Τα όπλα. Τα ναρκωτικά. Τα αρχαία. Με όποια σειρά, το παράνομο εμπόριο ζει και βασιλεύει. Άλλωστε τις περισσότερες φορές οι ίδιες σπείρες τα διακινούν όλα.
Αλλά πολλές φορές υφίσταται και μεγάλα χτυπήματα. Όπως η κατάσχεση 19.000 κλεμμένων αρχαιοτήτων και έργων τέχνης από διάφορους πολιτισμούς και συγκεκριμένα από 103 χώρες!
Αυτό ήταν το αποτέλεσμα δύο τεράστιων επιχειρήσεων σε όλον τον κόσμο, που πραγματοποιήθηκαν με απόλυτη επιτυχία από διεθνείς διωκτικούς φορείς και απέδωσαν αρχαία αντικείμενα διαφόρων ιστορικών περιόδων, χιλιάδες νομίσματα, όπλα ιστορικής αξίας, φυσικά πίνακες, ακόμη και απολιθώματα.
Όλα αυτά προέρχονταν είτε από λαθρανασκαφές, κυρίως μάλιστα σε χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, είτε από κλοπές σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Μαζί βέβαια κατασχέθηκαν και εργαλεία παράνομων ανασκαφών, όπως οι ανιχνευτές μετάλλων.
Η πρώτη επιχείρηση με την ονομασία ATHENA II είχε επικεφαλής τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων (WCO) και την INTERPOL και η δεύτερη, η PANDORA IV με επίκεντρο ειδικά την Ευρώπη συντονίσθηκε από την Ισπανική Πολιτοφυλακή (Guardia Civil) και την Europol στο πλαίσιο του EMPACT, φορέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Στο πλαίσιο αυτό έτσι συνελήφθησαν 101 άτομα και άνοιξαν 300 υποθέσεις έρευνας.
«Ο αριθμός συλλήψεων και αντικειμένων δείχνει την κλίμακα και την παγκόσμια εμβέλεια του παράνομου εμπορίου πολιτιστικών αντικειμένων, όπου κάθε χώρα με πλούσια κληρονομιά αποτελεί πιθανό στόχο», δήλωσε μάλιστα ο Γενικός Γραμματέας της INTERPOL Γιούργκεν Στοκ. Προσθέτοντας, ότι τα σημαντικά χρηματικά ποσά που διακινούνται μέσα από αυτές τις μυστικές συναλλαγές χρησιμοποιούνται και για άλλες παράνομες δραστηριότητες και απάτες, καθώς και για την χρηματοδότηση δικτύων οργανωμένου εγκλήματος.
Εκεί όμως, που κυρίως εστίασαν οι αστυνομικοί για την αποκάλυψη των κυκλωμάτων παράνομου εμπορίου έργων τέχνης ήταν το διαδίκτυο, που αποτελεί σημαντικό μέσον για την διακίνηση πολιτιστικών θησαυρών.
Έτσι, κατά τη διάρκεια της επονομαζόμενης «Εβδομάδας περιπολίας στον κυβερνοχώρο» και υπό την αρχηγία των ιταλών καραμπινιέρων (Arma dei Carabinieri) αστυνομικοί και τελωνειακοί μαζί με την Europol, την INTERPOL και
τον WCO χαρτογραφούσαν ενεργούς στόχους συλλέγοντας πληροφορίες που τους οδήγησαν στους εμπόρους. Το αποτέλεσμα ήταν η κατάσχεση 8.670 παράνομων πολιτιστικών αντικειμένων, που θα πωλούνταν μόνον μέσω διαδικτύου.
Όπως λέει μάλιστα ο δρ Κούνιο Μικουρίγια, Γενικός Γραμματέας του WOC «Έχουμε ισχυρές αποδείξεις ότι οι παράνομες αγορές μέσω διαδικτύου αποτελούν ένα από τα κύρια μέσα για αυτό το έγκλημα. Επειδή όμως οι διαδικτυακές συναλλαγές αφήνουν πάντα ένα ίχνος, τα τελωνεία, η αστυνομία και άλλοι συνεργαζόμενοι φορείς έχουν δημιουργήσει αποτελεσματικούς μηχανισμούς για την πρόληψη του διασυνοριακού παράνομου εμπορίου».
Προσθέτει ωστόσο, ότι κανείς δεν μπορεί να εφησυχάζει, γιατί η διεθνής εμπορία αντικειμένων πολιτιστικής αξίας
καλά κρατεί και αγγίζει όλες τις ηπείρους.
«Το οργανωμένο έγκλημα έχει πολλά πρόσωπα. Και η εμπορία πολιτιστικών αγαθών είναι ένα από αυτά. Γιατί δεν πρόκειται για μία λαμπερή επιχείρηση που διευθύνεται από κομψούς “τζέντλεμεν” πλαστογράφους, αλλά αφορά διεθνή δίκτυα εγκληματιών. Δεν μπορούμε να την εξετάσουμε ξεχωριστά από την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών και όπλων. Γνωρίζουμε ότι ασχολούνται οι ίδιες εγκληματικές ομάδες, επειδή η δράση αποφέρει πολλά χρήματα», όπως δήλωσε εξάλλου η Εκτελεστική Διευθύντρια της Europol, Κάθριν Ντε Μπολ.
