Γυναίκες συλλέκτριες, η ανερχόμενη δύναμη – Ξοδεύουν περισσότερο για τέχνη από τους άντρες

Ξοδεύουν περισσότερα χρήματα από τους άνδρες για να αγοράσουν έργα τέχνης, είναι πιο ριψοκίνδυνες αφού δεν διστάζουν να επιλέξουν άγνωστους ή πρωτοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες και αποτελούν σήμερα την ισχυρά ανερχόμενη δύναμη της αγοράς αυξάνοντας διαρκώς την επιρροή τους στον συλλεκτικό χώρο.

Το φύλο είναι το βασικό επίκεντρο της φετινής Art Basel, της μεγαλύτερης και πιο αναγνωρισμένης διεθνώς έκθεσης για την  αγορά σύγχρονης και μοντέρνας τέχνης αλλά ήταν και ο βασικός στόχος της έρευνας, που διεξήχθη σχετικά με τις δαπάνες και τα ενδιαφέροντα των συλλεκτών. Για να αποδείξει, ότι οι γυναίκες –ειδικώς της κατηγορίας «υψηλού πλούτου»- ξόδεψαν 46% περισσότερα χρήματα από τους άνδρες συνομηλίκους τους.

Στις 200 σελίδες της έρευνας, που μόλις δημοσιοποιήθηκε, περιλαμβάνονται 3.100 άτομα «υψηλής καθαρής αξίας»  (HNWIs), τα οποία είναι ενεργοί αγοραστές τέχνης, ως εκ τούτου οι  κινήσεις τους προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τους οίκους δημοπρασιών, τις γκαλερί και τις εκθέσεις ώστε αυτοί να γνωρίζουν πώς κινείται η αγορά αλλά και να προβλέψουν τι θα αγοράσει η επόμενη γενιά συλλεκτών.

Σύμφωνα με την έκθεση έτσι, το δείγμα ατόμων HNWIs δαπάνησε κατά μέσο όρο το 20% του πλούτου του για τη συλλογή έργων τέχνης τους (από 15% το 2024) ενώ τα άτομα «υπερυψηλής καθαρής αξίας» (UHNWIs) με πάνω από 50 εκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία δαπάνησαν  κατά μέσο όρο 28%.

Οι γυναίκες  ειδικά όμως, θεωρούνται  ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς  η έρευνα λέει, ότι  μέχρι το τέλος του 2024 έλεγχαν πάνω από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πλούτου, ένα μερίδιο που αυξάνεται ταχέως.  Σύμφωνα μάλιστα, με την έκθεση επενδύσεων Gender-Lens 2025 της UBS Survey of Global Collecting 2025 εκτιμάται, ότι οι γυναίκες διαχειρίζονται παγκόσμιες δαπάνες, ύψους 32 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ενώ στα επόμενα πέντε χρόνια αναμένεται να ελέγξουν και το 75% των διακριτικών δαπανών.

Η διαφορά των γενεών

«Ο στόχος της έρευνας είναι απλός: Να διαπιστώσουμε ποιος αγοράζει τι, από ποιον και για το πόσο, γιατί μπορούμε να πάρουμε μια ιδέα για το πού μπορεί να κατευθυνθεί η αγορά», όπως διευκρινίζει η οικονομολόγος Κλερ ΜακΑντριου, συντάκτρια της έκθεσης μιλώντας στην The Art Newspaper.

Όπως διαπίστωσε εξάλλου η έρευνα, παρά τα συνεχιζόμενα γεωπολιτικά προβλήματα και την οικονομική αβεβαιότητα, σε συνδυασμό μάλιστα με την αύξηση των δασμών και τα νέα εμπόδια στο διασυνοριακό εμπόριο και την ελευθερία μετακίνησης, οι συλλέκτες «υψηλού πλούτου» συνέχισαν να  αγοράζουν  τέχνη, αντίκες και  διάφορα συλλεκτικά αντικείμενα.

Εδώ υπάρχει και μία διαφοροποίηση όσον αφορά της γενιές. Έτσι, οι γυναίκες Millennial δήλωσαν, ότι ξόδεψαν κατά μέσο όρο 643.700 δολάρια το 2024, ένα από τα υψηλότερα  συνολικά νούμερα, ενώ εκείνες της  Gen Z ξόδεψαν 537.400 δολάρια, ποσόν υπερδιπλάσιο από αυτό των ανδρών της ίδιας ηλικίας. Ιδιαίτερη είναι η περίπτωση της Κίνας, όπου οι γυναίκες  σημείωσαν από τις υψηλότερες ετήσιες δαπάνες, κατά μέσο όρο 3,9 εκατομμύρια δολάρια το 2024 ενώ στην Ιαπωνία ξόδεψαν λίγο πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια.

«Παρ’ όλο που γενικότερα υπάρχει μία πτώση στην αγορά, εξακολουθούν να υπάρχουν και αυτές οι παράξενες υψηλές δαπάνες από τις γυναίκες στην Κίνα, την Ιαπωνία αλλά και τη Βραζιλία επίσης, που ξοδεύουν πολύ περισσότερα από τους άνδρες συνομήλικους  τους», όπως λέει η ΜακΑντριου.

Τολμηρές και ριψοκίνδυνες                

Σε αντίθεση με το στερεότυπο εξάλλου, ότι οι γυναίκες είναι πιο επιφυλακτικές οικονομικά, η έκθεση διαπιστώνει, ότι ήταν πιο ανοιχτές στην αγορά έργων από νέους και άγνωστους καλλιτέχνες.  Συγκεκριμένα το 65% των γυναικών δήλωσε, ότι το 2025 αγόραζε συχνά έργα αγνώστων καλλιτεχνών,  σε σύγκριση με το 44% των ανδρών, παρά το γεγονός ότι το 52% όλων των συμμετεχόντων είχε την άποψη, ότι πρόκειται για εξαγορές υψηλού κινδύνου.

«Δημιουργήσαμε  μια ολόκληρη σειρά ερωτήσεων σχετικά με την αποστροφή κινδύνου σε διαφορετικούς τομείς, τα πάντα, από τον οικονομικό και επενδυτικό κίνδυνο έως τις κοινωνικές καταστάσεις και την υγειονομική περίθαλψη»,  λέει η ΜακΑρθουρ. «Όλα τα συμπεράσματα όμως βεβαιώνουν, ότι οι γυναίκες είναι πιο ριψοκίνδυνες».

 Ενδιαφέρον ήταν και το ερώτημα αν οι γυναίκες αγοράζουν έργα γυναικών αλλά και εδώ υπερτερούν των ανδρών. Συγκεκριμένα κατά μέσο όρο, το 49% των έργων στις συλλογές των γυναικών  προέρχονταν από καλλιτέχνιδες, σε σύγκριση με το 40% στις συλλογές των ανδρών.  Ένα ποσοστό, που στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε στο 55% και στη

Προτιμήσεις και προτεραιότητες

Η έκθεση όμως, εξέτασε και τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται οι προτιμήσεις και οι  προτεραιότητες των συλλεκτών ανάλογα με την ηλικία τους. Έτσι, ενώ οι Boomers τείνουν να επικεντρώνονται στην αγορά πινάκων, τα γούστα των Millennials και της Gen Z είναι ευρύτερα: Οι Millennials ξόδεψαν ιδίως σε ντιζάιν έργα τέχνης και σε κοσμήματα. Ενώ η Gen Z ξόδεψε τα περισσότερα κατά μέσο όρο, σε όλους τους άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των τσαντών,  των κλασικών αυτοκινήτων, των σκαφών, των τζετ αλλά ακόμη και των αθλητικών παπουτσιών.

Παρά τη συντριβή εξάλλου, της αγοράς NFT, η ψηφιακή τέχνη παραμένει  εκπληκτικά δημοφιλής  στους HNWIs, το 23% των οποίων δήλωσε στην έρευνα, ότι σχεδίαζε να αγοράσει ψηφιακή τέχνη ( από 19% στην προηγούμενη έρευνα).

Αλλά συνολικά, σε όλες τις ηλικίες και τα φύλα, οι πίνακες παραμένουν το πιο δημοφιλές είδος αγοράς τέχνης, με το 48% των HNWis να σχεδιάζει να αγοράσει οπωσδήποτε έναν κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους (τα γλυπτά ακολουθούν στο 37%). Αλλά και οι γυναίκες προτιμούν τους πίνακες (41% έναντι  22% της γλυπτικής), μόνον που έχουν  και  υψηλότερο ενδιαφέρον από τους άνδρες για την αγορά και όλων των άλλων μορφών τέχνης, όπως φωτογραφία, εγκαταστάσεις, ψηφιακή τέχνη.

Η ρευστή αγορά τέχνης

Και από πού αγοράζουν όλοι αυτοί; Ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των πωλήσεων έγιναν μέσω γκαλερί και αντιπροσώπων (83% το 2024 και το πρώτο εξάμηνο του 2025), το ποσοστό όσων χρησιμοποιούν δημοπρασία για να αγοράσουν τέχνη μειώθηκε από 74% το 2023 σε 49% το 2024/25. Όσο νεότεροι είναι οι συλλέκτες, τόσο λιγότερο χρησιμοποιούν τους παραδοσιακούς τρόπους πώλησης, όπως οι δημοπρασίες και οι  γκαλερί, με  αξιοσημείωτη αντίθετα, την αύξηση της άμεσης αγοράς από  καλλιτέχνες.  Έτσι, από το σύνολο των  HNWIS που συμμετείχαν στην έρευνα, το 63% είχε αγοράσει έργα απ΄ ευθείας από τον  καλλιτέχνη σημειώνοντας μία απότομη άνοδο από 27% που ήταν το 2023.

Γενικό και αναμενόμενο συμπέρασμα, ότι όλα είναι ρευστά στην αγορά της τέχνης, με την επισήμανση ωστόσο, ότι η δυναμική άνοδος της συμμετοχής των γυναικών μπορεί να οδηγήσει μελλοντικά σε μεγάλες διαφοροποιήσεις, όπως πιστεύουν οι αναλυτές.

Διαβάστε επίσης

Ο χορός του Βρετανικού Μουσείου: Τα έσοδα από την εκμετάλλευση των Γλυπτών του Παρθενώνα

Διάσημος πιστοποιητής τέχνης: Επικοινώνησαν μαζί μου για τα κλεμμένα κοσμήματα του Λούβρου

Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης: Ταξιδεύοντας στις θάλασσες των Ελλήνων