Μπορεί να μην έχει ακόμη αναχαιτίσει τον πρώτο εισβολέα, ωστόσο η ιδέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οικοδόμηση μιας αμυντικής «ασπίδας» από drones και ραντάρ στην ανατολική πτέρυγα της ΕΕ, ήδη προκαλεί εντάσεις και αμφισβητήσεις στους κόλπους των κρατών-μελών.

Με φόντο τις συνεχείς παραβιάσεις του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου από ρωσικής προέλευσης μη επανδρωμένα αεροσκάφη –με καταγραφές σε Πολωνία, Ρουμανία, αλλά και εντοπισμούς σε Δανία, Νορβηγία και Γερμανία– η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προτείνει τη δημιουργία ενός συστήματος επιτήρησης και αναχαίτισης, το οποίο βάφτισε «τείχος κατά των drones», σημειώνει το Politico.

1

Αντιρρήσεις και αμφιβολίες

Η ονομασία και το περιεχόμενο της πρότασης έχουν προκαλέσει αντιδράσεις. Για χώρες όπως η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής, η ιδέα φαντάζει ως μια αναγκαία απάντηση στην εντεινόμενη απειλή. Όμως, πιο απομακρυσμένα από τη Ρωσία κράτη εκφράζουν προβληματισμό για το κόστος, την αποτελεσματικότητα, τη συνοχή με τη στρατηγική του ΝΑΤΟ και την πιθανότητα υπέρβασης της εθνικής κυριαρχίας στον τομέα της άμυνας από τα όργανα της ΕΕ.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σχολίασε: «Τα drones και τα αντι-drones είναι πράγματι προτεραιότητα, αλλά πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Δεν υπάρχει απόλυτα ασφαλές τείχος για την Ευρώπη — μιλάμε για χιλιάδες χιλιόμετρα συνόρων. Είναι εφικτό ένα πλήρες σύστημα άμυνας; Όχι».

Ο επίτροπος Άμυνας Άντριους Κουμπίλιους, πρώην πρωθυπουργός της Λιθουανίας, υπερασπίστηκε την πρωτοβουλία, εξηγώντας πως το σχέδιο για την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής κοστολογείται στο 1 δισ. ευρώ, ενώ τα βασικά συστήματα παρακολούθησης θα μπορούσαν να τεθούν σε λειτουργία εντός ενός έτους. Παραδέχθηκε πάντως ότι ο όρος «τείχος» είναι ίσως παραπλανητικός: «Δεν πρόκειται για μια νέα Γραμμή Μαζινό», σχολίασε, παραπέμποντας στα ιστορικά γαλλικά αμυντικά οχυρά που κατέστησαν άχρηστα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ποιος θα πληρώσει το «τείχος»;

Η πρόθεση της Επιτροπής να αξιοποιήσει κοινοτικούς πόρους για τη χρηματοδότηση του σχεδίου απαιτεί τη συναίνεση όλων των κρατών-μελών. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διατύπωσαν επιφυλάξεις, υπογραμμίζοντας ότι τα αμυντικά κονδύλια της ΕΕ οφείλουν να ωφελούν ολόκληρη την Ένωση και όχι αποκλειστικά την ανατολική της πλευρά.

Αυτή η στάση οδήγησε σε εκκλήσεις για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη από κράτη της πρώτης γραμμής. «Όπως δείξαμε αλληλεγγύη σε κρίσεις όπως η πανδημία ή η μετανάστευση, τώρα ήρθε η ώρα για αλληλεγγύη στην ασφάλεια», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Πέτερι Όρπο.

Σύμφωνα με το Politico, η διάσταση απόψεων ήταν εμφανής στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης, ακόμη και πίσω από κλειστές πόρτες. Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Μερτς, φέρεται να καταδίκασε την πρόταση με σκληρή γλώσσα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

Αναγκαία, αλλά όχι πανάκεια

Παρά τις επιμέρους αντιρρήσεις, όλοι συμφωνούν ότι η Ευρώπη οφείλει να ενισχύσει την άμυνά της έναντι των drones. Η ΕΕ υστερεί σημαντικά στην ανίχνευση UAVs, και όπως σημειώνεται, πρόσφατα χρησιμοποιήθηκαν πύραυλοι εκατομμυρίων ευρώ του ΝΑΤΟ για την κατάρριψη ρωσικών drones τύπου Gerbera, κόστους μόλις 10.000 δολαρίων.

Τελικά, οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν τις προτάσεις της Επιτροπής για την ενίσχυση της άμυνας, περιλαμβανομένου του σχεδίου κατά των drones — αν και οι λεπτομέρειες για το κόστος, το χρονοδιάγραμμα και τις τεχνικές προδιαγραφές παραμένουν ασαφείς. Είναι επίσης πιθανό να τροποποιηθεί η ονομασία του προγράμματος.

Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν, αναφέρθηκε σε ένα «ευρωπαϊκό δίκτυο κατά των drones», αποφεύγοντας σκόπιμα τον όρο «τείχος». Όπως είπε, «δεν με απασχολεί το όνομα, αρκεί να είναι αποτελεσματικό».

Δαπανηρό, αλλά απαραίτητο;

Αναλυτές σημειώνουν ότι, ενώ η ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης απέναντι στα drones είναι λογική, δεν πρόκειται για ολοκληρωμένη λύση.
«Τα drones είναι τα “δάχτυλα”. Αν θέλεις να κερδίσεις, πρέπει να στοχεύσεις το “κεφάλι”: τη διοίκηση, την εφοδιαστική και τη βιομηχανική βάση του αντιπάλου», σημειώνει ο Κρίστιαν Μέλινγκ, αναλυτής άμυνας του Ιδρύματος Bertelsmann.

Ούτε οι χώρες της πρώτης γραμμής τρέφουν αυταπάτες: «Γνωρίζουμε ότι ένα “τείχος” από drones δεν θα εξαλείψει πλήρως τις απειλές», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ. «Αν κάποιος ψάχνει για 100% εγγυήσεις ασφάλειας, δεν θα τις βρει πουθενά. Το ζητούμενο είναι να υιοθετήσουμε τα κατάλληλα εργαλεία ώστε να ενισχύσουμε στο μέγιστο δυνατό την άμυνά μας».

 

Διαβάστε επίσης 

Βρετανία: Δεσμεύσεις για αυστηρότερα μέτρα κατά του αντισημιτισμού μετά την αιματηρή επίθεση σε συναγωγή στο Μάντσεστερ

Θεοδωρικάκος: Στη Βουλή τις επόμενες μέρες νομοσχέδιο για Ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας των Καταναλωτών

ΗΠΑ: Η FEMA «παγώνει» επιχορηγήσεις πολιτειών – Απαιτεί αποδείξεις για τον πληθυσμό τους