• Πολιτισμός

    Εγκαίνια της συλλογής Στερν στη Νέα Υόρκη ως δάνειο της Ελλάδας

    Ειδώλια και μαρμάρινο αγγείο, όπως εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης

    Ειδώλια και μαρμάρινο αγγείο, όπως εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης


    Με μια ιδιαίτερη εικαστική προσέγγιση, όπου τα λιτά, κυκλαδικά ειδώλια προβάλλονται σε εκτυφλωτικά κόκκινο φόντο, η έκθεση της συλλογής Στερν στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης συγκεντρώνει από χθες το ενδιαφέρον του κοινού της αμερικανικής μητρόπολης.

    Πρόκειται για τα 161 αντικείμενα της συλλογής, τα οποία δάνεισε το ελληνικό κράτος στο ΜΕΤ, όπως άλλωστε πληροφορεί τους επισκέπτες η επιγραφή «Ελληνική Δημοκρατία- Υπουργείο Πολιτισμού.

    Δάνειο Κυκλαδικής Τέχνης στο ΜΕΤ» που αναγράφεται στη μεγάλη αίθουσα του μουσείου στην οποία εκτίθενται τα έργα.

    «Ο επαναπατρισμός αρχαιοτήτων που ανήκουν στην Ελλάδα αλλά βρίσκονται σήμερα στο εξωτερικό, αποτελεί ζήτημα εθνικής σημασίας και υψηλής πολιτικής προτεραιότητας για το υπουργείο Πολιτισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας,  όπως είπε κατά την τελετή των εγκαινίων στο Great Hall του ΜΕΤ  η υπουργός  Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. «Η διεθνής συνεργασία και οι συνέργειες μέσω διμερών και πολυμερών συμφωνιών για τον σκοπό αυτόν υποστηρίζονται και επιδιώκονται πάντα».

    Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την ομιλία της στο MET, στα εγκαίνια της έκθεσης των κυκλαδικών στην αίθουσα του ελληνορωμαϊκού κόσμου
    Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την ομιλία της στο MET, στα εγκαίνια της έκθεσης των κυκλαδικών στην αίθουσα του ελληνορωμαϊκού κόσμου

    «Ωστόσο κάθε περίπτωση επαναπατρισμού είναι μοναδική», πρόσθεσε η ελληνίδα υπουργός διευκρινίζοντας και τις ιδιαιτερότητες της περίπτωσης της συλλογής Στερν: «Στην περίπτωση της συλλογής Leonard Stern», όπως είπε «της σημαντικότερης ιδιωτικής συλλογής κυκλαδικών αρχαιοτήτων διεθνώς, η συνήθης τακτική του υπουργείου για εξωδικαστική διευθέτηση της διεκδίκησης υπαγορεύτηκε στην πραγματικότητα από την παντελή έλλειψη υποστηρικτικών στοιχείων. Όπως εξακριβώθηκε από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου, καμία από τις 161 αρχαιότητες δεν έχει ποτέ καταγραφεί ως κλεμμένη και επίσης δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ή οποιαδήποτε ενδεικτική πληροφορία για το πότε και πώς ανακαλύφθηκαν και εξήχθησαν από την ελληνική επικράτεια ή για τη διαδρομή και την τύχη τους μέχρι να φτάσουν στη Νέα Υόρκη».

    Χαιρετισμός του πρωθυπουργού

    Χαιρετισμό απηύθυνε μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος τόνισε, ότι «τα εγκαίνια αυτής της έκθεσης αποδεικνύουν ότι η προώθηση της αρχαιότητας μέσω σύμπραξης -μεταξύ μουσείων και μεταξύ κρατών- μπορεί πραγματικά να λειτουργήσει», ενώ κατέληξε με αναφορά στα Γλυπτά του Παρθενώνα: «Το πιο εμβληματικό, το πιο σημαντικό έκθεμα της Κλασικής Ελλάδας στο απόγειό της, που σήμερα δεν βρίσκονται στο σύνολό τους στην Ελλάδα. Εδώ και δύο χρόνια, έχουμε εποικοδομητικές συζητήσεις με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου για μια πιθανή νέα συνεργασία, που θα φέρει τα δύο μέρη των Γλυπτών μαζί, ως ένα, στην Αθήνα», όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης.

    Η έκθεση κυκλαδικών αρχαιοτήτων στην αίθουσα του ελληνορωμαϊκού κόσμου
    Η έκθεση κυκλαδικών αρχαιοτήτων στην αίθουσα του ελληνορωμαϊκού κόσμου

    «Μέρος της αποστολής μου ως πρωθυπουργός είναι η διασφάλιση της επιστροφής των ελληνικών αρχαιοτήτων στην Ελλάδα κι έχω καθήκον να διασφαλίσω ότι σε αυτήν την προσπάθεια οι συλλογές αυτές θα είναι επίσης διαθέσιμες σε όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό», συνέχισε ο πρωθυπουργός. «Επιτρέψτε μου να είμαι σαφής, θα επιμείνουμε στην επανένωσή τους για πολλούς λόγους, αλλά ένας, κατά τη γνώμη μου, είναι ο πιο σημαντικός: διότι μόνο αν τα δούμε μαζί, in situ, στη σκιά της Ακρόπολης, μπορούμε να εκτιμήσουμε πραγματικά την τεράστια πολιτιστική τους σημασία για τον δυτικό πολιτισμό. Πιστεύω ότι και οι δύο πλευρές το καταλαβαίνουν αυτό. Και πιστεύω ότι και οι δύο πλευρές έχουν το όραμα να δουν πέρα από τις διαφωνίες του παρελθόντος και να αγκαλιάσουν μια νέα εποχή συνεργασίας που θα είναι επωφελής για όλους» κατέληξε στο μήνυμά του.

    Η επανένωση των Γλυπτών

    «Η Ελλάδα διεκδικεί την επιστροφή και την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα», τόνισε επίσης στην ομιλία της η κυρία Μενδώνη. «Το ελληνικό αίτημα υποστηρίζεται από αδιαμφισβήτητα ιστορικά, επιστημονικά, νομικά και ηθικά επιχειρήματα. Επιπροσθέτως, υπάρχει μια ευρύτερη και οικουμενική διάσταση. Σε αντίθεση με άλλα κλεμμένα έργα τέχνης και μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που υφίστανται αυτόνομα, ιστάμενα αυτοτελώς και ανεξάρτητα από το άμεσο περιβάλλον τους, τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι οργανικά και αναπόσπαστα μέρη ενός στιβαρού αρχιτεκτονήματος, μιας συμπαγούς καλλιτεχνικής δημιουργίας, μαζί με την οποία αποτελούν ενιαίο και αδιάσπαστο φυσικό, αισθητικό και εννοιολογικό σύνολο», όπως είπε.

    Μαρμάρινο δίωτο αγγείο
    Μαρμάρινο δίωτο αγγείο

    Προσθέτοντας ότι η συμφωνία μεταξύ του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού, του Μητροπολιτικού Μουσείου Νέας Υόρκης και του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα στέλνει ένα ισχυρό συμβολικό μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα με εξωστρεφή και δυναμική μουσειακή πολιτική που αναδεικνύει και προβάλλει την πολιτιστική της κληρονομιά σε ένα διαρκώς διευρυνόμενο διεθνές κοινό.

    Τα εκθέματα

    Στα εκθέματα, που παρουσιάζονται στο ΜΕΤ  περιλαμβάνονται ορισμένες πρώιμες μορφές της Νεολιθικής περιόδου, καθώς και οι μείζονες τύποι κυκλαδικών ειδωλίων (βιολόσχημα, Πλαστηρά, υβριδικά, Λούρου, προκανονικά και κανονικά με παραλλαγές όπως τυπου Καψάλων, Πρώιμα και όψιμα Σπεδού, Δωκαθισμάτων και Κουμάσας), μεγάλου μεγέθους μαρμάρινα ειδώλια αλλά και σπάνιοι τύποι, όπως διπλά ειδώλια του τύπου πρώιμου Σπεδού, καθώς και μεταλλικά αντικείμενα, όπως μία μεγάλη μπρούτζινη αξίνη και ένα ζεύγος βραχιολιών.

    Τα ειδώλια κυμαίνονται από μικρογραφικά έως το μεγάλο άγαλμα γυναίκας, ένα από τα ελάχιστα έργα κυκλαδικής μνημειακής γλυπτικής που συγκρίνεται με τα αντίστοιχα που βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Μεταξύ άλλων εκτίθενται και μερικά πήλινα αγγεία όπως ένα  τηγανόσχημο σκεύος, και πολλά ακέραια μαρμάρινα αγγεία, όπως φιάλες, λεκάνες, κύπελλα, παλέττες και οι χαρακτηριστικές «καντήλες» αλλά και μία μοναδική πυξίδα από χλωριτικό σχιστόλιθο, της ιδίας περιόδου.

    Διπλό ειδώλιο πρώιμου τύπου Σπεδού
    Διπλό ειδώλιο πρώιμου τύπου Σπεδού

    Η συμφωνία  

    Όπως είναι γνωστό, πέραν της συμφωνίας, στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού, του Μητροπολιτικού Μουσείου και του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, περιλαμβάνονται σημαντικές ερευνητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, καθώς και δράσεις για την μελέτη και προβολή του εμβληματικού πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού, όπως υποτροφίες σε έλληνες επιστήμονες –η πρώτη προβλέπεται να προκηρυχθεί τον Σεπτέμβριο 2024- διοργάνωση διεθνούς αρχαιολογικού Συμποσίου, για να εξεταστούν και θέματα προέλευσης και αυθεντικότητας των κυκλαδικών ειδωλίων που δεν προέρχονται από ανασκαφικές έρευνες.

    Πρόκειται για επιμέρους στοιχεία που συμπληρώνουν το ευρύτερο και ολοκληρωμένο σχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού για την έρευνα και ανάδειξη των κυκλαδικών αρχαιοτήτων, το οποίο περιλαμβάνει την ίδρυση και λειτουργία του Μουσείου Κυκλαδικού Πολιτισμού στην Νάξο, έργο το οποίο είναι σε εξέλιξη από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, με πόρους από το ΕΣΠΑ και ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026, καθώς και την ίδρυση και λειτουργία του Κέντρου Μελέτης του Κυκλαδικού Πολιτισμού ως παραρτήματος του εν λόγω Μουσείου.

    Ένα από τα ελάχιστα αγάλματα γυναίκας κυκλαδικής μνημειακής γλυπτικής
    Ένα από τα ελάχιστα αγάλματα γυναίκας κυκλαδικής μνημειακής γλυπτικής

    Οι στόχοι

    Στόχος της ίδρυσης και λειτουργίας του εργαστηρίου μελέτης και συντήρησης του Κέντρου Μελέτης είναι η ουσιαστική και εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση των φυσικοχημικών ιδιοτήτων των αρχαίων υλικών, με ταχεία και άμεση λήψη αξιόπιστων και βαθμονομημένων αναλύσεων και αποτελεσμάτων. Τα δεδομένα των ερευνών θα συμβάλλουν στην επαρκή και ασφαλή υλοποίηση των επεμβάσεων συντήρησης επί των αρχαιοτήτων, ενώ ταυτόχρονα θα έχουν καθοριστική συμβολή στην επίλυση ζητημάτων σχετικών με την αυθεντικότητα και την προέλευση των αντικειμένων του Κυκλαδικού Πολιτισμού, που απασχολεί την διεθνή επιστημονική κοινότητα και τα μουσεία σε όλο τον κόσμο.

    Στα εγκαίνια ήταν παρόντες επίσης η πρέσβης της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον Κατερίνα Νασίκα, εκπρόσωποι της Ελληνικής Ομογένειας, καθώς και προσωπικοτήτων από τον πνευματικό, καλλιτεχνικό και ακαδημαϊκό κόσμο της Νέας Υόρκης. Χαιρετισμούς επίσης απηύθυναν ο διευθύνων σύμβουλος του Μητροπολιτικού Μουσείου Max Hollein, ο διευθυντής της Συλλογής Ελληνορωμαϊκών Αρχαιοτήτων Sean Hemingway και ο συλλέκτης Leonard Stern.

    Διαβάστε επίσης:

    Μάικλ Κάρλος: Ο Έλληνας που έδωσε το όνομά του σε αμερικανικό μουσείο

    Για 50.000 η τούλινη φούστα των 5 δολαρίων της Κάρι Μπράντσο

    Γιώργος Οικονόμου: Ο μεγιστάνας συλλέκτης που αγοράζει με την καρδιά



    ΣΧΟΛΙΑ