Τέλος στις χρόνιες καθυστερήσεις που έχουν παρουσιαστεί στο πλαίσιο της πειθαρχικής διαδικασίας στον εν γένει δημόσιο τομέα αναμένεται να φέρει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών «Αναμόρφωση του πειθαρχικού δικαίου των υπαλλήλων του δημόσιου τομέα, σύσταση Ελληνικού Κέντρου Εμπειρογνωμοσύνης Διοικητικών Μεταρρυθμίσεων και λοιπές διατάξεις», που κατατέθηκε την περασμένη Δευτέρα 21 Ιουλίου 2025 στη Βουλή.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος, «Η αναμόρφωση του πειθαρχικού δικαίου για τους δημοσίους υπαλλήλους αποτελεί ένα κομβικό νομοσχέδιο με στόχο την ταχύτερη απονομή της πειθαρχικής δικαιοσύνης και απώτερο σκοπό την εύρυθμη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης και κατ’ επέκταση την ενίσχυση της διαφάνειας και ενός δημοσίου τομέα με περισσότερη εξωστρέφεια και αποτελεσματικότητα.

1

Έως σήμερα, τα πειθαρχικά συμβούλια λειτουργούσαν με μεγάλους χρόνους απόκρισης, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις έφθαναν ακόμα και τα έξι χρόνια, με αποτέλεσμα πειθαρχικές υποθέσεις, που επί χρόνια «λίμναζαν», να αποτελούν τροχοπέδη στην απόδοση και παραγωγικότητα του ανθρώπινου δυναμικού που στελεχώνει τις δημόσιες υπηρεσίες και τους φορείς. Η επιτάχυνση της Πειθαρχικής Διαδικασίας είναι πολύ σημαντική και για τους εργαζόμενους, οι οποίοι δεν πρέπει να βρίσκονται επί μακρόν αντιμέτωποι με πειθαρχικές διαδικασίες, αλλά και για τις υπηρεσίες όπου αυτοί υπηρετούν».

Να σημειωθεί ότι τα στατιστικά στοιχεία αποκαλύπτουν ότι μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2024 φαίνεται να εκκρεμούν περίπου 2.300 πειθαρχικές υποθέσεις στα 100 Πρωτοβάθμια Πειθαρχικά Συμβούλια του Δημοσίου, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, η ολοκλήρωση των διαδικασιών αγγίζει ή και ξεπερνά τον ορίζοντα της πενταετίας.

Βασικός λόγος των καθυστερήσεων είναι ο τρόπος συγκρότησης των Πρωτοβάθμιων Πειθαρχικών Συμβουλίων, στα οποία προεδρεύουν δικαστές ή εισαγγελείς, των οποίων η συμμετοχή σε πειθαρχικά όργανα δεν αποτελεί βασικό και κύριο, αλλά παράλληλο καθήκον και ταυτόχρονα η γραφειοκρατία που παρουσιάζει η ισχύουσα πειθαρχική διαδικασία, γεγονός που συντελεί στην ανάγκη επικαιροποίησης των διατάξεων του πειθαρχικού δικαίου, προκειμένου να ανταποκρίνονται στα σύγχρονα δεδομένα.

Ο σκοπός και το αντικείμενο του νομοσχεδίου

Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της ταχύτητας της πειθαρχικής δικαιοσύνης βρίσκεται στο επίκεντρο του νέου νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο στοχεύει στην εξασφάλιση ενός σύγχρονου πλαισίου για τη δημόσια διοίκηση και την πειθαρχική διαδικασία, με την αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών και τη θεσμοθέτηση νέων διαδικασιών.

Το νέο νομοσχέδιο οδηγεί σε ριζικές τροποποιήσεις στον Κώδικα Δημοσίων Υπαλλήλων.

Νέα Πειθαρχικά Όργανα και Διαδικασίες

Το νομοσχέδιο προχωρά στη δημιουργία Πειθαρχικού Συμβουλίου Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα με τη συμμετοχή λειτουργών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ενώ την ίδια ώρα καταργούνται τα πρωτοβάθμια και τα δευτεροβάθμια πειθαρχικά συμβούλια.

Όσον αφορά στην εξέταση των υποθέσεων, θεσμοθετούνται ειδικά τριμελή και πενταμελή κλιμάκια και δίνεται η δυνατότητα χρήσης της τηλεδιάσκεψης και άλλων ψηφιακών μέσων σε όλη τη διαδικασία.

Τι θα ισχύσει με τις πειθαρχικές ποινές και τα παραπτώματα

Οι πειθαρχικές ποινές και τα παραπτώματα είναι ένα φλέγον ζήτημα στο νέο νομοσχέδιο, το οποίο προχωρά σε εκτενή αναμόρφωση των πειθαρχικών παραπτωμάτων, με ειδική αναφορά σε ζητήματα διαφθοράς, βίας και διάκρισης, μη συμμόρφωσης σε αξιολογήσεις, παραβίασης εχεμύθειας και παραβίασης της υποχρέωσης δήλωσης κωλύματος συμφέροντος.

Ακολούθως, διευρύνονται οι πειθαρχικές ποινές. Ένας εργαζόμενος θα λαμβάνει μεταξύ άλλων ανάλογα με το παράπτωμα: έγγραφη επίπληξη, πρόστιμο έως τις αποδοχές 12 μηνών, στέρηση προαγωγής και συμμετοχής σε διαδικασίες επιλογής προϊσταμένων οργανικής μονάδας οποιουδήποτε επιπέδου και η απαγόρευση άσκησης καθηκόντων προϊσταμένου κατ’ αναπλήρωση ή με ειδικές διατάξεις για διάστημα από ένα έως πέντε έτη, υποβιβασμό έως 2 ετών, προσωρινή παύση από τρεις έως δώδεκα μήνες με πλήρη στέρηση των αποδοχών, ενώ μπορεί να οδηγηθεί μέχρι και στην οριστική παύση των καθηκόντων του! Μάλιστα, για τα παραπτώματα που επισύρουν οριστική παύση θεσμοθετούνται ειδικές διατάξεις και καθορίζονται επιβαρυντικά και ελαφρυντικά περιστάσεων στην επιμέτρηση ποινής.

Υπογραμμίζεται ότι όταν επιβάλλεται η ποινή της οριστικής παύσης και συντρέχουν επιβαρυντικές περιστάσεις, το πειθαρχικό συμβούλιο μπορεί να επιβάλει επιπλέον διοικητική κύρωση (ανάλογα με το αδίκημα) από 3.000 ευρώ και άνω, με τις κυρώσεις σε ορισμένες περιπτώσεις να φτάνουν και τις 100.000 ευρώ.

Συλλήβδην έρχεται το τέλος στη γραφειοκρατία, με τον περιορισμό των προθεσμιών στη διεκπεραίωση πειθαρχικών διαδικασιών (π.χ. κλήση σε απολογία, ανάκληση διορισμού, ανάκριση, έκδοση αποφάσεων κ.λπ.) και ορίζονται νέοι κανόνες για τη διακοπή και την παραγραφή πειθαρχικών παραπτωμάτων, με εξαιρέσεις για σοβαρές υποθέσεις (π.χ. οικονομική διαχείριση, πλαστά δικαιολογητικά).

Παράλληλα, καθορίζονται και τα δικαιώματα των διωκόμενων:

  • εφαρμογή αρχών και κανόνων του ποινικού δικαίου, όπως το τεκμήριο αθωότητας, δικαίωμα σιγής,
  • χορήγηση δυνατότητας προσφυγής στο Διοικητικό Εφετείο ή στο Συμβούλιο της Επικρατείας για τις βασικές ποινές,
  • εισαγωγή δυνατότητας πειθαρχικής συνδιαλλαγής σε ήπιες περιπτώσεις (χωρίς πρόκληση ζημίας ή με αποκατάστασή της).

Επιπλέον, προβλέπεται ρητά η προστασία των υπαλλήλων που αναφέρουν παραβάσεις στο πλαίσιο του ν. 4990/2022.

Ψηφιακές καινοτομίες στην πειθαρχική διαδικασία

Στο πλαίσιο του γενικότερου εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών του κράτους με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, εισάγονται ψηφιακές καινοτομίες και στην πειθαρχική διαδικασία. Γίνεται υποχρεωτική η χρήση ηλεκτρονικών κοινοποιήσεων (Gov.gr, υπηρεσιακό email), η ηλεκτρονική καταγραφή και η παρακολούθηση πειθαρχικών υποθέσεων και εισάγεται ηλεκτρονική εφαρμογή για τη διαχείριση πειθαρχικού δικαίου.

Έρχεται το Reform Greece

Τέλος, ένας βασικός πυλώνας του νομοσχεδίου είναι η σύσταση Ελληνικού Κέντρου Εμπειρογνωμοσύνης Διοικητικών Μεταρρυθμίσεων (Reform Greece). Πρόκειται για ένα νέο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου υπό την εποπτεία του Υπουργού Εσωτερικών με σκοπό την παροχή εμπειρογνωμοσύνης στην ημεδαπή και την εξαγωγή εθνικής τεχνογνωσίας σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τρίτες χώρες, καθώς και στην ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας και οικοδόμησης στρατηγικών σχέσεων της χώρας μας με άλλες χώρες, οργανισμούς και φορείς.

Στόχος μέσω του Reform Greece είναι να αντιμετωπιστεί η έλλειψη εξωστρέφειας της χώρας στους τομείς της διοικητικής μεταρρύθμισης και της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού του δημοσίου τομέα.

Επιπλέον, με το κατατεθέν νομοσχέδιο θεσπίζεται η δυνατότητα μετάταξης υπαλλήλων που υπηρετούν με απόσπαση σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης του δημοσίου τομέα της περ. βα) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 στους ίδιους φορείς υποδοχής, όπου ήδη εργάζονται (πλην του προσωπικού που υπηρετεί σε πολιτικά γραφεία κομμάτων ή βουλευτών), με στόχο τη μείωση εναλλαγής, την σταθερότητα του προσωπικού στον δημόσιο τομέα και τη βελτίωση της λειτουργίας των υπηρεσιών.

Δείτε εδώ το νομοσχέδιο

Διαβάστε επίσης:

Τρόλεϊ: Τίτλοι τέλους έως το 2027 – Η «Οδύσσεια» των κίτρινων οχημάτων από το 1938 έως σήμερα

Νέο κεφάλαιο στον ελληνικό σιδηρόδρομο – Ψηφίστηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών

Εξερευνώντας τους «Τόπους της εξουσίας» με τον Ανδρέα Γιαννόπουλο