Οι τεχνολογικές εξελίξεις μεταβάλλουν το ίδιο το παραγωγικό υπόδειγμα, επηρεάζουν τη λειτουργία των θεσμών και τις δυνατότητες συμμετοχής των πολιτών, αναδιαμορφώνουν την οικονομία και επανακαθορίζουν τους όρους ισχύος. Η τεχνολογία είναι δύναμη μετασχηματισμού, όχι απλώς εργαλείο παραγωγής. Και η διαχείρισή της δεν είναι τεχνοκρατική υπόθεση, αλλά κατεξοχήν πολιτική επιλογή. Γιατί το ερώτημα δεν είναι μόνο πώς χρησιμοποιούνται οι νέες τεχνολογίες, αλλά από ποιους, με ποιους όρους και προς όφελος ποιων.

Παρά τις μεγαλόστομες εξαγγελίες, η χώρα παραμένει πολύ πίσω σε βασικούς δείκτες ψηφιακής πολιτικής. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ψηφιακή Δεκαετία, οι Έλληνες πολίτες βρίσκονται κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε βασικές ψηφιακές δεξιότητες, ενώ οι ειδικοί πληροφορικής αποτελούν μόλις το 2,4% του εργατικού δυναμικού.

Τι γίνεται με τις υποδομές; Η κάλυψη με οπτικές ίνες είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη, ενώ η ποιότητα των δικτύων 5G υστερεί, αφού υπάρχει μεν γεωγραφική κάλυψη, αλλά οι πάροχοι βολεύονται με το υβριδικό μοντέλο 5GNSA. Η κυβέρνηση δηλώνει ότι προωθεί την καινοτομία, όμως στην πράξη επιδεικνύει αδράνεια: είναι ορατός ο κίνδυνος να χαθούν πολύτιμοι πόροι από διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, ενώ από τα έργα ψηφιοποίησης που ήδη υλοποιούνται, πολλά έργα στερούνται διαλειτουργικότητας και δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, μένουν ουσιαστικά εκτός ψηφιακής μετάβασης. Η χαμηλή διείσδυση τεχνολογιών όπως το cloud, η τεχνητή νοημοσύνη ή τα συστήματα κυβερνοασφάλειας δεν είναι αποτέλεσμα επιχειρηματικής αδράνειας, αλλά απουσίας μηχανισμών στοχευμένης υποστήριξης. Η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης αποδεικνύεται προβληματική, με τα χρηματοδοτικά εργαλεία να είναι δυσπρόσιτα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η τεχνική υποστήριξη ελλιπής, ενώ απουσιάζει μια πολιτική καθολικής ψηφιακής κατάρτισης που να συμπεριλαμβάνει τον μικρό επιχειρηματία, τον επαγγελματία της περιφέρειας και τον αγρότη της εποχής της έξυπνης γεωργίας.

Χρειαζόμαστε επειγόντως ένα εθνικό σχέδιο για τη δίκαιη και βιώσιμη τεχνολογική μετάβαση. Με θεσμικό έλεγχο για ζητήματα όπως η προστασία των προσωπικών δεδομένων και η διαφάνεια των αλγοριθμικών αποφάσεων Με καθολικό ψηφιακό εγγραμματισμό από τα σχολεία μέχρι τις επιχειρήσεις. Με υποστήριξη της παραγωγικής βάσης της χώρας για να αξιοποιήσει τις νέες τεχνολογίες. Με θεσμικές εγγυήσεις και ρυθμίσεις που εξασφαλίζουν ότι η καινοτομία υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, αντί να το υποκαθιστά.

Η τεχνολογία μπορεί να μετασχηματίσει την ελληνική οικονομία, προσφέροντας σε όλους τους κλάδους νέες ευκαιρίες για ανάπτυξη, καινοτομία και ανταγωνιστικότητα. Από την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων και την ενίσχυση του τουρισμού με τη βοήθεια αλγορίθμων ΑΙ και χρήση εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας, μέχρι την αναβάθμιση της γεωργίας, τα οφέλη μπορούν να γίνουν πολύ μεγαλύτερα για την οικονομία μας. Η Ελλάδα μπορεί να χτίσει μια ισχυρή, τεχνολογικά προηγμένη οικονομία, υλοποιώντας μια στρατηγική που θα αξιοποιεί την τεχνολογία ως καταλύτη ευημερίας για όλους.