Πίτερ Μαρίνο: Είμαι 45 χρόνια στην ιστορία τέχνης της Νέας Υόρκης

«Οι πιανίστες παίζουν Μότσαρτ και Βάγκνερ και Ραχμάνινοφ. Γιατί περιμένουν από τους αρχιτέκτονες να έχουν μόνο μια ματιά; Είναι σαν ένας πιανίστας να λέει, ότι παίζει μόνον  Σοπέν, και αυτό είναι. Ε, λοιπόν, κι εγώ τα κάνω όλα!».

Αρχιτέκτονας, σχεδιαστής εσωτερικών χώρων και αντικειμένων κάθε είδους, δημιουργός έργων τέχνης και ακόμη συλλέκτης ο ίδιος, μια εκκεντρική έως προκλητική προσωπικότητα ο Πίτερ Μαρίνο (Peter Marino), με τη μαύρη, δερμάτινη στολή των μοτοσικλετιστών -διαθέτοντας αρκετές από αυτές- και τα δερμάτινα, επίσης, κασκέτα, τις αλυσίδες, τα δαχτυλίδια με νεκροκεφαλές και φυσικά τα τατουάζ είναι σίγουρα μια ιδιαίτερη περίπτωση στο χώρο της σύγχρονης δημιουργίας. Ένα ταλέντο πολύμορφο και περιζήτητο, ένας σταρ αναμφίβολα, με τελευταίο έργο του μία έκθεση στο διάσημο Tiffany της Νέας Υόρκης. Στο Tiffany Landmark συγκεκριμένα, που βρίσκεται στον 10^ο όροφο του ναού της πολυτέλειας και της φινέτσας του Μανχάταν και επικεντρώνεται στην προβολή της τεράστιας συλλογής έργων τέχνης που διαθέτει, μαζί με τα κοσμήματα.

Εδώ ο Πίτερ Μαρίνο επιμελείται την έκθεση, που περιλαμβάνει από τον Ρίτσαρντ Πρινς, τον Τζούλιαν Σνάμπελ, τον Ρασίντ Τζόνσον και τον Ζαν-Μισέλ Μπασκιά ως τους Φρανσουά-Ξαβιέ και Κλοντ Λαλάν και άλλους ακόμη. Συμπεριλαμβανομένου του ιδίου, τόσο ως δημιουργού όσο και ως μοντέλου.

Γιατί η «Κουλτούρα της δημιουργίας», όπως είναι ο τίτλος της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει ως τις 20 Μαΐου δεν αφηγείται μόνον την ιστορία του Tiffany Landmark αλλά και τη δική του. «Ίσως είναι πολύ προσωπική» όπως είπε μάλιστα ο ίδιος σε συνέντευξή του. «Ίσως  αποκαλύπτω πάρα πολλά για τον εαυτό μου».

Η τέχνη είναι μία

Ο Πίτερ Μαρίνο έχει -ή είχε – σχέση άλλωστε, με όλους τους καλλιτέχνες, που παρουσιάζει, όλοι είναι φίλοι του και συλλέγει το έργο τους από χρόνια. Το δίδυμο των Λαλάν αίφνης, έζησε στο σπίτι του Μαρίνο στο Σαουθάμπτον για δώδεκα χρόνια. Και στον κήπο του, των 12 στρεμμάτων έχει  περίπου 30 από τα γλυπτά τους. Ο ίδιος όμως είχε επιμεληθεί και την αναδρομική τους έκθεση, του 2010 στο Musée des Arts Decoratifs στο Παρίσι, επανατοποθετώντας τους στην τέχνη ως βασικά στελέχη του σουρεαλισμού.

«Μέρος της αποστολής μου ήταν να πω, ότι δεν υπάρχει διακοσμητική τέχνη», είπε ο ο ίδιος. «Μισώ αυτόν τον όρο. Υπάρχει μόνο τέχνη». Όπως για παράδειγμα τα χάλκινα κουτιά του με ανάγλυφες επιφάνειες – περιλαμβάνονται στην έκθεση – που παρ’ ότι φαίνονται μονολιθικά, μπορούν τέλει να ανοίξουν με έναν κρυφό μηχανισμό.

«Υπήρξε μια στιγμή ενός μίνι ‘‘Εύρηκα’’ για μένα,  όταν πήγα να δω μια απίστευτη έκθεση μπρούτζινων έργων στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου», όπως είπε για τη δημιουργία τους. «Ένα έργο συγκεκριμένα, που απεικονίζει έναν Έλληνα θεό και χρονολογείται στο 400 π.Χ. είχε ανακαλυφθεί στον βυθό της θάλασσας και ήταν σε σχεδόν τέλεια κατάσταση. Παρ’ ότι έχουν περάσει 2500 χρόνια!  Εγώ έκανα το κτίριο Armani στη Madison Avenue και η  SL Green (εταιρεία επενδύσεων ακινήτων), που το αγόρασε, το γκρέμισε ήδη. Τριάντα χρόνια μετά το γκρέμισαν!».

Τα μπρούτζινα έργα      

Και ήταν ακριβώς αυτή η συνειδητοποίηση, ότι ακόμη και το αρχιτεκτονικό του έργο δεν θα ήταν μόνιμο, που τον ώθησε στη γλυπτική. «Θέλω κάτι που να διαρκεί. Τα μπρούτζινα μπορούν να αντέξουν. ακόμη και σε ατομική επίθεση», λέει.

Ο ίδιος δούλευε με πολλά χυτήρια χαλκού πριν ανακαλύψει το προτελευταίο στη νότια Γαλλία. «Χρειάστηκε κάποιος χρόνος για να μπω», θυμάται. «Είναι πολύ σπουδαίοι, έφτιαξαν ακόμη και  τις πύλες για τις Βερσαλλίες. Δεν ανοίγει εύκολα η πόρτα τους, ειδικά για έναν γλοιώδη Αμερικανό… Αλλά τα κατάφερα, γιατί με ενδιέφερε σοβαρά η τέχνη του μπρούτζου».

Απόδειξη, ότι ο ίδιος επιστρέφει εκεί περίπου μια φορά το μήνα, για τα Σαββατοκύριακα, προκειμένου να χυτεύσει τα κουτιά του, τα οποία παρουσιάζει  στον Γκαγκόζιαν.

Ο Μαρίνο είναι επίσης παθιασμένος και ακούραστος κηπουρός, μελισσοκόμος, σχεδιαστής κοσμημάτων, φιλάνθρωπος, καλλιτέχνης κλωστοϋφαντουργίας, συγγραφέας, υαλουργός,  μοντέλο και μούσα! Για το πορτρέτο του από τον Σνάμπελ, που τον απεικόνισε συλλογισμένο, ανάμεσα σε σπασμένα πιάτα, πόζαρε επί οκτώ ώρες. Και όπως λέει  «Νομίζω ότι μ’ έπιασε».

Στην έκθεση υπάρχουν όμως και άλλα, πληθωρικά και σκυθρωπά πορτρέτα του από τον φωτογράφο Ρόου Έθριντζ. Σε ένα από αυτά ακουμπάει στο έργο του Έρβιν Βουρμ, που είναι ένας σκελετός με μπουφάν μοτοσυκλέτας και καπέλο ενώ σε ένα άλλο στέκεται δίπλα στην αφηρημένη γλυπτική απόδοση του ελβετού καλλιτέχνη Νοτ Βιτάλ.

«Δεν κοιτάζω πίσω»  

«Ο Άντι (Γουόρχολ), έλεγε σχεδόν σε όλους μας: Πρέπει να φωτογραφίζετε τον εαυτό σας πολύ. Θα εκπλαγείτε με το πόσο όμορφοι ήσασταν πριν πέντε χρόνια», θυμάται ο Μαρίνο. «Είναι μεγάλη αλήθεια. Είδατε ποτέ μια φωτογραφία σας πριν από πέντε χρόνια; Δείτε την και θα πείτε: Δεν ήταν τόσο άσχημα. Αυτό ήταν όλο το θέμα του Άντι». Σημειωτέον, ότι ο Πίτερ Μαρίνο είχε σχεδιάσει το σπίτι του καλλιτέχνη στο Upper East Side, το 1978, καθώς και το τρίτο του Factory –στούντιο. «Ο Γουόρχολ ξεκίνησε την καριέρα μου», δηλώνει σήμερα.

Ανάμεσα στα έργα της έκθεσης όμως και ένα αστραφτερό, χρυσό μήλο των Λαλάν βρίσκεται έξω, στη βεράντα του ορόφου, σε αντιπαραβολή με τα έργα της Τζένης Χόλζερ. Και ολόγυρα η πόλη. «Είμαι 45 χρόνια μέρος της ιστορίας της τέχνης της Νέας Υόρκης», λέει ο Μαρίνο.  Προσθέτοντας όμως ότι: «Δεν έχω καμία φιλοσοφία για τίποτα. Δεν κοιτάζω πίσω. Είμαι ο τύπος που ζει αυτή τη στιγμή αυτή τη στιγμή. Μακάρι να κοιτούσα μπροστά, αλλά δεν το κάνω».

Ακόμη και το γραφείο του άλλωστε, βρίσκεται στο ίδιο κτίριο, στο κέντρο της πόλης εδώ και περίπου 40 χρόνια.

Ασημένιο απόθεμα

Το ίδιο το γραφείο μοιάζει με αποθήκη έργων τέχνης, διαθέτοντας επίσης τα λεγόμενα «πολεμικά δωμάτια», το καθένα από τα οποία «ανήκει» σε μία από τις φίρμες πολυτελείας με τις οποίες συνεργάζεται. Ο προσωπικός του χώρος είναι γεμάτος από τέχνη: Στον τοίχο, δίπλα σε ένα αρχαιοελληνικό αγγείο βρίσκονται φωτογραφίες του Βόλφγκανγκ Τίλμανς: Η μία με πολύχρωμα αυγά και η άλλη με έναν ξαπλωμένο άνδρα με σορτς γυμναστικής. Υπάρχει επίσης ένα πράσινο γλυπτό από πλεξιγκλάς από την έκθεση του έμπορου τέχνης   Ντάβιντ Ζβίρνερ «Fold Me» (2023) αλλά και ένα λάδι σε ξύλο  του Φραντς φον Στουκ  (1898) που απεικονίζει δύο σάτυρους. Και έξω από το γραφείο, ένα μπολ ειδικής παραγγελίας, γεμάτο με μαύρα M&M’s!

Σε όλο το χώρο εξάλλου υπάρχει επίσης ένα απόθεμα από ασημένια και μεταλλικά αντικείμενα Tiffany, που ο Μαρίνο συγκεντρώνει εδώ και 40 χρόνια. Πρόκειται για μία συλλογή από τις πολλές που διαθέτει, μερικά μάλιστα από τα αντικείμενα αυτά περιλαμβάνονται στην έκθεση Landmark.

«Πιστεύω στο κάρμα και σε πράγματα που αγγίζεις», λέει ο Μαρίνο. «Όταν άκουσα ότι ο Μπερνάρ Αρνό αγοράζει την Tiffany, ενθουσιάστηκα. Του είπα:- Έχω κάρμα Tiffany, μαζεύω το Tiffany Silver 40 χρόνια! Εκείνος  όμως γέλασε και μου απάντησε: -Δεν έχεις. Αλλά επέμεινα:- Έχω, τώρα δώσε τη δουλειά! Γιατί πάντα μου άρεσε πολύ. Νομίζω ότι είναι η μεγαλύτερη αμερικανική εταιρεία πολυτελείας που υπήρξε ποτέ».

Ο ίδιος γνωρίζει καλά εξάλλου, ότι οι δεξιότητές είναι ένα δώρο. «Το μόνο πράγμα που μου έδωσε ο Θεός ήταν ένα ζευγάρι δολοφονικά μάτια», λέει. «Πρέπει να είμαι ειλικρινής. Δεν έχω αίσθηση γεύσης ή όσφρησης. Αλλά έχω πραγματικά μια αίσθηση οπτικών πραγμάτων και αυτά  είναι για μένα σαν το φαγητό. Μου αρέσει να δίνω στους ανθρώπους τέτοιο φαγητό συνέχεια, όπως σαν να δίνω στις αγελάδες λίγο σανό. Γιατί νομίζω ότι μπορείς να χορτάσεις και με την όραση».

Διαβάστε επίσης:

Αγγελική Κοτταρίδη: Απάντηση σε «λιβελλογράφημα» για την αναστήλωση του ανακτόρου του Φιλίππου

Μελίνα: Τριάντα χρόνια χωρίς τη σύγχρονη θεά της Ελλάδας

«Μουσεία χωρίς Άντρες» – Όταν οι γυναίκες καλλιτέχνες βγαίνουν από το περιθώριο