Δαιδαλώδεις διαδρομές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, που άλλαξαν «χέρια» από τα τέλη του 1990 και μετά, μέσα από τραπεζικούς λογαριασμούς και μαύρες σακούλες, προκειμένου να μετατραπούν σε ακίνητα, επιχειρήσεις, πισίνες, ελικοδρόμια ακόμη και… κοσμήματα με τελικό στόχο το «ξέπλυμά» τους. Ένα πολυπλόκαμο κύκλωμα, που οι εισαγγελικές αρχές χαρακτηρίζουν «Λερναία Ύδρα», καθώς στις έρευνες που διενεργούν για τα εξοπλιστικά προγράμματα μία δικογραφία κλείνει και δέκα ακόμη ανοίγουν!
Στο στρατηγείο της διαφθοράς, στο κτίριο 6 στα δικαστήρια της πρώην Σχολής Ευελπίδων, σχεδόν κάθε γραφείο ανακριτή έχει «χρεωθεί» να ελέγξει κι από μία σύμβαση για κάποιο εξοπλιστικό πρόγραμμα που έχει παραλάβει η Ελλάδα. Γερμανικά υποβρύχια, Asrad, Tor M1, Ερμής 2 και Λέοπαρντ είναι ίσως τα πιο γνωστά οπλικά συστήματα για τα οποία έχουν σχηματιστεί δικογραφίες. Κοινός παρονομαστής όλων όμως, είναι τα πρόσωπα, που εμπλέκονται -είτε με την ιδιότητα του μάρτυρα είτε με αυτή του κατηγορούμενου- αφού είναι τα ίδια.
Το δίδυμο Oswalt – Λυγινού
Από τους σημαντικότερους διαχειριστές στο «οικοδόμημα» της διακίνησης μαύρου χρήματος δεν ήταν άλλοι από τα τραπεζικά στελέχη Jean – Claude Oswalt και Φάνη Λυγινό, που εμφανίζονται να μετέφεραν χρήματα, μέσω λογαριασμών αλλά και τοις μετρητοίς, με τέτοιες μεθόδους ώστε να μην γίνει αντιληπτή η πραγματική προέλευσή τους. Η εμπλοκή του «διδύμου των προμηθειών», οι οποίοι έχουν διατελέσει στελέχη της γερμανικής Dresdner Bank στο υποκατάστημα Γενεύης στο διάστημα 2000-2005, είχε σαν αποτέλεσμα να καταστούν κατηγορούμενοι στα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα, που ερευνούν οι δικαστικές αρχές.
Ο Oswalt , κατά τα κατηγορητήρια, που έχουν συνταχθεί σε βάρος του εμπλέκεται σε τουλάχιστον τέσσερις υποθέσεις (σσ: τρία εξοπλιστικά προγράμματα και σκάνδαλο siemens) και είναι ο άνθρωπος που είχε την «απόλυτη εξουσία». Κι αυτό γιατί ήταν ο συνδετικός κρίκος για να ξεπλυθεί μαύρο χρήμα, μέσα από λογαριασμούς τραπεζικών ιδρυμάτων του εξωτερικού, στα οποία εργαζόταν. Το κουβάρι της εμπλοκής των δύο τραπεζικών στελεχών σε συμβάσεις εξοπλιστικών προγραμμάτων ξετυλίχθηκε στην απολογία του πρώην αναπληρωτή διευθυντή Εξοπλισμών του υπουργείο Εθνικής Αμύνης, Αντώνη Κάντα.
Ο «πατέρας της μίζας» και ο Φάνης Λυγινός φαίνεται πως είχαν ρόλο διαχειριστή βρόμικου χρήματος, με τον τελευταίο να είναι ο «αδύναμος κρίκος» της ιστορίας και να στοχοποιείται από τον προϊστάμενο του, που κατέθεσε στους ανακριτές, πως ο Λυγινός ήταν εκείνος που είχε στενότερες επαφές με τους πελάτες και κατ’ επέκταση έχει καλύτερη γνώση για τις συμφωνίες που μπορεί να γίνονταν. Πάντως, ο μόνιμος κάτοικος Ελβετίας, δεν έχει εμφανιστεί ενώπιον του ανακριτή, αν και είχε επιχειρήσει να έλθει σε επαφή με τη Δικαιοσύνη, μέσω πληρεξουσίου δικηγόρου.
Αντώνης Κάντας
Από τους πρωταγωνιστές στο πάρτι των μιζών είναι και ο Αντώνης Κάντας, ένα πρόσωπο που ανακάλυψαν οι ανακριτές μέσα από την υπόθεση του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ, Άκη Τσοχατζόπουλου. Μπορεί η πλειοψηφία των μέχρι σήμερα κατηγορουμένων να έχει αρνηθεί την συμμετοχή της στην υπόθεση, όμως ο πρώην αναπληρωτής διευθυντής Εξοπλισμών, Αντ. Κάντας, υπήρξε «χείμαρρος» κατά την απολογία του ενώπιον των ανακριτών Διαφθοράς, βάζοντας στο «κάδρο» πρόσωπα, για τα οποία οι αρχές δεν είχαν συλλέξει αρκετά στοιχεία.
Η πολύωρη απολογία του άλλαξε τα δεδομένα, καθώς αποκαλύφθηκαν στοιχεία, όχι μόνο για ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα αλλά για το σύνολο της θητείας του, με τον ανακριτή Διαφθοράς Γ. Μαλλή να τον έχει καλέσει για την προμήθεια των γερμανικών υποβρυχίων και να ακούει τελικά για δεκάδες άλλες μίζες που προκειμένου «να υπογράψει χωρίς αντιρρήσεις, καθυστερήσεις και παρατηρήσεις τη σύμβαση». Αξίζει να σημειωθεί, ότι μόνο για τα γερμανικά υποβρύχια και το σύστημα κατασκευής του οπλικού και ανθυποβρυχιακού συστήματός τους, αποδίδεται στον Αντώνη Κάντα πως πήρε μίζα, ύψους περίπου… 1,5 εκατ. ευρώ.
Γιάννης Σμπώκος
Τη σκυτάλη της μίζας παρέλαβε ο Αντώνης Κάντας από τον Γιάννη Σμπώκο, γενικό διευθυντή Εξοπλισμών (1997-2000), που έχει καταδικαστεί πρωτοδίκως σε ποινή κάθειρξης 16 ετών για την υπόθεση του «μαύρου πολιτικού χρήματος» (η δίκη σε δεύτερο βαθμό είναι σε εξέλιξη), έχει παραπεμφθεί σε δίκη για τα γερμανικά υποβρύχια, ενώ τον Οκτώβριο καταδικάστηκε σε ισόβια για παράνομες πληρωμές γύρω από την προμήθεια του τηλεπικοινωνιακού προγράμματος για τις Ένοπλες Δυνάμεις, με την επωνυμία «Ερμής». Ο «πρωταγωνιστής» του ημερολογίου του Άκη Τσοχατζόπουλου, που κατασχέθηκε από τις αρχές, σύμφωνα με τις δυσανάγνωστες χειρόγραφες σημειώσεις του πρώην υπουργού, όφειλε να του επιστρέψει εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, όταν η υπόθεση ήρθε στο φως οι σχέσεις των δύο ανδρών εξελίχθηκαν κλονίστηκαν σε τέτοιο βαθμό, που ακόμη και η Λίτσα Βλαστού στην υπόθεση του κυκλώματος των φυλακών ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «ο Άκης τον είχε άχτι τον Σμπώκο».
Ιωάννης Μπέλτσιος
Στη μακρά λίστα των κατηγορουμένων είναι και τα φερόμενα μέλη της ομάδας «προσευχής» (Gebetskreis), ή αλλιώς «ομάδας Α», τα οποία εμφανίζονται να μπορούσαν να ασκήσουν επιρροή και να δημιουργήσουν επαφές με φορείς λήψης των αποφάσεων στην Ελλάδα. Ο «κύκλος προσευχής» μοίραζε τα χρήματα από τις κατασκευάστριες εταιρίες όπλων ,σε πρόσωπα που λόγω των ιδιοτήτων και των θέσεων που κατείχαν εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα τους τόσο στην επιλογή όπλων όσο και στην ταχύτερη σύναψη συμβάσεων του ελληνικού Δημοσίου για τις προμήθειες.
Μεταξύ αυτών των προσώπων είναι και ο Ιωάννης Μπέλτσιος, ο οποίος είχε διατελέσει γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών επί θητείας Τσοχατζόπουλου. Ο πρώην νομάρχης Καβάλας εμφανίζεται να έχει κεντρικό ρόλο στην διακίνηση «ωφέλιμων αμοιβών», ενώ σύμφωνα με το Συμβούλιο Εφετών, που παρέπεμψε σε δίκη την υπόθεση των γερμανικών υποβρυχίων, από τη θέση αυτή «συνήργησε με τους συγκατηγορούμενούς στο να πράξει ενεργητική δωροδοκία και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος». Δύο μάρτυρες τον τοποθετούν σε κομβική θέση λέγοντας ότι του δόθηκε αμοιβή ενός εκ. ευρώ αλλά και ότι «ήταν το πρόσωπο που κανόνιζε αν θα γινόταν κάποιος δεκτός από τον Τσοχατζόπουλο».
Αλέξανδρος Αβατάγγελος
Μέλος της ίδιας ομάδας θεωρείται από τις αρχές και ο επιχειρηματίας Αλέξανδρος Αβατάγγελος, ο οποίος απολογούμενος για τα γερμανικά υποβρύχια «έκαψε» τον Ιω. Μπέλτσιο ομολογώντας ότι του έδωσε αμοιβή 2,5 εκατ. ευρώ. Τόνισε δε, στους δικαστικούς λειτουργούς πως ο Μπέλτσιος «ήταν στέλεχος του ΠαΣοΚ και άνθρωπος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του συνδικαλιστικού κινήματος, γραμματέας Συνδικαλιστικού του ΠαΣοΚ» και μπορούσε να «πείσει τους συνδικαλιστές των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά να μην αντιδράσουν στην αποκλειστική συνεργασία της γερμανικής εταιρείας HDW με τα ναυπηγεία, η οποία θα οδηγούσε σε στρατηγικό πλεονέκτημα των Γερμανών».
Παναγιώτης Ευσταθίου
Εκτός από τα πρόσωπα που φρόντιζαν να καλύπτουν τα ίχνη των χρημάτων ή να δέχονται μίζες για να προτιμήσουν συγκεκριμένα «προϊόντα», στις υποθέσεις των εξοπλιστικών εμπλέκονται και οι άνθρωποι των εταιριών που προχώρησαν σε δωροδοκίες. Ένας εξ αυτών είναι και ο υπερήλικος Παναγιώτης Ευσταθίου της STN ATLAS, που εμπλέκεται τόσο στα γερμανικά υποβρύχια, όσο και στα αντιπυραυλικά ASRAD. Πρόκειται για ένα πρόσωπο που «αποκαλύφθηκε» από την απολογία «θησαυρό» του Αντώνη Κάντα και είχε ως αποτέλεσμα να κληθεί ως κατηγορούμενος για δωροδοκία και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Ακολουθώντας τη γραμμή των περισσοτέρων εμπλεκόμενων, αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή του, αλλά στο μεταξύ «προώθησε» μια λίστα 12 συνολικά προσώπων -κυρίως απόστρατων αξιωματικών- που κατά τον ίδιο, έλαβαν συνολικά 2 εκατ. ευρώ από τη γερμανική εταιρεία και αποκάλυψε την ύπαρξη της offshore μέσω της οποίας διακινήθηκε μαύρο χρήμα.
Σωτήρης Εμμανουήλ
«Θα είχαμε πρόβλημα αν ο κ. Εμμανουήλ δεν είχε συνεργαστεί μαζί μας και είχε πάει στους Γάλλους», κατέθετε το 2010 στην Εισαγγελία του Μονάχου ο Χανς Μόλενμπεκ, στέλεχος τότε της γερμανικής εταιρείας HDW. Ο Σωτήρης Εμμανουήλ, κατηγορείται ότι πήρε μίζα περίπου 20 εκατ. ευρώ για την πώληση των ναυπηγείων στη γερμανική Ferrostaal/ HDW και την ανάθεση της κατασκευής των περίφημων υποβρυχίων στον Σκαραμαγκά. Στο γαϊτανάκι των ονομάτων τον ενέπλεξε ο Αλέξανδρος Αβατάγγελος, που είχε αποκαλύψει ότι η εταιρεία Inveco, η οποία είχε δεχτεί 23 εκατ. ευρώ από τους Γερμανούς, ανήκε στον Εμμανουήλ. Για τις αμοιβές του πρώην διοικητή του Σκαραμαγκά «κελάηδησε» και ο επιχειρηματίας Μιχάλης Ματαντός, εναντίον του οποίου έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για την υπόθεση των εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Σπύρος Τραυλός
Οι έρευνες των δικαστικών αρχών πάντως έχουν επεκταθεί και στην περίοδο της θητείας του Γιάννου Παπαντωνίου στο υπουργείο Εθνικής Αμύνης, αφού κατηγορούμενος για κακουργηματική απιστία είναι και ο Σπύρος Τραυλός, πρώην γενικός γραμματέας Εξοπλισμών επί υπουργίας του τελευταίου. Από την πορισματική αναφορά του ΣΔΟΕ, η οποία συσχετίστηκε με την υπόθεση των γερμανικών υποβρυχίων, προέκυψαν αντισταθμιστικά έργα συνολικού ποσού 300 εκατομμυρίων ευρώ, που συμφωνήθηκαν για δύο συμβάσεις και δεν εκτελέστηκαν ποτέ. Ο Σπυρός Τραυλός κατηγορείται ότι απάλλαξε τη Ferrostaal / HDW από την παροχή αληθινού αντισταθμιστικού ωφελήματος, μετατρέποντας την αρχική σύμβαση. Με τον τρόπο αυτό, ωφέλησε όχι μόνο την εταιρία, αλλά και άλλα πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και στελέχη της γερμανικής κοινοπραξίας, τα οποία φέρονται να έλαβαν μερίδιο από το «καπέλο».
Μιχάλης Ματαντός
Κεντρικό πρόσωπο αποτελεί και ο 70χρονος εφοπλιστής Μιχάλης Ματαντός που βρίσκεται ανάμεσα στους 32 κατηγορουμένους της δίκης για τα υποβρύχια. Γεννημένος στα Δωδεκάνησα, ζούσε στο Λονδίνο και ως αντιπρόσωπος της γερμανικής εταιρείας Ferrostaal κατηγορείται για δωροδοκία και ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Μέσα από την εταιρεία του φέρεται να έχει περάσει μεγάλο μέρος από τις πληρωμές που κατέληξαν στην Ελλάδα, ενώ η εμπλοκή του ήρθε έπειτα από τις καταθέσεις των Σωτήρη Εμμανουήλ και Γιάννη Μπέλτσιου.
