Για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, τις εξελίξεις στα επιτόκια, τον πληθωρισμό και τις γεωπολιτικές προκλήσεις μίλησε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, στο ertnews, επισημαίνοντας ότι παρά τις θετικές ενδείξεις, το διεθνές περιβάλλον παραμένει εξαιρετικά ασταθές.

Αναφερόμενος στη νομισματική πολιτική, ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι ενώ η ευρωζώνη φαίνεται να έχει φτάσει σε ένα σημείο ισορροπίας με πληθωρισμό και επιτόκια κοντά στο 2%, δεν μπορεί να αποκλειστεί καμία μελλοντική κίνηση. Η μεγάλη αβεβαιότητα, ειδικά λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων, όπως αυτές στη Μέση Ανατολή, επιβάλλει διαρκή επαγρύπνηση.

1

Αν υπάρξει περαιτέρω υποχώρηση του πληθωρισμού ή επιβράδυνση της οικονομίας, τότε ενδέχεται να υπάρξει και νέα μείωση επιτοκίων, σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι τέτοιες αποφάσεις βασίζονται στα δεδομένα και όχι σε εκτιμήσεις.

«Ποτέ δεν μπορείς να πεις κάτι τέτοιο, ειδικά με την αβεβαιότητα που υπάρχει παγκοσμίως. Βλέπουμε σήμερα στη Μέση Ανατολή τι γίνεται με την τιμή του πετρελαίου. Άρα είμαστε προσεκτικοί. Φαίνεται όμως ότι έχουμε φτάσει σε μια ισορροπία με βάση τις εξελίξεις στον πληθωρισμό κυρίως, στις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα, στον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης.

Φαίνεται ότι έχουμε φτάσει σε έναν πληθωρισμό 2%, επιτόκια 2%, άρα πραγματικό επιτόκιο κεντρικής τράπεζας 0, ορισμός σύμφωνα με τον ορισμό του ουδέτερου επιτοκίου, στο βαθμό που και αυτό μετράει ως δείκτης, άρα έχουμε φτάσει σε ένα σημείο ισορροπίας, σε ένα πρώτο σημείο ισορροπίας. Δεν ξέρουμε αν θα διατηρηθεί αυτή η ισορροπία».

«Βεβαίως, αν η οικονομία, η ευρωπαϊκή οικονομία αποδυναμωθεί περαιτέρω, αν ο πληθωρισμός μειώνεται περαιτέρω, δηλαδή κάτω από τον στόχο που δεν το θέλουμε αυτό, ενδεχομένως να προχωρήσουμε και σε νέες μειώσεις. Αλλά εξαρτόμαστε από τα στοιχεία είναι τόσο μεγάλη αβεβαιότητα, που δεν μπορείς να πεις εκ των προτέρων αν έχουμε τελειώσει ή όχι», σημείωσε ο Γιάννης Στουρνάρας.

Για τα αρνητικά επιτόκια ο κεντρικός τραπεζίτης ανέφερε ότι, παρότι δεν μπορεί να αποκλείσει ένα σενάριο επιστροφής σε αρνητικά επιτόκια, το θεωρεί εξαιρετικά δύσκολο με τα σημερινά δεδομένα.

Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο επιβολής υψηλών δασμών από τις ΗΠΑ, υποστήριξε ότι οι οικονομικές συνέπειες θα είναι αποπληθωριστικές για τις χώρες που πλήττονται – μεταξύ αυτών η Ευρώπη και η Κίνα. Στην Ελλάδα, οι άμεσες επιπτώσεις ίσως να είναι περιορισμένες λόγω μικρού εξαγωγικού όγκου, αλλά οι έμμεσες συνέπειες μέσω της ευρωπαϊκής οικονομίας θα μπορούσαν να μειώσουν την ανάπτυξη έως και 0,5%.

«Αναφορικά με τις επιπτώσεις των δασμών, η μεγάλη εικόνα είναι ότι είναι στασιμοπληθωριστικές στις χώρες που επιβάλλει τους δασμούς στην Αμερική και είναι αποπληθωριστικές στις χώρες που δέχονται τους δασμούς, κυρίως στην Ευρώπη και στην Κίνα. Άρα η πρώτη επίπτωση στην Ευρώπη είναι αρνητική για τη ζήτηση, γιατί θα μειωθούν οι εξαγωγές μας. Και υπάρχουν και μετά και δευτερογενείς αρνητικές επιπτώσεις. Άρα δεν μπορώ να πω ότι φοβάμαι για αποπληθωρισμό, δηλαδή να πέσουμε σε μεγάλο ποσοστό κάτω από το 2%.

Πάντως οι δασμοί όπως επιβάλλονται και είναι σημαντικοί ακόμα και σήμερα, αυτό που λέμε το rebate, δηλαδή αποτελεσματικός, το αποτελεσματικό ποσοστό, το ουσιαστικό ποσοστό δασμών στην Αμερική έχει φτάσει στο 13,5% με αυτούς που ισχύουν σήμερα, σε σχέση με 2,5% που ήταν πριν αναλάβει η νέα αμερικανική διοίκηση Τραμπ. Άρα μιλάμε για μια ουσιαστική αύξηση των δασμών στην Αμερική και αυτό δρα αποπληθωριστικά στις χώρες οι οποίες εξάγουν τα προϊόντα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες και δέχονται τους δασμούς», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Στουρνάρας.

Η ευχή του, όπως τόνισε, είναι να αποφευχθεί εντελώς η επιβολή δασμών και η ΕΕ να διαπραγματευτεί ως ενιαίο μέτωπο – χωρίς διμερείς συμφωνίες που θα υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή συνοχή.

Όσον αφορά τις πληθωριστικές πιέσεις στην Ελλάδα, εξήγησε πως ο υψηλότερος πληθωρισμός στην Ελλάδα οφείλεται στην ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ.« Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή αναπτύσσεται πολύ ταχύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Άρα είναι λογικό να έχει και υψηλότερο πληθωρισμό». Η υπερβάλλουσα ζήτηση εντός της χώρας, σε συνδυασμό με τη στενότητα προσφοράς, ασκεί ανοδικές πιέσεις στις τιμές.

Σχολιάζοντας την ενίσχυση του ευρώ έναντι του δολαρίου, σημείωσε ότι οφείλεται στην αλλαγή της κατεύθυνσης των κεφαλαιακών ροών – με αυξημένη εισροή χρημάτων προς την Ευρώπη, αντί για εκροές προς τις ΗΠΑ όπως συνέβαινε στο παρελθόν.

Ως προς το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία, σε περίπτωση που επικρατήσει το σενάριο επιβολής δασμών 50% στην Ευρωζώνη, ο κ. Στουρνάρας ανέφερε: «Το 50%, όπως ξέρετε, είναι το πιο ακραίο σενάριο. Το θεωρούμε ότι θα έχει πολύ μικρή πιθανότητα, χωρίς να το αποκλείουμε.»

Επιπλέον τοποθετήθηκε για την θέση του ευρώ ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος που ενισχύεται σταδιακά, κάτι που δεν θα γίνει αυτόματα, όπως επισήμανε. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει στην ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, στην ενοποίηση των κεφαλαιαγορών και στην ενίσχυση των επενδύσεων. Χωρίς μεταρρυθμίσεις, το ευρώ δεν μπορεί να ανταγωνιστεί το δολάριο σε παγκόσμια κλίμακα.

Συγχρόνως, ο διοικητής της ΤτΕ δήλωσε αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, τονίζοντας ότι πλέον αναπτύσσεται με ισχυρά θεμέλια και χωρίς τα ελλείμματα του παρελθόντος. Το χρέος είναι διαχειρίσιμο και προβλέπεται να μειωθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης.

«Η Ελλάδα βγήκε από μια πολύ μεγάλη κρίση, όπου πολλοί θεωρούσαν ότι δεν θα πετύχει, ότι θα βγει από το ευρώ. Όχι απλώς έμεινε, αλλά αναπτύσσεται πολύ γρηγορότερα από τους Ευρωπαίους εταίρους και αναπτύσσεται σε ένα περιβάλλον σταθερότητας, γιατί και παλαιότερα αναπτυσσόμενοι γρήγορα, αλλά αναπτυσσόμαστε με ελλείμματα, με δίδυμα ελλείμματα, δηλαδή έλλειμμα του προϋπολογισμού και έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της τάξεως του 15% του ΑΕΠ. Άρα αυτή η ανάπτυξη τότε δεν ήταν βιώσιμη και πραγματικά έσκασε».

«Σήμερα είναι βιώσιμη και είναι στο χέρι μας να συνεχίσουμε να είναι βιώσιμη, διότι έχουμε ένα χρέος ρυθμισμένο, για πολλά χρόνια, γι αυτό και πέφτει ραγδαία σε λίγα χρόνια, όχι πολλά. Σε 2 – 3 χρόνια δεν θα είμαστε η χώρα με το μεγαλύτερο χρέος στην Ευρώπη. Δεν θα είμαστε μάλιστα ούτε καν δεύτερη, μπορεί να είμαστε και τρίτη».

Η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων είναι, κατά τον ίδιο, η βασική πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική οικονομία. Τομείς όπως η δικαιοσύνη, η δημόσια διοίκηση, η εκπαίδευση και η σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή απαιτούν μεταρρυθμιστική ώθηση, όχι μόνο για να διασφαλιστεί η ανάπτυξη αλλά και για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Όσον αφορά στο φορολογικό πλαίσιο ο κ. Στουρνάρας πρότεινε την επανεξέτασή του από μηδενική βάση, συμπεριλαμβανομένων των φοροαπαλλαγών και των κοινωνικών επιδομάτων. Ένα πιο αποτελεσματικό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, υποστήριξε, θα ενίσχυε την οικονομία και την κοινωνική συνοχή.

Τέλος, σχετικά με τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, αναγνώρισε τη σοβαρότητα του προβλήματος, τονίζοντας ότι όποια λύση επιλεγεί δεν πρέπει να δημιουργήσει νέα πίεση στο τραπεζικό σύστημα. Οποιαδήποτε παρέμβαση θα πρέπει να γίνει σε συνεννόηση με την ΤτΕ και να εγκριθεί από την ΕΚΤ.

«Το πρόβλημα είναι μεγάλο, αλλά πρέπει να βρεθεί μια λύση που να μη δημιουργεί πρόβλημα στις τράπεζες, διότι δεν θα θέλαμε να δημιουργηθεί ένα τραπεζικό πρόβλημα εκ νέου με αυτά που έχουμε περάσει. Είμαι βέβαιος ότι η κυβέρνηση θα διαβουλευθεί με την Τράπεζα της Ελλάδος και αν είναι να νομοθετήσει, πρέπει οπωσδήποτε το νέο νομοθέτημα να περάσει από διαβούλευση και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα».