Ένα νέο παράδειγμα διακυβέρνησης και οικονομικής λειτουργίας των δήμων και των περιφερειών, το οποίο θα ξεπερνά πολυετή προβλήματα, αναμένεται να φέρει στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, ο νέος Κώδικας που έχει καταρτίσει το υπουργείο Εσωτερικών και θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή το επόμενο χρονικό διάστημα.

Ο νέος κώδικας αποτελεί ένα πάγιο αίτημα της Κεντρικής Ένωσης των Δήμων (ΚΕΔΕ) και της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, με στόχο τον εκσυγχρονισμό λειτουργίας των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού.

1

Για πρώτη φορά κοινός κώδικας για ΟΤΑ α’ και β΄ βαθμού

Το υπουργείο Εσωτερικών για πρώτη φορά καταρτίζει έναν κοινό κώδικα διακυβέρνησης για ΟΤΑ α’ και β΄ βαθμού, με τις περιφέρειες της Ελλάδας περίπου 15 χρόνια μετά την ίδρυσή τους με το Πρόγραμμα Καλλικράτης (Νόμος 3852 ΦΕΚ Α’ 87/7.6.2010) να διαθέτουν ενιαία νομοθεσία.

Να σημειωθεί δε, ότι ο νέος κώδικας αποτελεί τη βάση για όλες τις λειτουργίες της Αυτοδιοίκησης και την ενσωμάτωση όλων των διάσπαρτων διατάξεων που βρίσκονται σε ισχύ σε ένα κείμενο, με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας των ΟΤΑ, σε κάθε τομέα δραστηριότητάς τους είτε αφορά εσωστρεφείς διαδικασίες είτε εξωστρεφείς. Ταυτόχρονα, ενισχύεται η αυτοδιοίκηση, βελτιώνεται η διαφάνεια και η δημόσια λογοδοσία και δίνεται έμφαση στη συμμετοχή στα κοινά.

Τα οφέλη του νέου κώδικα

Ο νέος κώδικας των ΟΤΑ έρχεται να δώσει τέλος σε όλα τα κακώς κείμενα στην τοπική αυτοδιοίκηση και στις παθογένειες χρόνων με στόχο την εύρυθμη λειτουργία των ΟΤΑ συμβάλλοντας στους παρακάτω τομείς:
• στην άρση δυσερμήνευτων διατάξεων, ασαφειών και συγκρουσιακών ρυθμιστικών προβλέψεων, καθώς και την απαλοιφή ανενεργών διατάξεων,
• στην προώθηση ενός «ενιαίου» ρυθμιστικού πλαισίου ανά θεματική ενότητα,
• στον περιορισμό των συναρμοδιοτήτων και επικαλύψεων,
• στην προώθηση ενός πολύ-επίπεδου συντονισμού,
• στην απλούστευση της γραφειοκρατίας και των ενδο-διοικητικών βαρών,
• στη βελτίωση της ποιότητας και της αποδοτικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και των πολιτικών,
• στον εξορθολογισμό και τον περιορισμό του λειτουργικού κόστους και του κόστους παροχής υπηρεσιών των δήμων και των περιφερειών,
• στην προώθηση της βιωσιμότητάς τους.

Μάλιστα, ο νέος κώδικας χωρίζεται σε 4 βιβλία που διαιρούνται σε 15 μέρη, τα οποία με τη σειρά τους χωρίζονται σε 76 κεφάλαια, που περιέχουν συμπαγείς διατάξεις που ρυθμίζουν ομοειδή αντικείμενα.

Το νέο οργανωτικό πλαίσιο

Αλλαγές στη διακυβέρνηση των περιφερειών, των δήμων, αλλά και των νομικών τους προσώπων, όπως και στην εκλογική διαδικασία συστήνουν το νέο οργανωτικό πλαίσιο των ΟΤΑ.

Ο νέος κώδικας φέρνει κοινές διατάξεις για δήμους και περιφέρειες όσον αφορά στον τρόπο συγκρότησης των οργάνων τους και τη λειτουργία αυτών. Επιπλέον κωδικοποιούνται, επικαιροποιούνται και ενσωματώνονται σε ένα κείμενο διάσπαρτες διατάξεις σε πλειάδα νόμων και αυτοτελών ρυθμίσεων, που αφορούν στη λειτουργία των νομικών προσώπων δήμων και περιφερειών καθώς και των διαδικασιών ανάδειξης της διοίκησης αυτών.

Συνεδριάσεις χωρίς περιορισμούς

Παράλληλα, τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, όπως και οι επιτροπές μπορούν να συνεδριάζουν χωρίς περιορισμό είτε δια ζώσης, είτε με ηλεκτρονικά μέσα, είτε με μεικτό «υβριδικό» τρόπο), χωρίς περιορισμό.
Οι δήμοι με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων πλέον θα μπορούν να συστήνουν και δεύτερη επιτροπή αποφασιστικού χαρακτήρα, κάτι που θα επιτευχθεί με την επικαιροποίηση των αρμοδιοτήτων των συλλογικών και μονομελών οργάνων διοίκησης των δήμων και των περιφερειών.

Έμφαση θα δοθεί και στον τομέα της διαφάνειας, μέσω της δημοσιοποίησης όλων των αποφάσεων και των πρακτικών του δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα και την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Την ίδια ώρα, ο Κώδικας του Δημοτολογίου θα επικαιροποιηθεί και θα ενσωματωθεί πλήρως στον Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με στόχο την ανάδειξη της σύνδεσης του δημότη με τις αιρετές αρχές που διοικούν τις τοπικές υποθέσεις, ενώ θα δοθεί και η δυνατότητα συμβουλευτικού δημοτικού δημοψηφίσματος με ηλεκτρονικές διαδικασίες.

Νέες αλλαγές στην εκλογική διαδικασία

Ωστόσο αλλαγές έρχονται και στην εκλογική διαδικασία, καθώς για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στους εκλογείς, εφόσον το επιθυμούν.

Μία νέα δυνατότητα δίνεται και στους συνδυασμούς –εφόσον το επιλέξουν- με την οποία θα μπορεί να πραγματοποιείται εκλογή άνευ σταυρού από 1 έως 3 δημοτικών συμβούλων και υποχρεωτικά 2 έως 3 στις περιφέρειες, ανάλογα με τον αριθμό των μελών του συλλογικού οργάνου.

Παράλληλα, όλοι οι δήμοι της χώρας θα είναι μία ενιαία εκλογική περιφέρεια, μέσω της κατάργησης των δημοτικών ενοτήτων ως εκλογικές περιφέρειες στους δήμους, ενώ καταργείται και η δυνατότητα απόσπασης λόγω εκλογής των συμβούλων όλων των οργάνων προς υπηρεσίες που βρίσκονται στον τόπο εκλογής τους.

Ταυτόχρονα, αναμένεται να επικαιροποιηθεί και να απλοποιηθεί ο έλεγχος των οφειλετών, που έχουν το ασυμβίβαστο, όπως και τα κωλύματα και ασυμβίβαστα των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων.

Μία ακόμα σημαντική αλλαγή στην εκλογική διαδικασία είναι και το ότι θα ανασχεδιαστεί όλο το νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τις εκλογικές δαπάνες των υποψηφίων συνδυασμών και εν γένει τους κανόνες διεξαγωγής της προεκλογικής εκστρατείας.

ΥΠΕΣΠηγή: Υπουργείο Εσωτερικών

Εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών

Όσον αφορά στην εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών θα ισχύσουν τρεις βασικές αρχές, με βάση τις προτάσεις ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ.

Η εκλογή των αρχών θα γίνεται σε έναν γύρο, γεγονός που σημαίνει την κατάργηση των επαναληπτικών γύρων. Η πλειοψηφία θα είναι τα 3/5 του συνδυασμού του εκλεγέντος δημάρχου και περιφερειάρχη στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, ενώ θα υπάρχει δημοκρατική νομιμοποίηση του εκάστοτε δημάρχου και του περιφερειάρχη.

Το ηλεκτρονικό δημοψήφισμα σημείο αναφοράς

Ένα από τα πιο βασικά σημεία αναφοράς στον νέο Κώδικα των ΟΤΑ είναι και η διεξαγωγή δημοτικού δημοψηφίσματος με ηλεκτρονικό τρόπο. Ο ηλεκτρονικός τρόπος, θα μειώσει το κόστος διεξαγωγής δημοψηφισμάτων μέσω της ψηφιακής διαδικασίας και θα δώσει τη δυνατότητα συμμετοχής των δημοτών από οπουδήποτε βρίσκονται. Μάλιστα, δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις για να προσελκυστούν οι νεότεροι σε ηλικία δημότες στις διαδικασίες τοπικής δημοκρατίας.

Έρχεται το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κεντρικών Ηλεκτρονικών Πληρωμών

Μεταξύ άλλων με τον νέο κώδικα δημιουργείται Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κεντρικών Ηλεκτρονικών Πληρωμών για την διαχείριση των δημοτικών εσόδων σε μια ενιαία κεντρική πλατφόρμα.

Το σύστημα θα επιτρέπει στους δήμους την αποτελεσματική διαχείριση των οικονομικών τους συναλλαγών, την αυτοματοποίηση των διαδικασιών ενημέρωσης οφειλετών και είσπραξης οφειλών, παρέχοντας ασφάλεια, διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των εσόδων τους. Ο κάθε πολίτης θα γνωρίζει σε ποιον δήμο οφείλει τι και για ποιο λόγο, διασφαλίζοντας πλήρη διαφάνεια στις συναλλαγές του με την τοπική αυτοδιοίκηση.

Ταυτόχρονα, απλοποιείται η διαδικασία του προϋπολογισμού και της οικονομικής διαχείρισης και προβλέπεται ειδικό αποθεματικό για τις πρώτες ανάγκες που θα προκύψουν σε περίπτωση φυσικών καταστροφών.

Εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός ότι θα υπάρχει ευελιξία στη χρηματοδότηση και τα δάνεια, με πιο απλουστευμένες διαδικασίες, ενώ θα δημιουργηθούν και νέες δυνατότητες κοινωνικής πολιτικής, όπως πχ. επιδόματα γέννησης, στήριξη δομών υγείας κ.λπ.

Την ίδια ώρα, ο νέος κώδικας προχωρά και στην αναθεώρηση των τελών και φόρων και κωδικοποιούνται εργασίες σχετικές με τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων με κωδικοποιημένες διατάξεις και ευελιξία στις συμβάσεις.

Όσον αφορά στην Με την εφαρμογή του συστήματος αναμένεται να επιλυθούν χρόνια προβλήματα στην επιβολή και είσπραξη των προστίμων, μειώνοντας την ταλαιπωρία των πολιτών και την επιβάρυνση των υπηρεσιών και των δικαστηρίων.

Πειθαρχικός έλεγχος

Ένα σύγχρονο πειθαρχικό δίκαιο αιρετών με σαφείς διαδικασίες ελέγχου και συσχέτιση με την τυχόν εν εξελίξει ποινική διαδικασία δημιουργείται στον νέο Κώδικα. Ο έλεγχος νομιμότητας στις επτά Αυτοτελείς Υπηρεσίες Εποπτείας πλέον ασκείται από την Υπηρεσία Γενικής Εποπτείας Νομιμότητας ΟΤΑ με επικεφαλής τον Γενικό Επόπτη Νομιμότητας, ο οποίος θα συντονίζει τον έλεγχο νομιμότητας και θα διασφαλίζει την ομοιομορφία του ελέγχου.

Ο Γενικός Επόπτης Νομιμότητας διαχειρίζεται τις καταγγελίες και ασκεί αυτεπάγγελτο έλεγχο, λαμβάνοντας υπόψη και τη διενέργεια παράλληλων ελέγχων από άλλα ελεγκτικά όργανα με τα οποία βρίσκεται σε συνεργασία, βάσει κοινής βάσης ελέγχων με την οποία διασυνδέεται το πληροφοριακό σύστημα.

Πληροφοριακό Σύστημα Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης

Τέλος, δημιουργείται ένα Πληροφοριακό Σύστημα Πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης, που στηρίζεται πάνω σε τρεις άξονες:
• τη Συστημική Συνεργασία, με τη διασφάλιση της συνεργασίας διοικητικών επιπέδων, κάθετα και οριζόντια ανά δημόσια πολιτική.
• τη Συντονισμένη Δράση, μέσω του συντονισμού των μελών των επιμέρους επιπέδων διακυβέρνησης και
• την Υποχρεωτική Ανάρτηση από το αρμόδιο Υπουργείο της νομοθεσίας και των εγκυκλίων οδηγιών.

Διαβάστε επίσης:

Hitachi Rail: Ποια είναι η εταιρεία που κατασκευάζει τους συρμούς του Μετρό Θεσσαλονίκης

Τι ζήτησε ο Κυρανάκης από Σαλβίνι – Έρχονται νέες επενδύσεις στον ελληνικό σιδηρόδρομο

Κυρανάκης: Οδική ασφάλεια αλά Σουηδία – Τι είναι το Alcolock και πώς λειτουργεί