Επιστολική ψήφος: Τι είναι και πώς θα ψηφίζουν οι Έλληνες, εντός κι εκτός Ελλάδας

Η ανακοίνωση – έκπληξη του πρωθυπουργού για τη χρήση της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές του Ιουνίου, ανοίγει το δρόμο για να ψηφίσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι απόδημοι που έχουν δικαίωμα ψήφου, είναι εγγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, αλλά διάφορα εμπόδια τους ανάγκαζαν να απέχουν από τις εκλογικές διαδικασίες. Κι όχι μόνο, αλλά και πολίτες εντός της Ελλάδας που δεν μπορούν για διάφορους λόγους να μεταβούν στα εκλογικά κέντρα.

Τα τελευταία τρία χρόνια υπήρξε προεργασία για να θεσμοθετηθεί η επιστολική ψήφος και να διευκολυνθούν οι Ελληνες του εξωτερικού να ψηφίζουν με απλές διαδικασίες. Ουσιαστικά στόχος είναι να ψηφίζουν χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να ταξιδεύουν χιλιάδες χιλιόμετρα για να βρεθούν σε κάποιο εκλογικό κέντρο, πρεσβεία ή προξενείο, όπως έγινε με τις τελευταίες εθνικές εκλογές.

Ομως, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η επιστολική ψήφος θα μπορεί στις ευρωεκλογές να ισχύσει και για τους εντός της Ελλάδας ψηφοφόρους, όπως γίνεται στις ΗΠΑ.

«Την ίδια δυνατότητα θα δώσουμε και στους συμπολίτες μας εντός Ελλάδας και εδώ πιστεύω ότι η επιστολική ψήφος θα δώσει τη δυνατότητα να συμμετέχουν στις εκλογές δεκάδες, εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας που υπό άλλες συνθήκες δεν θα συμμετείχαν και αυτό είναι μια μεγάλη δημοκρατική κατάκτηση. Και αναφέρομαι σε αρκετές κατηγορίες Ελλήνων και Ελληνίδων για τους οποίους η φυσική παρουσία στις κάλπες δεν είναι εύκολη: Υπερήλικες, ασθενείς, άτομα με αναπηρία, νέοι που δουλεύουν σεζόν, εργαζόμενοι τις ημέρες των εκλογών», είπε ο πρωθυπουργός.

Το μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση είναι η επιστολική ψήφος να είναι απολύτως έγκυρη και να μην μπορεί κανείς να την αμφισβητήσει αλλά και να διασφαλίζεται η μυστικότητα της ψηφοφορίας.

Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που είχαν γίνει από το 2019, το μοντέλο της επιστολικής ψήφου θα απευθύνεται σε όλους ανεξαιρέτως τους Ελληνες του εξωτερικού (και του εσωτερικού) εφόσον είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους.

Οι ενδιαφερόμενοι έλληνες πολίτες του εξωτερικού (και εντός της Ελλάδας) θα πρέπει εγκαίρως να δηλώνουν την πρόθεσή τους για επιστολική ψήφο. Η διαδικασία θα γίνεται ψηφιακά: σε συγκεκριμένη πλατφόρμα θα δηλώνουν ηλεκτρονικά τα στοιχεία τους. Απαραίτητη και πιο σημαντική είναι η υποβολή έγκυρης διεύθυνσης κατοικίας. Εξάλλου η διαδικασία δεν θα αφορά μόνο όσους ζουν εδώ και χρόνια στο εξωτερικό ή μετανάστευσαν λόγω κρίσης, αλλά ακόμα και τον πολίτη που την περίοδο των εκλογών διαμένει εκτός συνόρων προσωρινά (για επαγγελματικούς σκοπούς, για παράδειγμα) και δεν θα μπορεί να έχει αυτοπρόσωπη παρουσία στις εθνικές κάλπες.

Για τη διαδικασία που θα ακολουθείται για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού, θα λειτουργεί ειδική εφορευτική επιτροπή. Από αυτή την επιτροπή, μόλις ο ενδιαφερόμενος δηλώσει τα στοιχεία του στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και μπει στον κατάλογο της επιστολικής ψήφου, θα διαγράφεται από τον κατάλογο της εκλογικής περιφέρειάς του, προκειμένου να μην υπάρχει κανένα ενδεχόμενο διπλής ψήφου.

Θα γίνεται ο τυπικός έλεγχος των στοιχείων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα προκειμένου στη συνέχεια (εφόσον δεν υπάρχει κώλυμα) να αποστέλλεται από την εφορευτική επιτροπή, μέσω εταιρείας ταχυμεταφοράς, ένας φάκελος στη διεύθυνση του εξωτερικού που ο κάθε ενδιαφερόμενος θα έχει καταχωρίσει, με όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την επιστολική ψήφο.

Στο εσωτερικό κάθε φακέλου, ειδικότερα θα υπάρχει και δεύτερος φάκελος ασφαλείας – το περιεχόμενό του δεν θα μπορεί να διαβάζεται εφόσον ο φάκελος δεν σκιστεί, όπως συμβαίνει με τις τραπεζικές επιστολές για τη χορήγηση κωδικού ασφαλείας (pin).

Η ψήφος θα προσμετράται στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα.

Στον φάκελο που θα επιστρέφει στην Ελλάδα θα αναγράφεται, εκ των προτέρων τυπωμένη, μόνον η διεύθυνση του παραλήπτη και όχι του αποστολέα. Σε όλους τους φακέλους, εν ολίγοις, τα στοιχεία του παραλήπτη θα είναι τα ίδια (π.χ. εφορευτική επιτροπή, Πρωτοδικείο Αθήνας, οδός…)

Και η επιστροφή των φακέλων ψηφοφορίας θα γίνεται με ταχυμεταφορά και όχι με το απλό ταχυδρομείο. Η κυβέρνηση προσανατολίζεται στο να θεωρείται έγκυρος φάκελος μόνο εκείνος που θα φτάνει στην αρμόδια εφορευτική επιτροπή έως την ώρα που κλείνουν οι κάλπες. Δηλαδή, δεν θα έχει σημασία η «σφραγίδα» της ημέρας που ταχυδρομήθηκε ο φάκελος, αλλά το αν έχει παραληφθεί έγκαιρα. Οτιδήποτε θα φτάνει στην αρμόδια εφορευτική επιτροπή μετά τις 19.00 της Κυριακής των εκλογών, δεν θα λαμβάνεται υπόψη.

Υστερα από κάθε εκλογική αναμέτρηση, τα ονόματα των Ελλήνων του εξωτερικού που ψήφισαν με επιστολική ψήφο θα «επιστρέφουν» στους εκλογικούς καταλόγους. Αυτό σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να επαναλαμβάνουν κάθε φορά την ίδια διαδικασία, δηλαδή να υποβάλλουν νέα αίτηση στην πλατφόρμα για την επιστολική ψήφο.

Τι γίνεται στις ΗΠΑ

Πριν από τις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 2020, την ημέρα που διεξάγονταν δηλαδή η εκλογική αναμέτρηση, είχαν ψηφίσει ήδη περίπου 100 εκατ. Αμερικανοί. Από αυτούς τα 63 εκατ. ψήφισαν δι’ αλληλογραφίας, με τη λεγόμενη επιστολική ψήφο. Στις ΗΠΑ η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου παρέχεται σε όλους τους αμερικανούς πολίτες και όχι μόνο στους εκτός επικράτειας εκλογείς.

Διαβάστε επίσης:

Ευρωεκλογές με ένα ψηφοδέλτιο και επιστολική ψήφο ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης