Η υφυπουργός Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Περιεχόμενα
«Η χώρα μας είναι ικανοποιημένη από το πλαίσιο της συμφωνίας για το Μακροπρόθεσμο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο που στηρίζουν τα 26 Κράτη- μέλη» ανέφερε η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου ενημερώνοντας για τα αποτελέσματα της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 14 – 15 Δεκεμβρίου 2023, την επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής.
Η υφυπουργός υπογράμμισε πως «ο πρωθυπουργός είχε βάλει τρεις βασικές προτεραιότητες που ήταν το μεταναστευτικό, η κλιματική αλλαγή και να μην επηρεαστούν πολιτικές όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική και η πολιτική συνοχής. Και οι στόχοι αυτοί επιτεύχθηκαν». Η συνεδρίαση της τελευταίας συνόδου της περασμένης χρονιάς, στην ημερήσια διάταξή της ήταν μεστή, καθώς στα περιεχόμενά της ήταν η συνέχιση της στήριξης της Ουκρανίας, η κατάσταση στην Μέση Ανατολή, η διεύρυνση των μεταρρυθμίσεων, η ενδιάμεση επανεξέταση του ενδιάμεσου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021 – 2027, ασφάλεια και άμυνα, μετανάστευση, υβριδικές επιθέσεις, καταπολέμηση του αντισημιτισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας καθώς και η στρατηγική ατζέντα για την περίοδο 2021 – 2029.
Η κυρία Παπαδοπούλου σημείωσε ότι παρά το πολύ μεγάλο εύρος θεμάτων, η συζήτηση των ηγετών εστίασε σχεδόν αποκλειστικά στην Ουκρανία και στην ενδιάμεση αναθεώρηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για την προγραμματική περίοδο 2021 – 2027. Η σύνοδος ήταν ιδιαίτερης βαρύτητας – παρατήρησε – και έλαβε ιστορικό χαρακτήρα λόγω του ότι είχαν ληφθεί σημαντικές αποφάσεις για τοι μέλλον της διεύρυνσης για τα Δυτικά Βαλκάνια, την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για Ουκρανία και Μολδαβία, έστω και με διαδικαστικούς αστερίσκους, η δέσμευση για έναρξη υπό προϋποθέσεις των διαπραγματεύσεων για την Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η απόδοση του καθεστώτος υποψήφιας χώρας στη Γεωργία.
Η ίδια ανέφερε ότι δεν επιτεύχθηκε συνολική συμφωνία μεταξύ των “27” επί του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου καθώς η Ουγγαρία διαφώνησε επί της χρηματοδότησης της ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού της Ουκρανίας, ύψους 50 δισ. ευρώ. Ωστόσο επετεύχθη συμφωνία των “26” που αποτυπώθηκε σε έγγραφο και στο οποίο παραπέμπουν τα συμπεράσματα. Οι ηγέτες πάντως, συμφώνησαν να επανέλθουν στην έκτακτη συνεδρίαση που θα γίνει την 1η Φεβρουαρίου, όπου και θα επικεντρωθούν στην λήψη ομόφωνης απόφασης επί του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, σε μια προσπάθεια να αποσπαστεί η συναίνεση και της Ουγγαρίας.
Η υφυπουργός πρόσθεσε πως επίσης, δεν υιοθετήθηκαν συμπεράσματα για όλα τα θέματα, όπως για την Μέση Ανατολή, κάτι που «δείχνει ότι η ενότητα της ΕΕ είναι δύσκολη, ιδίως υπό το φως των αυξανόμενων προκλήσεων ευρύτερου γεωπολιτικού χαρακτήρα και ασφάλειας».
Ουκρανία
Ειδικότερα για το θέμα της Ουκρανίας, η κυρία Παπαδοπούλου είπε πως ανέδειξε «την επιβεβαίωση της αταλάντευτης αλληλεγγύης των κρατών-μελών της ΕΕ προς την Ουκρανία». Παρατήρησε πως εάν και αυξάνονται οι επικριτικές φωνές περί κόπωσης της ευρωπαϊκής στήριξης, οι ηγέτες θέλησαν να ανανεώσουν το ενδιαφέρον τους, υπενθυμίζοντας ότι έχουν διατεθεί 25 δισ. ευρώ στην Ουκρανία και απώτερος στόχος να συνεχιστεί η βοήθεια με διπλωματικά, οικονομικά και αμυντικά μέσα για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί. Τα κράτη-μέλη τόνισαν, ότι θα πρέπει να καθοριστεί ο τρόπος με τον οποίο τα έσοδα, με πηγή τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάκαμψη της Ουκρανίας. Επικρότησαν την υιοθέτηση της 12η δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Κάλεσαν όλα τα κράτη-μέλη, όπως κυρώσουν την σύμβαση Λουμπιάνας- Χάγης.
Η υφυπουργός, ανέφερε ότι το πιο ακανθώδες ζήτημα ήταν η συμφωνία για τις άμεσες στρατιωτικές και αμυντικές ανάγκες της Ουκρανίας: Αν και η συντριπτική πλειοψηφία των μελών-κρατών τάσσεται υπέρ της μεταρρύθμισης και αύξησης της χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη, δεν υπήρξε ομοφωνία για την αναθεώρηση του Μακροπρόθεσμου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου που προέβλεπε ποσό 50 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της Ουκρανίας για την επόμενη τετραετία. Η κυρία Παπαδοπούλου, πρόσθεσε πως το Κίεβο έχει έντονη ανησυχία και ζητά την επιβεβαίωση της ΕΕ για την συνέχιση της οικονομικής της βοήθεια και στήριξης, ειδικά μετά τις τελευταίες στρατιωτικές επιχειρήσεις επί του πεδίου. Αυτό πάντως που διαφάνηκε κατά την τελευταία σύνοδο, είναι ότι το ενδιαφέρον της ΕΕ παραμένει ισχυρό, σημείωσε η υφυπουργός, γεγονός άλλωστε που επιβεβαιώθηκε συμβολικά και με την απόφαση της έναρξης των ενταξιακών διαδικασιών της Ουκρανίας – συνεπώς η πολιτική στήριξη δόθηκε στο ανώτατο επίπεδο και βαθμό. Το ζήτημα που παραμένει, είναι η έμπρακτη οικονομική στήριξη και πόσο θα συμβαδίσει με την εγχώρια ατζέντα ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών.
Η Ελλάδα, είπε η κυρία Παπαδοπούλου, έχει αναλάβει να οργανώσει ένα διεθνές συνέδριο για την ανοικοδόμηση και ανασυγκρότηση της Ουκρανίας στις 15 Φεβρουαρίου στην Αθήνα, με σκοπό να φέρει σε επαφή τις αρμόδιες ουκρανικές αρχές με φορείς και ελληνικές επιχειρήσεις που μπορούν να συμμετάσχουν στην ανοικοδόμηση και ανασυγκρότηση της χώρας. Παράλληλα, ο ειδικός μας απεσταλμένος πραγματοποιεί συνεχείς επισκέψεις στο Κίεβο εδραιώνοντας την παρουσία της στήριξης της χώρας μας.
Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο
Η υφυπουργός ανέλυσε τις κατανομές του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, ανέφερε ότι το συνολικό ποσό πρόσθετης χρηματοδότησης ανέρχεται σε 64,6 δισ. ευρώ και θα διατεθεί κυρίως για την στήριξη παρεμβάσεων που περιστρέφονται γύρω από τις τρεις πολιτικές προτεραιότητες που είναι: η στήριξη της Ουκρανίας, η διαχείριση της μετανάστευσης και των εξωτερικών προκλήσεων, καθώς και η δημιουργία της ευρωπαϊκής πλατφόρμας στρατηγικών τεχνολογιών για την προώθηση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας.
Η κυρία Παπαδοπούλου είπε ότι «η χώρα μας είναι ικανοποιημένη από το πλαίσιο της συμφωνίας για το Μακροπρόθεσμο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο που στηρίζουν τα 26 κράτη-μέλη, δεδομένου ότι κατάφερε ορισμένα πράγματα για τα οποία η ίδια εξέφρασε την ικανοποίησή της: η ενίσχυση της μετανάστευσης, της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, αλλά και για την εξασφάλιση στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πλατφόρμας στρατηγικών τεχνολογιών σημαντικών ευελιξιών για την ολοκλήρωση έργων της προηγούμενης δημοσιονομικής περιόδου». Τόνισε πως με υποστήριξη και της χώρας μας «διασφαλίστηκε η ενίσχυση της εσωτερικής διάστασης της μετανάστευσης που θα συμβάλει στην εφαρμογή του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου. Κάτι που συνιστά ένα σημαντικό βήμα για την θέσπιση ενός κοινού συστήματος διαχείρισης της μετανάστευσης της ΕΕ. Επίσης, η Ελλάδα υποστήριξε την κατανομή πόρων εντός του αποθεματικού αλληλεγγύης επείγουσας βοήθειας μεταξύ κρατών-μελών και τρίτων χωρών, κάτι που είναι πολύ σημαντικό.
Δυτικά Βαλκάνια
Για την διεύρυνση της ΕΕ και τα Δυτικά Βαλκάνια, η υφυπουργός ανέφερε ότι είναι ξεκάθαρο το μήνυμα που έστειλαν οι ηγέτες καθώς αποτελεί ευρωπαϊκή επένδυση. Η χώρα μας άλλωστε είναι πρωτοπόρος στην διεύρυνση προς τα Δυτικά Βαλκάνια και εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση. Υποστηρίζουμε είπε «την ιδέα της βαθμιαίας ολοκλήρωσης, καθώς βασίζεται και διασφαλίζει την υπάρχουσα αξιοκρατική διαδικασία διεύρυνσης που κάθε υποψήφια χώρα αξιολογείται ξεχωριστά για τις επιδόσεις της στην ενσωμάτωση του ενωσιακού δικαίου και τα θεμελιώδη κεκτημένα συμπεριλαμβανομένων και του κράτους δικαίου».
Η ισχύουσα διαδικασία, είπε η υφυπουργός «διασφαλίζει και έναν ακόμα σημαντικό όρο – ό,τι η βαθμιαία ολοκλήρωση δεν θα ερμηνεύεται και κυρίως δεν θα λειτουργήσει ως υποκατάστατο της πλήρους συμμετοχής στην ΕΕ». Σημείωσε δε, ότι «η χώρα μας τάσσεται διαχρονικά υπέρ της περαιτέρω ολοκλήρωσης για μια ολοένα στενότερη Ένωση, με ίση συμμετοχή όλων των κρατών-μελών, που αποκλείει λογικές ομόκεντρων κύκλων και μερικής ένταξης των νέων κρατών, αποδύοντας ιδιαίτερη σημασία στην άμεση υλοποίηση και χρηματοδότηση του αναπτυξιακού σχεδίου για τα Δυτικά Βαλκάνια, ώστε να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού των υποψήφιων χωρών των Δυτικών Βαλκανίων με τις νέες υποψήφιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης».
Η κυρία Παπαδοπούλου ανέφερε ότι «η Βελγική Προεδρία θα επιδίωξη την ταχεία επίτευξη πολιτικής συμφωνίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το ειδικό χρηματοδοτικό μέσο του Αναπτυξιακού Σχεδίου που προτείνεται να αυξήσει την χρηματοδότηση στην περιοχή, για την περίοδο 2024- 2027, κατά 6 δισ. ευρώ».
Μέση Ανατολή
Η υφυπουργός, ανέφερε ότι το θέμα της Μέσης Ανατολής δεν κατέστη δυνατόν να συζητηθεί στο συμβούλιο, εξ αιτίας «των αντικρουόμενων απόψεων των κρατών-μελών αναφορικά με την καταδίκη της τρομοκρατίας, την υποστήριξη της αυτοάμυνας του Ισραήλ ή την υπερίσχυση του ανθρωπιστικού δικαίου, την συνέχιση των ανθρωπιστικών παύσεων και την εκεχειρία, καθώς και την βία που ασκούν Ισραηλινοί έποικοι» και αντί συμπερασμάτων υπήρξε ενημέρωση αναφορικά με τις κοινές θέσεις των κρατών-μελών. Η κυρία Παπαδοπούλου είπε ότι «πολλοί ηγέτες, μεταξύ αυτών και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επισήμαναν ότι η μη υιοθέτηση συμπερασμάτων δημιουργεί αντιπαραγωγική πολιτική για τις θέσεις της ΕΕ»
Υβριδικές απειλές
Για την μετανάστευση και τις υβριδικές απειλές, η υφυπουργός είπε ότι οι ηγέτες υπογράμμισαν πόσο σημαντική είναι μια κοινή δράση για την μετανάστευση, ο αποτελεσματικός έλεγχος των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων, η καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων και η εντατικοποίηση των επιστροφών.
Η κ. Παπαδοπούλου, ακούγοντας τις κριτικές παρατηρήσεις των βουλευτών για την ανεπάρκεια και τις ανισότητες της Ε.Ε., είπε πως οι επικείμενες ευρωεκλογές είναι μια καλή ευκαιρία για να συζητηθεί το θέμα αυτό, για το ποια Ευρώπη θέλουμε. Το να αποδομήσουμε την Ε.Ε. είναι ό,τι πιο εύκολο μέσα από τα στραβά και τις αδυναμίες της, αλλά το ζήτημα είναι το πώς μπορεί να γίνει καλύτερη.
Για το θέμα της Γάζας, απάντησε πως αυτό δεν συζητήθηκε καν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο Έλληνας πρωθυπουργός πήρε την πρωτοβουλία και είπε ότι αυτό το πράγμα είναι απαράδεκτο και θα πρέπει να συζητηθεί – αλλά δυστυχώς δεν συζητήθηκε.
Η υφυπουργός παρατήρησε πως στο τελευταίο συμβούλιο έγινε πιο εμφανές, ότι το σημαντικό είναι οι χρηματοδοτήσεις των πολιτικών σχεδίων που κάνει η ΕΕ και κατά πόσο μπορεί να τις στηρίξει οικονομικά. Παρατήρησε πως υπήρξε μεγάλη αντίδραση στην αύξηση των ιδίων πόρων. Διευκρίνισε ότι τα χρήματα που δίνονται από την ΕΕ στην Ουκρανία, είναι για την ανασυγκρότησή της και όχι για στρατιωτικές δαπάνες. Και η ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, πρόσθεσε, θα γίνει από ευρωπαϊκές εταιρείες. Τόνισε πως η χώρα μας, από θέμα αρχών, λόγω και της κυπριακής κατοχής, δεν μπορεί να ευλογήσει την ρωσική κατοχή περιοχών της Ουκρανίας που έγινε με στρατιωτική εισβολή.
Γι’ αυτό και η Ελλάδα θα στηρίξει την Ουκρανία και για την ευρωπαϊκή της ένταξη. Η υφυπουργός απάντησε και για την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα, λέγοντας πως η χώρα μας συμμετέχει μόνο στο πλαίσιο των θέσεων της ΕΕ. Σχετικά με την ανασύσταση του προγράμματος για τα νησιά και την Τουρκία που υπήρχε πριν τον covid, η κυρία Παπαδοπούλου είπε πως αυτή δεν είναι μια συμφωνία με την Τουρκία, αλλά μια συζήτηση μεταξύ Ελλάδος και Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να ανασυσταθεί και να επεκταθεί, ώστε να χρησιμεύσει και αυτό σαν ένα μέτρο για να έρθουν οι δύο χώρες πιο κοντά, αλλά και που εξυπηρετεί την χώρα μας πολλαπλά. Τώρα μένει να δούμε την ημερομηνία εφαρμογής, καθώς υπάρχουν τα πρακτικά ζητήματα που θα πρέπει να γίνουν». Ξεκαθάρισε πως η συμφωνία αυτή δεν έχει καμία σχέση με το μεταναστευτικό πρόβλημα, που αυτό είναι ζήτημα «ευρω-τουρκικό και εμείς δεν θα το κάνουμε ελληνο-τουρκικό».
Η υφυπουργός επίσης, ανέφερε πως «δεν ξέρω πότε θα συζητηθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δεν έχει μπει ακόμα στην ημερήσια διάταξη».
Διαβάστε επίσης:
Υεμένη: Νέα επίθεση σε πλοίο από UAV
Συμφωνία στην Bayer για περικοπές σημαντικού αριθμού εργαζόμενων
