αύξησης του σταθμισμένου ως προς τον κίνδυνο ενεργητικού. Αντίστοιχα, ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαίου (Total Capital Ratio – TCR) υποχώρησε σε 17,3% από 17,5%.

Η υψηλή αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι που επικρατούν στο διεθνές χρηματοπιστωτικό περιβάλλον δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού.

Η αναβάθμιση του αξιόχρεου του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική βαθμίδα, σε συνδυασμό με τις χαμηλές χρηματοδοτικές του ανάγκες για την επόμενη διετία, αλλά και η ισχυροποίηση των μεγεθών του τραπεζικού τομέα, αμβλύνουν σε μεγάλο βαθμό τους κινδύνους.

Ωστόσο, τυχόν απότομη χειροτέρευση των διεθνών χρηματοπιστωτικών συνθηκών μπορεί να προκαλέσει αναταράξεις με δυσμενείς επιδράσεις τόσο στη χρηματοοικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών όσο και στον ελληνικό τραπεζικό τομέα.

Συνεπώς, αναδεικνύεται η σημασία συνέχισης της πορείας εξυγίανσης και περαιτέρω ενδυνάμωσης των βασικών μεγεθών του χρηματοπιστωτικού συστήματος, σε συνδυασμό με την εφαρμογή κατάλληλων μέτρων μικρο- και μακροπροληπτικής εποπτείας για την ενίσχυση και διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Δείτε αναλυτικά την Έκθεση εδώ 

Καραβίας (Eurobank): Η Θεσσαλονίκη εξελίχθηκε αθόρυβα σε κέντρο επενδύσεων υψηλών προδιαγραφών

Alpha Bank: Αυξάνεται η δυναμική της κατανάλωσης στην ελληνική οικονομία

Πώς είδαν οι J.P. Morgan, Deutsche Bank και Jefferies τα αποτελέσματα της Eurobank