Ευκαιρία που χάθηκε; Θετικός ο Μπλερ σε δάνειο των Γλυπτών με αντάλλαγμα τους Ολυμπιακούς

Είκοσι χρόνια πριν, όταν πρωθυπουργός της Ελλάδας ήταν ο Κώστας Σημίτης και της Αγγλίας ο Τόνι Μπλερ ο τελευταίος σκεφτόταν να συμφωνήσει σε μακροπρόθεσμο δανεισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Αυτό αποκαλύπτει σήμερα ο Guardian με βάση σχετικά έγγραφα, τα οποία δημοσίευσαν τα Εθνικά Αρχεία του Ηνωμένου Βασιλείου σήμερα και στα οποία αναφέρεται,  ότι το όλο σχέδιο είχε προκύψει ως αντάλλαγμα της ελληνικής υποστήριξης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου 2012.

Σύμφωνα με την βρετανική εφημερίδα «Το ελληνικό σχέδιο “επανένωσης” ήταν να τοποθετηθούν στο ειδικά σχεδιασμένο και  κατασκευασμένο Μουσείο της Ακρόπολης – “με θέα τον ιερό βράχο από τον οποίο προέρχονταν” – εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, σύμφωνα με την πρόταση που έκανε στον Μπλερ ο τότε έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης κατά τη διάρκεια συνάντησής τους τον Οκτώβριο του 2002».

Η θέση της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου-όπως αναφέρει ο Guardian- ήταν ότι το θέμα αφορούσε αποκλειστικά τους διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου ενώ και η τότε υπουργός Πολιτισμού, Τέσα Τζόουελ είχε συμβουλεύσει τον Μπλερ, ότι οποιοδήποτε δάνειο θα ήταν σε «μακροπρόθεσμη και μάλιστα μόνιμη» βάση.

Όμως, με το Λονδίνο να σκέφτεται να υποβάλει αίτημα για την διοργάνωση των  Ολυμπιακών Αγώνων του 2012 και την Ελλάδα να έχει αναλάβει την προεδρία της ΕΕ το 2003 ενώ παράλληλα ήταν έτοιμη να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η σύμβουλος πολιτικής πολιτισμού του Μπλερ, Σάρα Χάντερ, του είχε επισημάνει –γραπτώς- τον Απρίλιο του 2003, ότι υπήρχαν «καλοί λόγοι για να αλλάξει στάση » και να «ενθαρρύνει» ιδιωτικά και δημόσια το Βρετανικό Μουσείο, προκειμένου να βρει μία λύση.

Η αδιαλλαξία του Βρετανικού Μουσείου

«Η ελληνική υπόθεση έχει γίνει πιο περίπλοκη – με το επιχείρημα για ένα δάνειο αντί για την αποκατάσταση της ιδιοκτησίας – και έρχεται σε αντίθεση με την αδιαλλαξία του Βρετανικού Μουσείου να εξετάσει τυχόν συμβιβασμούς», όπως ανέφερε η Σάρα Χάντερ στο υπόμνημά της στον Μπλερ. «Τα μάρμαρα θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στην ψηφοφορία της ΔΟΕ για το αίτημα των Ολυμπιακών του 2012. Η δημοσιότητα που συνοδεύει αυτή την κίνηση θα μπορούσε να εξασφαλίσει την ελληνική υποψηφιότητα και να βοηθήσει να συγκεντρώσει ένα ευρύ φάσμα άλλων ψήφων της ΔΟΕ, αν και θα έπρεπε να προφυλαχθούμε από άλλα έθνη που ζητούν αμοιβαίες ενέργειες». Η ίδια μάλιστα πρόσθετε ότι ο Ντέιβιντ Όουεν, πρώην υπουργός Εξωτερικών και ηγέτης του SDP, είχε προτείνει στις κυβερνήσεις της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου να καταλήξουν σε μια κοινή συμφωνία.

«Φαίνεται λογικό: Η ορθολογική χάραξη πολιτικής ευνοεί τους Έλληνες», όπως συνέχιζε η Χάντερ. «Αλλά αυτή δεν είναι μια επιλογή, που εμπίπτει στις αρμοδιότητές μας. Μόνο οι διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου έχουν τη θεσμοθετημένη εξουσία να συνάπτουν δάνειο, έτσι η άσκηση κυβερνητικής πίεσης ακριβώς στην 250η επέτειό του θα αντιμετωπίσει αντίσταση».

Οι προβληματισμοί

Καταφατική στη συνέχεια ήταν η απάντηση του Τόνι Μπλερ στο ερώτημά της, αν θα διερευνούσε το θέμα. Στο χειρόγραφο σημείωμά του ανέφερε: «Ναι. Γιατί να μην βάλεις τον Ντέιβιντ  Όουεν υπεύθυνο για τη διαπραγμάτευση; Θα του έδινε προφίλ, έχει επιρροή και πιθανότατα θα μπορούσε να βοηθήσει με το BM δίνοντας μια απόσταση από την κυβέρνηση».

Ο Όουεν εξάλλου – σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα – είχε αναφέρει  στο Υπουργικό Συμβούλιο, ότι όπως του είχαν πει  «η ΔΟΕ ζητά τη γνώμη της χώρας υποδοχής εκτενώς σχετικά με την καταλληλότητα των μελλοντικών υποψηφίων και δεν θα ήταν δύσκολο να πειστούν οι Έλληνες να υποστηρίξουν μια προσφορά στο Λονδίνο για το 2012 ως αντάλλαγμα…».

Παράλληλα ωστόσο, υπήρχαν και ενδοιασμοί: Συγκεκριμένα ο Άντριου Άντονις, επικεφαλής  πολιτικού σχεδιασμού της βρετανικής κυβέρνησης προειδοποιούσε σε χειρόγραφο σημείωμά του, ότι «Χρειάζεται προσεκτικός χειρισμός: ας μιλήσουμε. Δεν νομίζω ότι πρέπει να κινηθούμε καθόλου μέχρι να καταστεί σαφές τι ακριβώς θα κάνουμε για την προσφορά μας».

Τελικά όμως το μουσείο, όπως είναι γνωστό δεν ολοκληρώθηκε εγκαίρως, ενώ όπως καταλήγει το δημοσίευμα «και ο λόρδος Όουεν θεωρείται ότι δεν προσεγγίστηκε για τη διαπραγμάτευση οποιουδήποτε δανείου των μαρμάρων στην Ελλάδα».

Διαβάστε επίσης:

Αγάλματα, ναυάγια, μνημειακοί χώροι, πολυτελή αντικείμενα: Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 2023

Μενδώνη στον Guardian: Ο Παρθενώνας απαιτεί τα Γλυπτά του

Σε προνομιακό σημείο του Ρεθύμνου το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο