Ο Κωστής Χατζηδάκης θα είναι ο νέος υπουργός Ενέργειας – Τι σηματοδοτεί η συγκεκριμένη επιλογή

Ο Κωστής Χατζηδάκης θα είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, ο νέος υπουργός Ενέργειας, σε περίπτωση που προκύψει από τις εκλογές της Κυριακής αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και αναλαμβάνοντας αυτό το υπουργείο είναι βέβαιο ότι θα έχει πολύ δουλειά και πολλές προκλήσεις.

Η επιλογή του συνδέεται με την πολύ καλή γνώση του στα ευρωπαϊκά θέματα, αφού έχει εκλεγεί τρεις φορές Ευρωβουλευτής, την εμπειρία του στις εξυγιάνσεις (Ολυμπιακή και ΟΣΕ) σε συνδυασμό με την επιτυχημένη πορεία του στο υπουργείο Ανάπτυξης με την κυβέρνηση Σαμαρά.

Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο της επιτυχημένης εξυγίανσης και ιδιωτικοποίησης της Ολυμπιακής διαμορφώθηκε επί υπουργίας του (το 2007  ορίστηκε υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών στην κυβέρνηση του Κώστα Καραμνλή)  επιτυγχάνοντας την έγκρισή του από την Ε.Ε.

Τον Ιανουάριο του 2009 ανέλαβε υπουργός Ανάπτυξης, υιοθετώντας, μεταξύ άλλων, τις καινοτόμες και επιτυχημένες πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα “Εξοικονόμηση Κατ΄ Οίκον” και το πρόγραμμα “Φωτοβολταϊκά Στις Στέγες”.

Τον Ιούνιο του 2012 είχε αναλάβει  Υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και παραμένει σε αυτή τη θέση μέχρι τον Ιούνιο του 2013, ενώ από  τον Ιούνιο του 2013 μέχρι τον Ιούνιο του 2014 ήταν Υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Στο διάστημα αυτό, προώθησε μεταξύ άλλων την επανεκκίνηση του έργου των 4 μεγάλων αυτοκινητοδρόμων και την σύμβαση παραχώρησης για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια. Πρότεινε προς ψήφιση τον νόμο-πλαίσιο για την απλούστευση της αδειοδότησης των επιχειρήσεων και μια σειρά μέτρων για την απελευθέρωση των αγορών μέσω της γνωστής εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ.

Για τον Κωστή Χατζηδάκη, προέχει να αντιμετωπίσει την πρόκληση που λέγεται ΔΕΗ για την οποία είχε πει πρόσφατα ότι “πάει να γίνει Ολυμπιακή”, ότι αυτή τη στιγμή δεν θα βρεθεί στρατηγικός επενδυτής και ότι  χρειάζεται νέο business plan που θα κάνει την επιχείρηση πιο λειτουργική και σύγχρονη.

Ταυτόχρονα όμως χρειάζεται επειγόντως παρέμβαση και η χρεοκοπημένη κρατική ΛΑΡΚΟ, θα πρέπει να αποφασιστεί τι θα γίνει με  την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, αν θα επιχειρηθεί πώληση μεριδίου των ΕΛΠΕ ενώ  και ο κ. Χατζιδάκης μίλησε πρόσφατα και για περαιτέρω ιδιωτικοποίηση  του ΑΔΜΗΕ.

Για κάποιους αυτό μπορεί να σημαίνει αλλαγή στο μείγμα ιδιωτικοποιήσεων ώστε να μην επανέλθει στο τραπέζι η πώληση των ΕΛΠΕ.

Αναφορικά με την ενέργεια, μιλώντας σε πρόσφατο συνέδριο είπε πως η Ελλάδα πρέπει να καταστεί ενεργειακό σταυροδρόμι.  Παλαιότερα είχε τονίσει: ” η ενέργεια είναι ένα ζήτημα εξαιρετικά σύνθετο, αλλά παράλληλα και απολύτως κομβικό για το μέλλον της χώρας και της οικονομίας της. Στη Νέα Δημοκρατία το γνωρίζουμε καλά αυτό, και για αυτό έχουμε τοποθετήσει την ενέργεια στο επίκεντρο του σχεδίου μας για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση και την ανάδειξή της σε σημαντικό γεωπολιτικό παράγοντα.

Δεν μπορεί η ενέργεια να αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη. Ούτε να προκαλεί φόβους για το μέλλον της οικονομίας. Αντίθετα, πρέπει να μετατρέψουμε την κρίση στον τομέα της ενέργειας σε ευκαιρία ανάπτυξης για τη χώρα. Και ο μόνος τρόπος για να γίνει η ενέργεια καταλύτης ανάπτυξης είναι να δώσουμε προτεραιότητα στην προσέλκυση επενδύσεων και στην υιοθέτηση των καλύτερων ευρωπαϊκών πρακτικών.

Ξέρουμε όλοι τα προβλήματα στον χώρο της ενέργειας στην πατρίδα μας. Ξέρουμε τι γίνεται στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν δικαιούμαστε να είμαστε όμηροι ξεπερασμένων αντιλήψεων και δογματισμών. Οφείλουμε να προχωρήσουμε μπροστά, με θάρρος και αποφασιστικότητα. Το οφείλουμε, πρώτα από όλα, στην ίδια την πατρίδα μας».

Οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει

Η σημερινή συγκυρία είναι από τις πιο δύσκολες για τον επόμενο υπουργό Ενέργειας αφού η χώρα δεν έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της μετανημονιακής εποπτείας. Ταυτόχρονα είναι βέβαιο ότι το σχέδιο της νέας κυβέρνησης θα ανατρέπει τις δεσμεύσεις της προηγούμενης σε μια σειρά από θέματα στο χώρο της ενέργειας.

ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ και… ΑΔΜΗΕ

Οι αποκρατικοποιήσεις και η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας αποτελούν προαπαιτούμενα της μεταμνημονιακής εποπτείας που έχουν μείνει πίσω. Στις αποκρατικοποιήσεις περιλαμβάνεται η ΔΕΠΑ και τα ΕΛΠΕ, και για την απελευθέρωση της ενέργειας η εφαρμογή  του target model και η μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά.

Όπως είχε πει πρόσφατα σε συνέδριο ο κ. Χατζιδάκης, «είναι κομβικής σημασίας ο ρόλος του ΑΔΜΗΕ. Εμείς είμαστε υπέρ της περαιτέρω ιδιωτικοποίησής του».

Όσον φορά τη ΔΕΗ αναμένεται ένα καινούργιο σχέδιο που θα αλλάζει πολλά: η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, για να διασώσει τον δημόσιο χαρακτήρα της επιχείρησης, είχε συμφωνήσει τους δανειστές να πέσει το μερίδιο της ΔΕΗ από το 90% στο 50% της αγοράς, μέσα σε πέντε χρόνια, έναντι μηδενικού ανταλλάγματος.

Η Νέα Δημοκρατία έχει εκφράσει επανειλημμένα την αντίθεσή της στην απόφαση αυτή που απομείωσε την αξία της ΔΕΗ και θα παρουσιάσει το δικό της σχέδιο την επόμενη μέρα.

Στο πλαίσιο αυτό ο διαγωνισμός για τα λιγνιτικά της ΔΕΗ που είναι σε εξέλιξη (με την προθεσμία προσφορών να λήγει στις 15/7/2019) αναμένεται να ακυρωθεί. Η πώληση των λιγνιτικών και οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ ήταν τα δύο μέτρα, με τα οποία η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε δεσμευτεί να πραγματοποιήσει την απελευθέρωση στην αγορά της ενέργειας.

Το πρώτο σκέλος του νέου σχεδίου θα επικεντρωθεί στη διάσωση και εξυγίανση της ΔΕΗ. Αυτό περιλαμβάνει περιορισμό των ληξιπρόθεσμων  στην επιχείρηση που έφτασαν σχεδόν τα 2,5-3 δισ. και στη συνέχεια, την υιοθέτηση ενός νέου στρατηγικού σχεδιασμού που θα αξιοποιεί καλύτερα το εργατικό δυναμικό και θα εκσυγχρονίζει τη λειτουργία της επιχείρησης.  Το σχέδιο για τη ΔΕΗ του νέου Υπουργού  εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνει δυναμική διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, μείωση λειτουργικού κόστους και… ενδεχομένως και αύξηση των τιμολογίων.

ΔΕΠΑ: Ο διαχωρισμός της ΔΕΠΑ με τη σύσταση των εταιριών ΔΕΠΑ Εμπορίας και ΔΕΠΑ Υποδομών, ψηφίστηκε πριν λίγους μήνες όμως ακόμη  καμία   δεν έχει προχωρήσει η εφαρμογή των διατάξεων του νόμου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έσπασε στα δύο τη δημόσια επιχείρηση παροχής φυσικού αερίου προκειμένου να πουλήσει το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της Εμπορίας και να διατηρήσει το δημόσιο έλεγχο και μάνατζμεντ στις υποδομές.

Ακόμη δεν έχει γίνει ούτε η σύσταση των δύο εταιρειών  ούτε βέβαια η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος του ΤΑΙΠΕΔ για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας. Ο νέος υπουργός θα πρέπει να παρουσιάσει το σχέδιό του και για τη ΔΕΠΑ αν δηλαδή θα ακυρώσει  το  νόμο του διαχωρισμού και θα επιλέξει  την πώληση πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της ενιαίας ΔΕΠΑ.

Μεγάλη καθυστέρηση του μοντέλου Target στην αγορά ενέργειας

Οι συνεχείς αναβολές στην έναρξη λειτουργίας του target model που αν λειτουργήσει σωστά θα διασφαλίσει την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, το κάνουν να αποτελεί άλλη μια καυτή πατάτα για τον επόμενο υπουργό, αφού αποτελεί ένα από τα προαπαιτούμενα της επόμενης αξιολόγησης.

Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες που δεν εφαρμόζει ακόμη το target model, το οποίο μπορεί να εξασφαλίσει ανταγωνιστικές τιμές ενέργειας και  πρόσβαση σε ρευστότητα που φέρνουν οι συναλλαγές με τις ευρωπαϊκές αγορές..

Εν τω μεταξύ με απόφαση της ολομέλειας της ΡΑΕ, οι διοικήσεις και τα στελέχη της ΕΧΕ (Χρηματιστήριο Ενέργειας) και του ΑΔΜΗΕ, κλήθηκαν σε ακρόαση, προκειμένου να εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους έχει αναβληθεί τόσο πολύ η έναρξη εφαρμογής του target model και της πλήρους λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Η ακρόαση αναμένεται να γίνει στο τέλος Ιουλίου, και ότι η Ρυθμιστική Αρχή εκφράζει ανησυχία για τις συνεχείς αναβολές  καθώς θεωρεί ότι  επηρεάζει άμεσα τους εμπλεκόμενους και τους αυριανούς συμμετέχοντες της αγοράς, όπως για παράδειγμα τις βιομηχανίες που δεν μπορούν να προχωρήσουν σε διμερή συμβόλαια.

Ας σημειωθεί ότι  η πλήρης λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας προβλέπεται πλέον να γίνει περίπου σε ένα χρόνο από τώρα, τον Ιούνιο του 2020.

Ο γόρδιος δεσμός της ΛΑΡΚΟ

Μια  από τις πιο δύσκολες αποστολές του νέου υπουργού θα είναι να λύσει το πρόβλημα ΛΑΡΚΟ.

Η κρατική βιομηχανία που ανήκει στο ΤΑΙΠΕΔ 51% την Εθνική Τράπεζα και τη ΔΕΗ  έχει χρέη άνω των 300 εκ. ευρώ προς τη ΔEH,  ζημιογόνες χρήσεις επί σχεδόν μία δεκαετία, και  την υποχρέωση να επιστρέψει 136 εκ. ευρώ στο δημόσιο ως παράνομες κρατικές ενισχύσεις.

Η εκκαθάριση εν λειτουργία εμφανίζεται ως η μόνη πιθανή λύση και ο νέος υπουργός έχει μπροστά ακόμη ένα γόρδιο δεσμό να λύσει.