Γόρδιο – Νέα ευρήματα στα ίχνη του βασιλιά Μίδα και του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Έζησε στα χρόνια του θρυλικού βασιλιά Μίδα, προερχόταν από οικογένεια ευγενών και όλα δείχνουν, ότι μπορεί να είχε δεσμούς μαζί του. Ο ταφικός θάλαμος του 8ου π.Χ. αιώνα, που εντοπίσθηκε στο Γόρδιο, πόλη διάσημη λόγω του Γόρδιου δεσμού, που έκοψε ο Μέγας Αλέξανδρος δεν ήταν καθόλου συνηθισμένος. Και όχι μόνον, γιατί βρίσκεται κοντά στον Τύμβο του βασιλιά της Φρυγίας αλλά και γιατί χρονολογείται στην εποχή του.

Αλλά και γιατί ευρήματα, που αποκαλύφθηκαν στο εσωτερικό του υποδηλώνουν, σύμφωνα με τους ερευνητές την σχέση του με την βασιλική οικογένεια. Είναι περί τα 88 καλοδιατηρημένα αντικείμενα, που χρονολογούνται γύρω στο 750 π.Χ. και ανάμεσά τους βρίσκονται δύο μεγάλα, χάλκινα καζάνια και μικρότερα χάλκινα αγγεία, μαζί με σιδερένια εργαλεία, μερικά από τα οποία μάλιστα εξακολουθούσαν να κρέμονται από σιδερένια καρφιά στους τοίχους του ταφικού θαλάμου.

Ορισμένα επίσης, διατηρούν ακόμη επάνω στην επιφάνειά τους ίχνη από υφάσματα κορυφαίας ποιότητας, παραπέμποντας σε αριστοκρατική ταφή αλλά και στην ύπαρξη υψηλού επιπέδου χειροτεχνικής δραστηριότητας. Ενώ το σύνολο εξάλλου, φανερώνει την χρήση τους σε κάποια νεκρώσιμη τελετουργία προς τιμήν του άνδρα που εξέλειπε.

Η καύση

Διαστάσεων 3 επί 4,5 μέτρων ο θάλαμος, του οποίου η οροφή είχε καταρρεύσει έκρυβε μία ακόμη έκπληξη. Επρόκειτο για μία καύση, μέθοδο ταφής, γνωστή στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, που δεν εμφανίζεται όμως στο Γόρδιο παρά έναν αιώνα αργότερα.

«Η ανασκαφή αυτών των τύμβων της περιοχής έχει αποφέρει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με τη ζωή των ηγεμόνων του Γόρδιου και των συνεργατών τους», όπως δήλωσε σχετικά ο Μπράιαν Ρόουζ, διευθυντής ανασκαφών στο Γόρδιο και επιμελητής του Μουσείου Πεν της Φιλαδέλφειας, το οποίο διεξάγει τις αρχαιολογικές έρευνες σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Χατσί Μπαϊραμ Βελί της Άγκυρας. «Ως αποτέλεσμα των ανασκαφών γνωρίζουμε τώρα, ότι η καύση των νεκρών μεταξύ της ελίτ εφαρμοζόταν πάνω από έναν αιώνα νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε. Επιπλέον, τα ίχνη υφασμάτων στα αγγεία παρέχουν στοιχεία για μία από τις σημαντικότερες παραγωγικές δραστηριότητες του Γόρδιου».

Το χρυσό άγγιγμα του Μίδα

Το Γόρδιο, πρωτεύουσα του βασιλείου της Φρυγίας άνθισε στην κεντρική Ανατολία μεταξύ του 12ου και 7ου π.Χ. αιώνα, συνδέεται κυρίως όμως, με τον βασιλιά Μίδα με το «χρυσό άγγιγμα», όπως αναφέρεται στην ελληνική μυθολογία. Η αρχαία πόλη περιβάλλεται από 85 τύμβους, ο μεγαλύτερος από τους οποίους πιστεύεται, ότι κάποτε φιλοξενούσε τον βασιλιά Γορδία (ή Γόρδιο), έναν ταπεινό χωρικό αρχικά, που έγινε όμως ο ιδρυτής της, πάντα κατά την μυθολογία. Οι θρύλοι ωστόσο, που αναφέρονται στον ίδιο και τον γιο του τον Μίδα τοποθετούνται στην 2η π.Χ. χιλιετία, πολύ πριν από τον Τρωικό πόλεμο. Ο Όμηρος πάντως, δεν τους αναφέρει ενώ αντίθετα μιλάει για δύο άλλους βασιλιάδες της Φρυγίας, τον Μύγδονα και τον Οτρέα.

Ασσυριακές πηγές σύγχρονες του Μίδα, περί το 718-709 π.Χ. τον αναφέρουν ως Μι-τα-α ενώ ο Ηρόδοτος λέει, ότι ο βασιλιάς ήταν ο πρώτος ξένος, που έκανε προσφορά στο ιερό του Απόλλωνα στους Δελφούς. Συγκεκριμένα μάλιστα έναν θρόνο, τον οποίο χρησιμοποιούσε ο ίδιος, όταν έκρινε τους υπηκόους του.
Σύμφωνα με τον Στράβωνα ωστόσο, το βασίλειό του καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Κιμμέριους με τον ίδιο να καταφεύγει προς βοήθεια στον βασιλιά των Ασσυρίων και τελικά πάντως, να αυτοκτονεί.

Ο Γόρδιος Δεσμός

Αρκετούς αιώνες αργότερα η άφιξη του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην περιοχή, το 333 π.Χ. σήμανε μεγάλες αλλαγές στον πολιτισμό της περιοχής εισάγοντας την λατρεία των ελληνικών θεοτήτων, την ελληνική γραφή και την κεραμική ενώ η πόλη αναπτύχθηκε με μεγάλες οικίες και δημόσια κτήρια.

Σύμφωνα με την παράδοση εξάλλου, ο Αλέξανδρος, όταν έφθασε στην πόλη έκοψε τον Γόρδιο Δεσμό, έναν περίπλοκο κόμπο, που συνέδεε τον ζυγό με τον στύλο μιας φρυγικής άμαξας, η οποία βρισκόταν στην ακρόπολη του Γόρδιου. Και αυτό, γιατί σύμφωνα με μία φρυγική προφητεία όποιος έλυνε τον δεσμό θα γινόταν ηγεμόνας της Ασίας.

Ίχνη της χλιδής της κυριαρχίας του Μίδα ήρθαν στην επιφάνεια στην σύγχρονη εποχή, όταν οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν. το 1957 τον μεγαλύτερο ταφικό τύμβο στο Γόρδιο. Γνωστός έκτοτε ως ο Μεγάλος Τύμβος ή Τύμβος του Μίδα, ο θάλαμος ήταν κατασκευασμένος με κορμούς πεύκου και αρκεύθου και στέγαζε έναν θησαυρό από χάλκινα σκεύη και σκαλιστά ξύλινα έπιπλα. Ο νεκρός βρέθηκε ξαπλωμένος σε ένα κρεβάτι καλυμμένο από μωβ και χρυσά υφάσματα και οι ερευνητές που χρονολόγησαν το εύρημα κατέληξαν, ότι ο τάφος χτίστηκε από τον Μίδα για τον πατέρα του.

Τα πρόσφατα ευρήματα από τις ανασκαφές βρίσκονται επί του παρόντος στο Μουσείο του Γόρδιου.

Διαβάστε επίσης:

Ο Τραμπ χορεύει με τον Τζέφρι Έπστιν σε γλυπτό στην Ουάσινγκτον – Η Αμερική σε αντίσταση

Νίκος Σταμπολίδης – Ο μύθος και ο τόπος της αρχαίας Ελεύθερνας σε μία έκθεση

ΥΠΠΟ: 8 εκατ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του Αρχαιολογικού Μουσείου Κομοτηνής