Σαράντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την έναρξη των ανασκαφών του καθηγητή Νίκου Σταμπολίδη στην αρχαία Ελεύθερνα, έναν τόπο που έμελλε ο ίδιος να αναδείξει μέσα από την εκτεταμένη αρχαιολογική του έρευνα, που έφερε στο φως την ζωή αυτής της πόλης με τα χιλιάδες ευρήματα, τα οποία σήμερα κοσμούν το αρχαιολογικό της μουσείο.

Την επέτειο αυτή γιορτάζει έτσι, φέτος το καλοκαίρι, με μία μεγάλη έκθεση, που αποσκοπεί ακριβώς στην παρουσίαση της κοινωνίας της Αρχαϊκής εποχής, που άνθισε και δημιούργησε στην αρχαία Ελεύθερνα. Μιας κοινωνίας πολεμιστών και πριγκιπισσών, αδιάψευστα τεκμήρια της παρουσίας των οποίων φιλοξενούνται στο μουσείο υποδεχόμενα, όπως και ο αρχαιολογικός χώρος τους χιλιάδες των επισκεπτών.

1

«Aρχαϊκές ελίτ: Πολεμιστές και “Πριγκίπισσες”» είναι και ο τίτλος της έκθεσης, που οργανώνεται από τις 28 Ιουνίου στο Μουσείο Αρχαίας Ελεύθερνας με την συμβολή αρχαιοτήτων που θα ταξιδέψουν ως την Κρήτη από μουσεία της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Κύπρου.

Συγκεκριμένα πρόκειται για τον δανεισμό 123 έργων και ενός αντιγράφου, όπως επίσης και τριών έργων από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου.

Χάλκινη ασπίδα από τον «Τάφο των πολεμιστών» στην νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας, στην αρχαία Ελεύθερνα
Χάλκινη ασπίδα από τον «Τάφο των πολεμιστών» στην νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας, στην αρχαία Ελεύθερνα

Οι ομηρικές διηγήσεις

Βασικός στόχος της επιλογής αυτού του εκθεσιακού συνόλου ήταν η δυνατότητα των αντικειμένων να οπτικοποιούν την επικοινωνία των ανθρώπων και τις ανταλλαγές των πραγμάτων, των ιδεών, των δοξασιών και πίστεων ανάμεσα στα διαφορετικά αριστοκρατικά γένη της Μεσογείου. Γένη, τα οποία είναι γνωστά μέσα και από τις ομηρικές διηγήσεις για τις ελίτ κοινωνίες της Αρχαϊκής περιόδου με συνέχισή τους έως και τον 5ου π.Χ. αιώνα.

Εστιάζοντας ωστόσο, κυρίως στα πλούσια ευρήματα από την νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας της αρχαίας Ελεύθερνας, προερχόμενα από τους Γεωμετρικούς και Αρχαϊκούς χρόνους, πολλά από τα οποία σχετίζονται με τα ομηρικά έπη, η έκθεση θα περιλαμβάνει αποκλειστικά αρχαιολογικά αντικείμενα.

Χάλκινη ασπίδα από τον «Τάφο των πολεμιστών» στην νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας, στην αρχαία Ελεύθερνα
Χάλκινη ασπίδα από τον «Τάφο των πολεμιστών» στην νεκρόπολη της Ορθής Πέτρας, στην αρχαία Ελεύθερνα

Ανάμεσά τους, η ταφική πυρά από τα τέλη του 8ου π.Χ. αιώνα, που ανήκε σε πολεμιστή, επιφανές μέλος της κοινωνίας με ένα ιδιαίτερο εύρημα κοντά του, την ταφή ενός ακέφαλου άνδρα, που όλα τα στοιχεία ενισχύουν την υπόθεση, ότι επρόκειτο για αιχμάλωτο εχθρό, ο οποίος που εκτελέσθηκε ως αντίποινα. Όπως περιγράφει και ο Όμηρος άλλωστε στην Ιλιάδα μιλώντας για την πυρά του Πατρόκλου και την σφαγή δώδεκα αιχμαλώτων Τρώων προς τιμήν του.

Ακόμη, το ταφικό μνημείο με τέσσερις γυναίκες από επιφανή γενιά, με την γηραιότερη να ξεχωρίζει για την αριστοκρατική και την ιερατική της ιδιότητα αλλά και άλλες πλούσιες ταφές, που αποδεικνύουν μια κοινωνία πολύ κοντά στις ομηρικές περιγραφές με πλούτο και εξωστρέφεια.

Σε γενικές γραμμές εξάλλου, η έκθεση θα είναι μία γιορτή της Αρχαιολογίας, όπως την θέλει ο ανασκαφέας Νίκος Σταμπολίδης, σήμερα διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, η οποία θα διαρκέσει σχεδόν τέσσερις μήνες, ως τις 19 Οκτωβρίου.

Διαβάστε επίσης: 

Μια ελπίδα για την Κνωσό – Παρεμβάσεις για αποκατάσταση της χαοτικής εικόνας 

Όλα τα μυστικά: Τι συμβαίνει στην Καπέλα Σιξτίνα κατά την εκλογή του νέου Πάπα

Η ιστορία του Βρετανικού ζωντανεύει -Το ναυάγιο στην Κέα και η ανέλκυση αντικειμένων