Με τη κατεδάφιση 141 κτηρίων και 339 μανδρών επιχειρείται η πολεοδομική ευταξία στο Μάτι

Θα χρειασθούν περίπου 4 χρόνια (εφόσον όλα κυλήσουν βάσει του χρονοδιαγράμματος) για να υλοποιηθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός στο Μάτι, όπου πριν δύο χρόνια συνέβη μια δίχως προηγούμενο τραγωδία με 102 πολίτες να καίγονται. Η πυρκαγιά τους εγκλώβισε σε μια περιοχή που, όπως πολλές στην Ελλάδα, έχει δομηθεί άναρχα, χωρίς κανόνες.

Σημαντικό μέρος των ιδιοκτητών ακινήτων στο Μάτι θα κληθούν να πληρώσουν την αποκαλούμενη εισφορά σε γη παραχωρώντας τμήμα του οικοπέδου τους για δρόμους, πλατείες και άλλους κοινόχρηστους χώρους βάσει της κείμενης νομοθεσίας.

Το πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της περιοχής στο Μάτι έγινε με την εκπόνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) υπό την επίβλεψη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ). Τα βασικά σημεία του ΕΠΣ παρουσιάστηκαν χθες από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος  – υπουργός Κωστής Χατζηδάκης, υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου, γενικοί γραμματείς Ευθύμης Μπακογιάννης και Κωνσταντίνος Αραβώσης – και τον πρόεδρο του ΤΕΕ, Γιώργο Στασινό.

Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος ο στόχος είναι «στο Μάτι να μπει μια τάξη. Όχι μόνο γιατί η Ελλάδα πρέπει να γίνει μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, αλλά διότι αυτό είναι προς όφελος των ίδιων των κατοίκων του. Θα αντιμετωπιστούν τα σφάλματα του παρελθόντος. Θα διανοιχθούν δίοδοι προς την παραλία η οποία θα αποκτήσει ένα τελείως διαφορετικό χρώμα».

Με τα τεχνικά έργα που αποφασίστηκε να γίνουν το σύνολο των κατεδαφίσεων μπορεί να φθάσει τα 141 κτήρια τα οποία είναι πρώτη και δεύτερη κατοικία, εστίασης και ένα τουριστικό κατάλυμα, ενώ θα γκρεμιστούν περί τις 339 μάνδρες. Σε περίπτωση που δεν θα γίνουν τα τεχνικά έργα τα κτήρια που θα πρέπει να κατεδαφιστούν είναι 338 και οι μάντρες 441.

Το ΕΠΣ θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και δεν αποκλείεται να διαφοροποιηθεί σε κάποια σημεία του. Μια πρώτη εκτίμηση για τα τεχνικά έργα (οριοθετήσεις ρεμάτων, αιγιαλού, δημιουργία δημόσιων χώρων κ.λ.π.) διαμορφώνει έναν προϋπολογισμό της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον κ. Στασινό με επιπλέον έργα αξίας 4 εκατ. ευρώ αποφεύγεται η κατεδάφιση περίπου 200 ακινήτων.

Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων που θα κατεδαφιστούν θα αποζημιωθούν με βάση την κείμενη νομοθεσία (δεν υπάρχει πρόβλεψη για κάτι ειδικότερο) εφόσον τα κτήρια είναι νόμιμα, ενώ μέχρι την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου για το Μάτι θα ισχύει αναστολή εκτέλεσης οικοδομικών αδειών για τα τμήματα της περιοχής που το καθεστώς δεν είναι ξεκάθαρο.

Με το ΕΠΣ οργανώνεται χωρικά μια περιοχή περίπου 8.000 στρεμμάτων, από τα οποία τα 2.600 πολεοδομούνται για πρώτη φορά. Οι περιοχές που προστατεύονται με τη δασική νομοθεσία ή άλλες διατάξεις, φθάνουν τα περίπου, 4.250 στρέμματα. Το υπόλοιπο της συνολικής έκτασης περιλαμβάνει τις ήδη εντός σχεδίου περιοχές που αναπλάθονται (6%), αιγιαλό και παραλία (2%), κατασκηνώσεις (2%), και διάφορες άλλες περιπτώσεις (4%).

Στα περίπου 2.600 στρέμματα που πολεοδομούνται, θα οικοδομηθούν 710 στρ., 1.060 στρ. θα είναι ιδιωτικοί χώροι πρασίνου (ακάλυπτοι), και 830 στρ. αποτελούν την εισφορά σε γη, αυξάνοντας τους κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους στην περιοχή.

Στην περιοχή Μάτι υπάρχουν περισσότερα του ενός καθεστώτα δόμησης με σημαντικό ποσοστό των κτηρίων να έχουν υπαχθεί στους νόμους περί τακτοποίησης των αυθαιρέτων. Ειδικότερα βάσει των στοιχείων που δημοσιοποιήθηκαν χθες: Στις περιοχές προστασίας από διατάξεις δασικής νομοθεσίας (εξαιρουμένων των κατασκηνώσεων) τα κτήρια είναι 426 εκ των οποίων για το 37,57% έχει γίνει δήλωση αυθαιρέτων, 16,61% είναι κτήρια με δηλώσεις αυθαιρέτων και υποκείμενη άδεια, το 19,83% των κτηρίων κρίθηκαν ακατάλληλα μετά την πυρκαγιά και το 9,36% επικίνδυνα μετά την πυρκαγιά. Στις περιοχές προστασίας από διατάξεις οικιστικού ελέγχου (υφίσταται Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου) τα κτήρια είναι 420. Από αυτά το 33,09% είναι με δήλωση αυθαιρέτου, 14,76% με δήλωση αυθαιρέτου και υποκείμενη άδεια, 19,05% ακατάλληλα μετά την πυρκαγιά και 9,05% επικίνδυνα.

Στην κατηγορία βιώσιμης πολεοδόμησης (υπήρξε μελέτη η οποία δεν δημοσιεύτηκε) τα κτήρια είναι 2.562 εκ των οποίων το 39,72% είναι με δήλωση αυθαιρέτου, 13,66% με δήλωση αυθαιρέτου και υποκείμενη άδεια, 17,84% ακατάλληλα μετά την πυρκαγιά και 8,2% επικίνδυνα. Στις εκτός σχεδίου εκτάσεις που δεν διέπονται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας (κατά βάση αγροτικές εκτάσεις) τα κτήρια είναι 92 με το 18,48% αυτών να είναι κτήρια με δηλώσεις αυθαιρέτων και 5,44% με δηλώσεις αυθαιρέτων και υποκείμενη άδεια.

Η αποτύπωση της κατάστασης στο Μάτι, θυμίζει την εικόνα που έχει διαμορφωθεί όσο αφορά τη δόμηση σε ουκ ολίγες περιοχές της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που είπε ο κ. Οικονόμου χθες σε μια αποστροφή του λόγου του: «Περιοχές που κινδυνεύουν από φυσικές καταστροφές έχουμε πολλές στην Ελλάδα και σε αυτές διαβιούν περί το 1 εκατ. άνθρωποι, το έχω ξαναπεί».

Τα επόμενα βήματα όσο αφορά το Μάτι είναι: Ανάρτηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Μελέτης Οριοθέτησης Ρεμάτων στις 25 Ιουνίου, ολοκλήρωση διαβούλευσης μαζί με την επεξεργασία των σχολίων για τα προηγούμενα με τη διαμόρφωση – νομοθετική επεξεργασία του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) έως 15 Αυγούστου. Το ΠΔ θα σταλεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας στις 26 Αυγούστου, 26 Σεπτεμβρίου θα εκδοθεί το πρακτικό του ΣτΕ και το ΦΕΚ στις 10 Οκτωβρίου.

Θα ακολουθήσει η εκπόνηση Μελέτης Πολεοδομικού Σχεδίου Εφαρμογής (ΠΣΕ) η ανάρτησή του και η ανάρτηση του κτηματογραφικού διαγράμματος. Ο ελάχιστος χρόνος ολοκλήρωσης του ΠΣΕ (που περιλαμβάνει ρυμοτομικές – οικοδομικές γραμμές, χρήσεις γης, όροι και περιορισμοί δόμησης, κανονιστικό πλαίσιο για ενίσχυση ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή, μορφολογικά χαρακτηριστικά, τρόπο διαμόρφωσης χρήσης και σύνδεσης ακάλυπτων ιδιωτικών χώρων με τους κοινόχρηστους, Πράξη Εφαρμογής) είναι ένα έτος.