Οι επόμενες «πανδημίες» θα είναι πιο καταστροφικές αν…

Η πανδημία που εξελίσσεται είναι προφανώς καταστροφική και ήδη έχει αφήσει πολλά συντρίμμια όπως θάνατοι, ψυχολογικές και οικονομικές «καταστροφές», αλλά κάποια στιγμή βεβαίως αυτή θα τελειώσει.

Αν και αυτή η πανδημία θα μπορούσε να θεωρηθεί απρόβλεπτη ή εν πάση περιπτώσει πολύ λίγο πιθανή να συμβεί, οι επόμενες «πανδημίες» που δυστυχώς θα έρθουν είναι ήδη γνωστές και η δυναμική τους εξελίσσεται μπροστά στα μάτια όλων μας.

Η πρώτη γνωστή σε όλους «πανδημία» είναι η κλιματική αλλαγή που σύμφωνα με χιλιάδες τεκμηριωμένες και αξιόπιστες επιστημονικές μελέτες εξελίσσεται πλέον με γρήγορους ρυθμούς και αν συνεχιστεί για τις επόμενες δεκαετίες τότε τα αποτελέσματα της για τον άνθρωπο δεν είναι μόνο βέβαια αλλά θα είναι πολλές φορές πιο καταστροφικά από την πανδημία που ζούμε και το χειρότερο ότι δεν θα είναι διαχειρίσιμα και αναστρέψιμα.

Η δεύτερη επίσης ορατή «πανδημία» είναι η εξέλιξη της τεχνολογίας και οι συνέπειες που προκύπτουν, αν ο τρόπος που χρησιμοποιείται μέχρι τώρα συνεχίσει να είναι ο ίδιος. Για παράδειγμα, η τεχνολογία της πληροφορικής έχει οδηγήσει ήδη σε τεράστια μονοπώλια με παγκόσμια ισχύ όπως για παράδειγμα η Google, η Facebook και η Amazon.

Η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική θα έχει ως αποτέλεσμα να χάνονται εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Για παράδειγμα, μόνο από τα ρομποτικά φορτηγά θα χαθούν εκατομμύρια θέσεις οδηγών. Όπως και από τις «ρομποτικές» γραμματείς θα χαθούν εκατομμύρια θέσεις γραμματέων.

Τρίτη «πανδημία» που συνδέεται με την προηγούμενη είναι η τεράστια συγκέντρωση του πλούτου. Είναι γνωστό ότι λίγες εκατοντάδες οικογενειών παγκοσμίως συγκεντρώνουν περισσότερο πλούτο από το συνολικό ΑΕΠ πολλών δεκάδων χωρών. Προφανώς, αν οι κοινωνικές ανισότητες συνεχίσουν με τους ρυθμούς που βλέπουμε, οι συνέπειες της φτωχοποίησης ενός μεγάλου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι επίσης καταστροφικές.

Αν δεν αντιμετωπιστούν αυτές οι τρεις γνωστές σε όλους «πανδημίες» τότε το μέλλον των επόμενων γενεών θα είναι απάνθρωπο. Πράγματι, υπάρχει ακόμη χρόνος για την αντιμετώπιση τους. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει με οριακές βελτιωτικές αλλαγές. Εδώ που έχουμε φτάσει χρειάζεται να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα ριζικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο.

Κατ΄ αρχήν, χρειάζονται ριζικές αλλαγές στο μοντέλο κατανάλωσης και παραγωγής, δηλαδή στο τι, το πώς και το γιατί καταναλώνουμε και παράγουμε, ώστε να σταματήσει η ραγδαία καταστροφή του οικοσυστήματος.

Άλλωστε οι έρευνες δείχνουν ότι η ξέφρενη αύξηση της κατανάλωσης των υλικών αγαθών δεν οδήγησε στην αύξηση της ευημερίας (well being) στις αναπτυγμένες χώρες. Οι πολιτικές που λαμβάνονται σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο χρειάζεται να ενισχυθούν και να επεκταθούν.

Δεύτερον απαιτούνται ριζικές αλλαγές που αφορούν τη διαφάνεια, την κοινωνική ευθύνη και ηθική, τις κοινωνικές ανισότητες και τη συγκέντρωση του πλούτου τις οποίες δεν μπορεί ο μηχανισμός της αγοράς από μόνος του να αντιμετωπίσει. Απαιτούνται σημαντικές και αποτελεσματικές πολιτικές σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Τρίτον, απαιτούνται βαθιές αλλαγές στις αξίες και την κουλτούρα καθώς και στο πλαίσιο των κανόνων που προσδιορίζει τις επιλογές και τις συμπεριφορές των πολιτών, κυρίως σε ότι αφορά την προστασία της φύσης και της ατμόσφαιρας.

Οι αλλαγές αυτές προφανώς απαιτούν τις κατάλληλες ηγεσίες στις κυβερνήσεις, στους παγκόσμιους και εθνικούς οργανισμούς, καθώς και στις επιχειρήσεις που βασικό που βασικό στοιχείο της αποστολής, του οράματος και των πράξεων τους πρέπει να γίνει η αντιμετώπιση των προαναφερθέντων καταστροφικών «πανδημιών».

Πέραν όμως αυτών απαιτείται η αλλαγή του τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς του καθένα από εμάς, αφού ακόμη και οι πολιτικές ηγεσίες στις δημοκρατίες εξαρτώνται από τις δικές μας επιλογές.