Κτίριο Ρούσβελτ: Πολυτελές εστιατόριο και γραφεία για το αρχιτεκτονικό κόσμημα της Θεσσαλονίκης

Νεοκλασικισμός και Art Nouveau, δωρικό πρόπυλο στην πρόσοψη- είσοδο, που χαρακτηρίζεται από την εξαίρετη συμμετρία της, μαρμάρινες κλίμακες και δάπεδα, ψηφιδωτά, βιτρώ και ένα εντυπωσιακό αίθριο στο εσωτερικό, που «ενώνει» ισόγειο και πρώτο όροφο με τρόπο μοναδικό. Το Κτίριο Ρούσβελτ όπως αποκαλείται, στην πλατεία Ελευθερίας της Θεσσαλονίκης αποτελεί κόσμημα της πόλης, συνθέτοντας μαζί με ορισμένα ακόμη οικοδομήματα στην περιοχή του ιστορικού κέντρου, ένα σύνολο «ιστορικών διατηρητέων μνημείων και έργων τέχνης», όπως έχουν χαρακτηρισθεί από το υπουργείο Πολιτισμού από το 1994.

Κτισμένο στην περίοδο 1926-1929 σε σχέδια του πολιτικού μηχανικού Μιχαήλ Λυκούδη για να στεγάσει υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια, φιλοξενώντας πάντα τραπεζικά καταστήματα – Εμπορική Τράπεζα, Alpha Τράπεζα Πίστεως και Alpha Bank – σήμερα αλλάζει για πρώτη φορά, χρήση.

Ένα πολυτελές εστιατόριο και διαμερίσματα γραφείων είναι ο νέος προορισμός του, με την διατήρηση ωστόσο, όλων των αρχιτεκτονικών και αισθητικών στοιχείων του, όπως εγκρίθηκε άλλωστε η σχετική πρόταση από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού.

Κλειστό από το 2005 όταν εγκαταλείφθηκε από την Alpha Bank, το κτίριο ανήκει σήμερα στην εταιρεία ΝΙΜΤΕΝΚΟ Α.Ε. συνδεδεμένη με τον μεγαλοεπιχειρηματία Τέλη Μυστακίδη –με περιουσία, σύμφωνα με τον λίστα Forbes 3,7 δισ. δολάρια στις αρχές του 2023- ο οποίος έλκει την καταγωγή του από την Θεσσαλονίκη. Το κόστος της αγοράς του, όπως  έχει αναφερθεί, ήταν άνω τον 6,2 εκατ. ευρώ.

Εκτός από την αλλαγή χρήσης του πάντως, το Συμβούλιο ενέκρινε και την μελέτη αποκατάστασης του κτίσματος όσον αφορά τα αρχιτεκτονικά και στατικά του στοιχεία, τις ηλεκτρομηχανολογικές  εγκαταστάσεις, τον φωτισμό και την ακουστική του.

Εμβληματικό πρόπυλο

Το κτίριο βρίσκεται στη συμβολή των οδών Μητροπόλεως 11 (όπου και η κύρια είσοδος), Ίωνος Δραγούμη 2 και Ρογκότη, είναι κτισμένο και οικόπεδο 449,49 τ.μ. και είναι διαμορφωμένο σε τέσσερα επίπεδα: το υπόγειο, το ισόγειο, πρώτος και δεύτερος όροφος. Εντυπωσιακό και εξαιρετικής κατασκευής όπως είναι εξάλλου, είχε επιταχθεί στη διάρκεια της Κατοχής  από τους Γερμανούς και λειτούργησε ως Γερμανική Διοίκηση.

Με τα εκλεκτικιστικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον ύστερο Νεοκλασικισμό, το βάρος της πρόσοψής του πέφτει στο στιβαρό, διώροφο πρόπυλο της εισόδου, που διαμορφώνεται με ακριανούς πεσσούς και δύο ενδιάμεσους δωρικούς  κίονες από μάρμαρο.

Σύμβολα που σχετίζονται με την αρχαιότητα, το εμπόριο και την ιστορία απεικονίζονται ανάγλυφα στο μαρμάρινο αέτωμα, στο κέντρο του οποίου μπορεί να διακρίνει κανείς παράσταση του εμβλήματος της Ιονίου Πολιτείας με δύο σημαίες, την ελληνική και την αγγλική.

Στα αριστερά βρίσκεται μία γυναικεία φιγούρα που κρατά στάχυα, παραπέμποντας στη θεά Δήμητρα, επίσης ο Παρθενώνας, καθώς και πλοία –σύμβολα του εμπορίου στην αρχαιότητα ενώ στα δεξιά απεικονίζονται κατά σειρά, ο Κερδώος Ερμής, ένας χριστιανικός ναός, που θυμίζει την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη και ένας σιδηρόδρομος, το μέσον του εμπορίου κατά τον 20ό αιώνα.

Η είσοδος στο κτίριο γίνεται μέσω μιας μεταλλικής, δίφυλλης πόρτας με ενσωματωμένα περίτεχνα εμβλήματα της Ιονικής Τράπεζας. Δευτερεύουσα είσοδος υπάρχει από την οδό Ίωνος Δραγούμη, η οποία οδηγεί σε κλιμακοστάσιο, που επικοινωνεί με όλα τα επίπεδα του κτιρίου.

Το αίθριο-έκπληξη

Η μεγάλη έκπληξη ωστόσο, όπως και αλλαγή ύφους έρχεται αμέσως μετά: Ένα μεγάλο αίθριο με ελλειψοειδή μορφή δεσπόζει στην κεντρική σάλα, εκεί όπου γινόταν η υποδοχή των πελατών της τράπεζας.

Με κίονες που φέρουν κορινθιακά κιονόκρανα, το αίθριο εκτείνεται ως την οροφή του α΄ ορόφου προκαλώντας  αναμφίβολα ένα αίσθημα μεγαλείου.

Στο κέντρο είναι ακόμη τοποθετημένο το ξύλινο γκισέ, ακολουθώντας κι αυτό το ελλειψοειδές άνοιγμα του αιθρίου από πάνω του.

Ψηφιδωτό, με παραστάσεις του εμβλήματος της τράπεζας είναι στο δάπεδο, ανοίγματα με βιτρώ είναι διαμορφωμένα εκατέρωθεν (τόσο στο ισόγειο όσο και στον α΄ όροφο) ενώ το μαρμάρινο κλιμακοστάσιο με μεταλλικό κιγκλίδωμα οδηγεί σε όλους τους ορόφους.

Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι τα φωτιστικά του κτιρίου, τα ίδια που υπήρχαν και όταν λειτουργούσε ως τράπεζα: Εξαιρετικό ανάμεσά τους, το ελλειπτικό, μπρούτζινο φωτιστικό της οροφής του αιθρίου, που μοιάζει με φεγγίτη, όπως και τα κρεμαστά και επιμήκη, επίσης μπρούτζινα  αλλά και τα νεώτερα γυάλινα επιτοίχια.

Όσον αφορά εξάλλου το υπόγειο, κύριο στοιχείο του είναι το χρηματοφυλάκιο, αποτελούμενο από δύο διακριτούς χώρους με την πρόσβαση σε αυτούς να γίνεται από μεταλλικές, θωρακισμένες πόρτες ασφαλείας.

Στατικά και κάβα κρασιών

Οι επεμβάσεις για την στατική ενίσχυση του κτιρίου περιλαμβάνονται τώρα στην αποκατάστασή του ενώ καθαιρούνται όλες οι νεώτερες προσθήκες. Η κατάσταση διατήρησης του φέροντος οργανισμού του χαρακτηρίζεται ως ικανοποιητική αλλά σε κάθε περίπτωση προβλέπεται η αποκατάσταση όλων των σημείων παθογένειας.

Από τις λοιπές επεμβάσεις σημειώνονται μεταξύ άλλων, οι τέσσερεις ανελκυστήρες, που πρόκειται να εγκατασταθούν -είναι άλλωστε η μεγαλύτερη επέμβαση στο ισόγειο –  οι δύο για άτομα, ένας για αντικείμενα και ο τέταρτος για μεταφορά τροφίμων (με τον τελευταίο να συνδέει μόνον το υπόγειο με το ισόγειο και τον α΄ όροφο).

Εκτός από τα συστήματα κλιματισμού, ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τον αερισμό των χώρων του εστιατορίου και για τον εξαερισμό της κουζίνας με ανεμιστήρες απόρριψης αέρα, καθώς και με συστήματα απόσμησης, που συγκρατούν όλες τις οσμές, τη υγρασία και τον καπνό από το μαγείρεμα. Ανεξάρτητο σύστημα κλιματισμού προβλέπεται τέλος, για την λειτουργία της κάβας κρασιού.

Με όλα αυτά, είναι βέβαιο, ότι το κτίριο, εκτός από μεγάλη επένδυση για τον ιδιοκτήτη του, θα επανέλθει στη ζωή της πόλης δυναμικά και με έναν νέο αέρα.

Διαβάστε επίσης:

Ρωμαϊκό Στάδιο: Ένα νέο, εμβληματικό μνημείο για την Πάτρα

Εστιατόριο του Γκαγκόζιαν: Πανάκριβο σούσι, απλήρωτοι οι σερβιτόροι

Βρετανικό Μουσείο: Όποιος ξέρει για τα κλεμμένα, ας μιλήσει