Δημήτρης Τσουμπλέκας: Ανακαλύπτοντας την «άγρια» φύση

Είναι το ρέμα Πολύδροσου ένας… Αμαζόνιος; Στην περίπτωση του Δημήτρη Τσουμπλέκα, που ο δικός του «Αμαζόνιος» είναι ένα ταξίδι στη μνήμη και μία γνωριμία με μια κρυφή όψη της πόλης, ναι.

Γιατί πρόκειται για τον διάλογο ενός σύγχρονου, σημαντικού καλλιτέχνη με τους προγόνους του -και με έναν τρόπο προγόνους όλων μας- κι ένα θραύσμα από μια πτυχή της Αθήνας, που έχει σχεδόν ολοκληρωτικά θυσιαστεί στον βωμό της αστικής ανάπτυξης.

Έτσι το πολυδιάστατο έργο «Αμαζόνιος», που θα παρουσιαστεί από τις 5 Μαΐου εξελίσσεται στο παλιό εργαστήριο του Νίκου Κεσσανλή και της Χρύσας Ρωμανού, στο κτήμα τους στο Μαρούσι. Συνιστά μάλιστα την έναρξη του καινούργιου εκθεσιακού προγράμματος ExtraMuros του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, που λαμβάνει χώρα εκτός των τειχών του μουσείου.

Ο «Αμαζόνιος» του Τσουμπλέκα αποτελείται από φωτογραφίες μεγάλου μεγέθους, που απεικονίζουν τον χώρο και το τοπίο που τον περιβάλλει, νεκρές φύσεις τοποθετημένες στο εργαστήριο και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, επίσης από γλυπτικές κατασκευές (αναπάντεχες συναρμογές αντικειμένων που κυρίως βρέθηκαν στο εργαστήριο, παλιών υλικών ζωγραφικής, οργανικών υλικών από την περιοχή), καθώς και από μια εγκατάσταση στον χώρο και δύο επιτόπιες προβολές βίντεο. Το τοπίο άλλωστε, κυριολεκτικά και μεταφορικά, κυριαρχεί στην πρακτική του.

Ο εξωτισμός

«Ο τίτλος αντηχεί τον εξωτισμό, τη φαντασίωση της περιπέτειας και το όνειρο της αυτονομίας», όπως λέει ο δημιουργός. «Εμπεριέχει τρόπον τινά και τα ορμητικά νερά και τα στάσιμα. Κυρίως όμως αφορά το ίδιο το μέρος: «Αμαζόνιο» είχε βαφτίσει ο Κεσσανλής την συγκεκριμένη γωνιά του κτήματος, όπου δίπλα στις φραγκοσυκιές είχε φυτέψει μια πλειάδα εξωτικών φυτών».

Το έργο όμως αναπτύσσεται σε πολλούς χώρους εντός και εκτός του εργαστηρίου. Έτσι, καθώς ο επισκέπτης περνά από τον παλιό σκοτεινό θάλαμο («Το Αμπάρι») στο καθαυτό εργαστήριο και από τις άδειες αποθήκες («Το Δάσος») στην εγκαταλελειμμένη πισίνα («Το Ποτάμι»), συναντά φασματικά έργα του Δημήτρη Τσουμπλέκα –φωτογραφίες και βίντεο, γλυπτά και εγκαταστάσεις, objetstrouvés και συνθέσεις – με στοιχεία του ίδιου του χώρου: οργανικά υλικά, κλαδιά, φύλλα, πέτρες από το ρέμα και τον κήπο αλλά και υλικά ζωγραφικής, τελάρα, καβαλέτα, πηχάκια κ.ά.

Στο τέλος της διαδρομής θα συναντήσει μία φωτεινή επιγραφή που κρέμεται ανάμεσα σε δύο δέντρα («Τον Αμαζόνιο»). Το σημείο θέασης ανοίγεται σε αυτό το κοντινό και ανοίκειο τοπίο ως μία ρωγμή στον αστικό ιστό.

Η παιδική ηλικία

Ως ένα παιχνίδι χαρτογράφησης ενός οικείου σε όλους μας τόπου, που πια δεν υπάρχει, δηλαδή της παιδικής ηλικίας χαρακτηρίζει ο καλλιτέχνης το έργο. «Είναι επίσης μια σειρά συναντήσεων», όπως λέει, «με τον τόπο, τη μνήμη, τη φθορά που επελαύνει αδιατάρακτα, με την οργανική σύνδεση της αποσύνθεσης και της ζωής, με τους πεθαμένους μας και τον διάλογο που δεν σταματάει ποτέ, την επίδραση -πότε συντριπτική, πότε ευεργετική- των προηγουμένων καλλιτεχνών, την επίμονη φύση και τα ζώα που μας συντροφεύουν απαρατήρητα στις παρυφές της σύγχρονης αστικής ζωής».

Ο ίδιος δούλεψε πάνω σ΄ αυτήν την ιδέα, στο ίδιο το εργαστήριο αλλά και στην γύρω περιοχή με το κτήμα και το ρέμα Πολυδρόσου τα τελευταία επτά χρόνια καθώς τα γνωρίζει από παιδί. «Το ίδιο το έργο μου συνδιαλέγεται με την έννοια του καλλιτεχνικού εργαστηρίου ως τόπου παραγωγής ιδεών και πεδίο δοκιμών με τη φωτογραφική γλώσσα, τη σχέση της με τη γλυπτική και την απεικόνιση, την καλλιτεχνική συγγένεια και την αγωνία της επίδρασης», λέει.

Το δημόσιο και το ιδιωτικό

Εικαστικός καλλιτέχνης που εστιάζει κυρίως στην φωτογραφία ο Δημήτρης Τσουμπλέκας ερευνά με το έργο του την σχέση ιδιωτικού και δημόσιου και τον τρόπο με τον οποίο το περιβάλλον, ατομικό όσο και συλλογικό διαμορφώνει την προσωπική και την κοινωνική εμπειρία. Ο καλλιτέχνης έχει πραγματοποιήσει πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Να σημειωθεί εξάλλου, ότι το πρόγραμμα ExtraMuros του ΕΜΣΤ με αναθέσεις καινούργιων έργων και άλλες δράσεις αναδεικνύει σημαντικά καλλιτεχνικά, πολιτιστικά, ευρύτερα πολιτικά τοπόσημα. Έτσι οι εκθέσεις ExtraMuros θα δίνουν την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει αθέατες πλευρές της πόλης και στους καλλιτέχνες τη δυνατότητα να συνομιλήσουν εντός πλαισίου με τα σημάδια της ιστορίας.

Info:

Κεσσανλή Σταματάκη 10, Νέο Μαρούσι
Έκθεση: Δημήτρης Τσουμπλέκας «Αμαζόνιος»
Διάρκεια: Από 5 Μαΐου ως 3 Ιουλίου

Διαβάστε επίσης:

Πάνος Κουτρουμπούσης: Ένας περιπλανώμενος ιππότης στην αγκαλιά του Κρισγιαούρτι

Επέστρεφε συχνά και παίρνε με… Ο Καβάφης εμπνέει τη σύγχρονη ζωγραφική

Ο πολιτισμός του λουτρού: Από τις κολυμβήθρες στα spa