Δεν μπορεί να μη το έχετε προσέξει, αλλά τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα θωρακίζεται μετά από μια δεινή μνημονιακή περίοδο η οποία όχι μόνο για εξοπλισμούς δεν άφηνε περιθώρια, αλλά και η ίδια οικονομία μετά βίας επιβίωσε. Με αυτά τα δεδομένα, κατά το παρελθόν διάστημα είχαν δοθεί άλλες προτεραιότητες και η εθνική άμυνα πέρασε σε δεύτερη μοίρα, μη σας πω σε τρίτη και σε τέταρτη.

Παρά ταύτα ο καιρός πέρασε μαζί και οι πιο δύσκολες μέρες, και τα τελευταία χρόνια κάτι ξεκίνησε να κινείται. Δηλαδή όχι απλά να κινείται αλλά να θεριεύει! Να σας θυμίσω ενδεικτικά ότι η Ελλάδα απέκτησε (ή είναι στα τελικά στάδια παράδοσης) αεροσκάφη τύπου Rafale 4, 5 γενεάς, φρεγάτες Belharra, αναβαθμισμένα αεροσκάφη F-16 στην κορυφαία έκδοση Viper (επίσης 4,5 γενεάς) ενώ παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη το πρόγραμμα για την προμήθεια των αεροσκαφών F-35 (5ης γενεάς).

1

Η «Ατζέντα 2030», που πολλάκις έχει ακουστεί, είναι σε πλήρη εξέλιξη και μαζί με αυτή και τα προγράμματα τη συνοδεύουν. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που «ξύπνησε» πρόσφατα (και κοιμόταν από πολλού). Ξύπνησε η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα ξυπνητήρια που χτύπησαν ήταν διαφόρων ειδών. Τι να σας πρωτοαναφέρω από αυτά δεν ξέρω.

Να σας πω ενδεικτικά για την αναθεωρητική Ρωσία που εισέβαλε με το έτσι θέλω στην Ουκρανία; Για την τάση απεμπλοκής των Ηνωμένων Πολιτειών από την άμυνα της Ευρώπης από όταν ανέλαβε ο Ντόναλντ Τραμπ ή για το ότι η γειτονιά μας, η Μεσόγειος, φλέγεται. Δεν μιλάω φυσικά για την εξαιρετική ελληνική πολεμική κινηματογραφική ταινία του 1969 με τους Κώστα Πρέκα και Κώστα Καρρά, αλλά για την κρίση στη Λιβύη, τα μέτωπα του Ισραήλ με Λίβανο, Ιράν και Παλαιστίνη και την ταραχοποιό Τουρκία.

Τα 800 δισ. ευρώ

Τι έκανε λοιπόν η Ευρωπαϊκή Ένωση; Μέσω της Ευρωπαϊκής Κομισιόν παρουσίασε τη «Λευκή βίβλο για την Άμυνα» (White paper for European defence), το σχέδιο που έχει σκοπό τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης, και το οποίο η Επιτροπή ονομάζει «Ευρωπαϊκή Αμυντική Ετοιμότητα 2030» (Readiness 2030). Στον πυρήνα αυτού του σχεδίου βρίσκεται το πρόγραμμα «ReArm Europe».

Το πρόγραμμα «ReArm Europe» έχει σκοπό να παρέχει τα απαραίτητα εργαλεία (χρηματοδοτικά) με την αποδέσμευση έως και 800 δισ. ευρώ για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης. Από αυτό το ποσό των 800 δισ., τα 650 δισ. αφορούν στην ανοχή στην υπέρβαση της σταθερότητας, που για κάθε χώρα θα αντιστοιχεί περίπου στο 1,5% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) της.

Στο «ReArm Europe» είναι που περιλαμβάνεται και το «SAFE» (Security Action for Europe) ως ένας εκ των πυλώνων του και για το οποίο πρώτος σας είχα ενημερώσει εκτενώς (https://www.mononews.gr/politics/defence/rearm-europe-pos-tha-symvalei-stin-amyntiki-viomichania-tis-ee-kai-eidikotera-tis-elladas).

Πρόκειται για ένα καθαρό χρηματοδοτικό εργαλείο (προσωρινό και έκτακτης ανάγκης) που επιτρέπει τη χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ στα κράτη μέλη της, με τη μορφή δανείων έως και 150 δισ. ευρώ, για επενδύσεις στην άμυνα και σε τομείς προτεραιότητας που καθορίζει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μέσω κοινών προμηθειών.

Μην αφήνοντας τέτοια ευκαιρία ανεκμετάλλευτη και κάνοντας την ανακοίνωση ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η Ελλάδα υποβάλλει αίτημα προκειμένου να συμμετέχει σε χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «SAFE», διεκδικώντας χαμηλότοκα δάνεια ύψους τουλάχιστον 1,2 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της εθνικής άμυνας και της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.

Το ποσό των 1,2 δισ. Ευρώ θα προστεθεί στον υφιστάμενο σχεδιασμό του Προγράμματος Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) ενισχύοντάς τον περαιτέρω. Με αυτή την προσθήκη το πρόγραμμα, που ήταν διαμορφωμένο στα 28,8 δισ. ευρώ, πλέον αυξήθηκε στα 30 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2036.

Πολλά είναι τα χρήματα που διατίθενται για την άμυνα και την ασφάλεια της πατρίδας -που συμφωνώ απόλυτα αν με ρωτήσετε, μιας και είναι είναι εθνική υπόθεση- και θα διερωτάστε βεβαίως προς τα που θα κατευθυνθούν.

Σύμφωνα με τις πηγές μου που έχουν βαθιά γνώση επί των αμυντικών θεμάτων, η Ελλάδα προσανατολίζεται στην προτεραιοποίηση προγραμμάτων που είναι αρκετά υψηλού κόστους, περιλαμβάνονται στον ΜΠΑΕ (όπως και πρέπει) και εφόσον καλυφθούν, θα δώσουν τη δυνατότητα για να ολοκληρωθούν και άλλες ανάγκες επιχειρησιακής φύσεως των Ενόπλων Δυνάμεων.

Πυραυλική άμυνα

Μια από τις πιθανές κατευθύνσεις της χρηματοδοτικής ενίσχυσης εξοπλιστικών προγραμμάτων ενδεχομένως να είναι αυτή των συστημάτων πυραυλικής άμυνας με στόχο την ενίσχυση της αντιαεροπορικής κάλυψης μεσαίου βεληνεκούς καθώς επίσης και πυραυλικού συστήματος πολλαπλής εκτόξευσης, στο πλαίσιο αναβάθμισης των δυνατοτήτων του Πυροβολικού.

Τα παραπάνω συστήματα εντάσσονται στο πλαίσιο της «Ασπίδας του Αχιλλέα», ενός αμυντικού συστήματος που θα καλύπτει διαφορετικές κατηγορίες απειλών όπως βαλλιστικούς πυραύλους, drones, αεροσκάφη, πλοία επιφανείας και υποβρύχια. Πιθανώς να μπορούσαν να συμπεριληφθούν ακόμη και στην προοπτική ανάπτυξης μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αντιπυραυλικής ασπίδας (που αποτελεί και κρίσιμη στρατηγική υποδομή)  για την οποία ειδική αναφορά έκανε και ο πρωθυπουργός.

Δυνητικά προγράμματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν και αυτά που αναφέρονται σε συστήματα πληροφοριών και δικτύων των Ενόπλων Δυνάμεων και θα καλύπτουν ανάγκες διοίκησης και ελέγχου. Επίσης μην ξεχνάμε και τις ανάγκες εκσυγχρονισμού/ενίσχυσης του Πολεμικού Ναυτικού με την πιθανότητα απόκτησης της4ης φρεγάτας FDIBelharra ή μεταχειρισμένων ιταλικών φρεγατών τύπου Bergamini.

Ωστόσο η ενίσχυση μέσω του SAFE δεν είναι κατά ανάγκη να αφορά μόνο τα πιο «σκληρά» εξοπλιστικά, καθόσον θα μπορούσε να απευθύνεται και σε προγράμματα για παραγωγή πυρομαχικών ή κάλυψη αναγκών υποδομής. Φυσικά αναφέρομαι στις καινούριες εγκαταστάσεις που απαιτούνται για τη φιλοξενία των Stealth μαχητικών F-35 ή τη βελτίωση των εγκαταστάσεων του ναυστάθμου Σαλαμίνας για τις καινούριες μονάδες του Στόλου.

Τα ποσά είναι εντυπωσιακά και το ίδιο και τα προγράμματα. Η ουσία όμως είναι μία, είναι πιο εντυπωσιακή και σε αυτή κρύβεται όλη η ουσία. Η Ελλάδα εξοπλίζεται και το κάνει με πρόγραμμα, εκμεταλλευόμενη όλα τα δυνατά εργαλεία και δημοσιονομικά περιθώρια.