Αστυνομικοί σε μουσεία – Πώς θα γίνουν απρόσβλητα σε κλοπές

Πάνω από 200 είναι τα δημόσια μουσεία αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και περισσότεροι από 100 οι σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι, χώρια οι δεκάδες άλλοι μικρότεροι, που βρίσκονται διάσπαρτοι σ΄ όλην την επικράτεια.

Αλλά πρέπει εξ αρχής να ειπωθεί, ότι ελάχιστα πραγματικά είναι τα κρούσματα κλοπών ή βανδαλισμών που έχουν συμβεί σε βάθος χρόνου, μάλιστα και η εξιχνίασή τους ήταν άμεση στην πλειοψηφία τους. Ένα βήμα πιο μπροστά στην προστασία τους ωστόσο, και με το δεδομένο των διαρκώς και νέων απαιτήσεων, που διαμορφώνονται από τις διεθνείς συνθήκες συνιστά η δυνατότητα φύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς και από αστυνομικούς.

Για την ακρίβεια 300 ειδικούς φρουρούς της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίοι, όπως έγινε γνωστό θα διατεθούν για την ενίσχυση της φύλαξης μουσείων και αρχαιολογικών χώρων. Είδηση που επιβεβαιώνεται από το υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο διαθέτει φυσικά, το κύριο σώμα των φυλάκων, πολιτικών υπαλλήλων, που απαιτείται για όλες τις ανάγκες του.

Η συνεργασία ανάμεσα στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και την υπουργό Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη οδήγησε σ΄αυτήν την εξέλιξη, σχέδιο που υπολογίζεται να τεθεί σε λειτουργία από τον επόμενο Φεβρουάριο – Μάρτιο. Κι αυτό, λόγω του γενικότερου προγραμματισμού του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη για την πρόσληψη 600 ειδικών φρουρών, οι οποίοι θα ενισχύσουν από αυτήν την περίοδο την αστυνόμευση στους καταυλισμούς των Ρομά.

Τα μέτρα προστασίας

Εν τέλει όμως, και μετά από εισήγηση της υπουργού Πολιτισμού άλλες 300 ακόμη προσλήψεις μπορούν να προσφέρουν την επιπλέον προστασία σε επιλεγμένα μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, όπου ενδεχομένως μπορεί να καταγράφονται αδυναμίες φύλαξης. Σύμφωνα με τον συζητούμενο σχεδιασμό εξάλλου, ειδική μονάδα αστυνομικών ταχείας επέμβασης ενδέχεται να δημιουργηθεί, με το επιτυχημένο παράδειγμα της ιταλικής αστυνομικής μονάδας των καραμπινιέρι, αρμόδιων σε θέματα κλοπών πολιτιστικών αγαθών κλπ.

Με την πρόσφατη ληστεία στο Λούβρο εξάλλου – χωρίς να συνδέεται με τον ελληνικό προγραμματισμό- κάθε επιπλέον μέτρο προστασίας και φύλαξης είναι χρήσιμο.

Τα ελληνικά μουσεία, τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί χώροι μόνον απροστάτευτα δεν είναι πάντως, από διάφορες επιβουλές, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι δεν υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Αιχμή του δόρατος αποτελεί φυσικά το φυλακτικό προσωπικό, καθώς ο ανθρώπινος παράγοντας είναι καθοριστικός στην πρόληψη –με την τήρηση των κανόνων φύλαξης – και την αντίδραση για την αντιμετώπιση μιας παράνομης ενέργειας. Από την άλλη η τεχνολογική θωράκιση των μουσείων με σύγχρονες υποδομές ασφαλείας, συναγερμούς και συστήματα παρακολούθησης, εφαρμοσμένα σε μεγάλο βαθμό στα μουσεία παρέχει ικανοποιητικές εγγυήσεις όσον αφορά την προστασία τους.

Η καταγραφή των μνημείων

Ενισχυτικό παράγοντα αποτελεί εξάλλου, η καταγραφή και τεκμηρίωση όλων των αντικειμένων κάθε μουσείου, κάτι που συνιστά ασφαλιστική δικλείδα σε περίπτωση κλοπής. Κι αυτό, γιατί οποιαδήποτε αρχαιότητα ή νεώτερο μνημείο χαθεί –με όποιον τρόπο- καταγράφεται με όλα τα στοιχεία του σε διεθνείς καταλόγους απολεσθέντων, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εμφανιστεί δημοσίως, να εκτεθεί ή να δημοπρατηθεί. Επί της ουσίας δηλαδή, για αντικείμενα δημοσιευμένα είναι μάταιο να αναζητηθούν αγοραστές, αφού η εμπορική αξία τους σχεδόν μηδενίζεται.

Το Εθνικό Αρχείο Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού περιλαμβάνοντας αυτή τη στιγμή περί τα 70.000 κινητά μνημεία –αριθμός που διαρκώς αυξάνεται- είναι ένα ψηφιακό εργαλείο απολύτως χρήσιμο προς αυτήν την κατεύθυνση. Ενώ οι διεθνείς και ευρωπαϊκοί νόμοι και η συνεργασία της Ελλάδας με άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου φθάνουν παράνομες αρχαιότητες, καθιστά επίσης δύσκολη την πώλησή τους.

Η κατάσχεση μάλιστα, παράνομων ελληνικών αρχαιοτήτων στις ΗΠΑ, που έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια και η επιστροφή τους στην Ελλάδα, χάρις στο μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογραφεί ανάμεσα στις δύο χώρες είναι η απόδειξη, ότι τα περιθώρια των παράνομων διακινητών έχουν στενέψει.

Η παγκόσμια βαρβαρότητα

Ενδιαφέρον πάντως έχει ο προβληματισμός, που ανέπτυξαν 57 διευθυντές και επιμελητές μουσείων απ΄ όλο τον κόσμο μέσα από ανοιχτή επιστολή τους για την υποστήριξη της γαλλίδας διευθύντριας του Λούβρου Λοράνς ντε Καρ μετά την κλοπή των κοσμημάτων.

«Τα ιδρύματά μας δεν είναι απρόσβλητα από την παγκόσμια βαρβαρότητα. Σήμερα, αντιμετωπίζουν ολοένα και πιο βίαιες πράξεις», όπως σημειώνουν. Για να συνεχίσουν όμως υποστηρίζοντας, ότι «Τα μουσεία δεν είναι ούτε προμαχώνες ούτε χρηματοκιβώτια. Ενώ δημιουργούν ένα ασφαλές περιβάλλον για την τέχνη και το κοινό της, ο λόγος ύπαρξής τους έγκειται στο άνοιγμά τους στον κόσμο και στην προσβασιμότητά τους».

(Ανάμεσα στους υπογράφοντες οι Νίκολας Κάλιναν διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, Κριστόφ Τσέριξ διευθυντής του MoMA Νέας Υόρκης, ο Μαξ Χόλεϊν, διευθυντής και διευθύνων σύμβουλος του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης στη Νέα Υόρκη, ο Λοράν Λε Μπον, πρόεδρος του Κέντρου Πομπιντού στο Παρίσι, Τζέιμς Ρόντο, διευθυντής του Ινστιτούτου Τέχνης του Σικάγο, Μάριετ Βέστερμαν, διευθύντρια και διευθύνουσα σύμβουλος του Μουσείου και Ιδρύματος Σόλομον Γκούγκενχαϊμ στη Νέα Υόρκη.)

Καθώς οι καιροί της «αθωότητας» -αν υπήρξαν ποτέ – έχουν όμως παρέλθει, η άποψη των συγκεκριμένων ειδικών, ότι κάθε μουσείο οφείλει να διατηρεί «μια ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και πρόσβασης» καλό είναι, να ενισχύεται και από τα ιδανικά κατά περίπτωση, μέτρα ασφαλείας. Γιατί στο τέλος κανένα μουσείο οπουδήποτε στον κόσμο δεν είναι άτρωτο.

Διαβάστε επίσης:

Ο Mr. Big Short προειδοποιεί: Αινιγματική ανάρτηση για τις επικίνδυνες «φούσκες» της αγοράς

Πώς σχολίασαν τα γερμανικά ΜΜΕ την συνάντηση Μερτς – Ερντογάν;

Το NBA Europe έρχεται και… τα αλλάζει όλα! To οικονομικό impact που δημιουργεί νέα δεδομένα