Γιάννης Μαντζουράνης: Φιμωμένη Βουλή σημαίνει φιμωμένη δημοκρατία

Η Βουλή είναι ο θεσμός που κυρίως και πρωτίστως εκφράζει τη λαϊκή κυριαρχία, αφού ουσιαστικά αποφασίζει και δρα εν ονόματι του εκλογικού σώματος, με την ψήφο του οποίου αναδεικνύεται. Η Βουλή είναι το μοναδικό όργανο του κράτους που εκλέγεται άμεσα από ανώτατο όργανο του κράτους, δηλαδή από το εκλογικό σώμα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η κυβέρνηση έχουν έμμεση λαϊκή νομιμοποίηση, αφού ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από τη Βουλή και η κυβέρνηση πρέπει να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας των βουλευτών.

Από τον τρόπο λειτουργίας της Βουλής σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται και η ποιότητα της δημοκρατίας ως μορφής διακυβέρνησης. Η καλή και ομαλή λειτουργία της είναι σημαντικός δείκτης τής στάθμης του πολιτεύματος. Με άλλες λέξεις, η Βουλή αποτελεί την άμεση έκφραση της ελεύθερης λαϊκής θέλησης, δηλαδή την ψυχή και το μυαλό της δημοκρατίας. Γι’ αυτό και πρώτη πράξη κάθε δικτατορίας είναι η κατάργησή της.

Από την αρχή της πανδημίας Covid-19, η Ελλάδα, όπως και άλλα κράτη, αναγκάστηκε να λάβει περιοριστικά μέτρα για αποτροπή της εξάπλωσης του θανατηφόρου ιού, όπως απαγορεύσεις στην κυκλοφορία των πολιτών, παρεμβάσεις στους εργασιακούς χώρους, τηλεργασία σε δημόσιες υπηρεσίες και ιδιωτικές επιχειρήσεις, κλείσιμο δημόσιων και ιδιωτικών εκπαιδευτικών μονάδων, τήρηση αποστάσεων κατά τις ανθρώπινες επαφές, χρήση μάσκας κ.λπ.

Από τα περιοριστικά μέτρα για την προστασία από την Covid-19 δεν εξαιρέθηκε ούτε η Βουλή των Ελλήνων, όπου απαγορεύθηκαν οι επισκέψεις πολιτών, εφαρμόστηκε μερικώς τηλεργασία υπαλλήλων, περιορίστηκε δραστικά η παρουσία βουλευτών στις συνεδριάσεις τόσο της Ολομέλειας όσο και των κοινοβουλευτικών επιτροπών. Η δε επιστολική ψήφος επεκτάθηκε στις ονομαστικές και τις μυστικές ψηφοφορίες, με αναπόδραστη συνέπεια την κατάργηση της μυστικότητας της ψήφου.

Ό,τι όμως ξεκίνησε ως ανάγκη αξιοποιήθηκε και αξιοποιείται σε υπερβολικό βαθμό και με αντιδημοκρατικό τρόπο από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ως ευκαιρία. Η Βουλή με απαράδεκτες εξπρές διαδικασίες νομοθετεί όχι μόνο για ζητήματα που σχετίζονται με την πανδημία και την αντιμετώπισή της, αλλά και για κρίσιμα ζητήματα, όπως είναι ο Πτωχευτικός Κώδικας, οι νόμοι για την Παιδεία, η ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας, η προστασία της πρώτης κατοικίας, τα κόκκινα δάνεια, η κοινωνική ασφάλιση, το εργασιακό καθεστώς. Πρόκειται για μια πολιτική και κοινωνική πανδημία εν μέσω της υγειονομικής πανδημίας. Ένα καθεστώς που στρέφεται κατά της κοινωνικής πλειονότητας και υπηρετεί ξεπερασμένα και επικίνδυνα νεοφιλελεύθερα δόγματα. Παράλληλα η κυβέρνηση προχωρεί σε σωρηδόν απευθείας αναθέσεις έργων και προμηθειών σε «άριστους» ημέτερους με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και Κανονιστικές Υπουργικές Αποφάσεις που εκ των υστέρων κυρώνει συλλήβδην στη Βουλή χωρίς τήρηση των κανονικών κοινοβουλευτικών διαδικασιών.

Αν όμως στις αρχές της πανδημίας θα μπορούσε κανείς να κατανοήσει και να δικαιολογήσει τους περιορισμούς στη λειτουργία της Βουλής, σήμερα, με την έναρξη των εμβολιασμών, δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία. Η Βουλή πρέπει να λειτουργήσει με την πληρότητα που απαιτεί ο κρίσιμος στη δημοκρατία ρόλος της. Η φυσική παρουσία των βουλευτών στις συνεδριάσεις της πρέπει να αποκατασταθεί και η μυστικότητα της ψήφου να εφαρμοστεί απαρέγκλιτα. Κι αυτό μπορεί να γίνει άμεσα και με κάποια οργανωτικά μέτρα που προτείνει η αντιπολίτευση, αλλά και με ορθή χρήση της τεχνολογίας και κυρίως με τον άμεσο εμβολιασμό των 300 βουλευτών καθώς και όλων των υπαλλήλων που εξασφαλίζουν την πλήρη λειτουργία των οργάνων και υπηρεσιών τού Κοινοβουλίου. Πρόκειται για μικρό αριθμό ατόμων, που ούτε τη δικαιοσύνη του εμβολιασμού θα φαλκιδεύσει ούτε θα στερήσει το δικαίωμα του πολίτη στον εμβολιασμό.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ορθότατα αποφάσισε να απέχει από διαδικασίες, όπως οι ονομαστικές ψηφοφορίες με επιστολική ψήφο, που καταργούν και γελοιοποιούν την κατά συνείδηση ψήφο των βουλευτών. Οποιαδήποτε δικαιολογία για το σημερινό θέαμα, η κυβέρνηση να προαποφασίζει και η Βουλή να παριστάνει ότι εγκρίνει τις αποφάσεις της, είναι συνταγματικά ανεπίτρεπτη και τουλάχιστον ύποπτη. Εξάλλου, οποιαδήποτε αντίρρηση για τον άμεσο εμβολιασμό των μελών και υπαλλήλων τής Βουλής υπό το πρόσχημα προνομιακής μεταχείρισης δεν αντέχει σε σοβαρό αντίλογο και αποκαλύπτει όχι μόνο μια απλή κυβερνητική μεθόδευση, αλλά τον εγγενή αυταρχισμό του καθεστώτος Μητσοτάκη. Αυτό καθιστά επιτακτική ανάγκη την αντίδραση όλων των κομμάτων της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Φιμωμένη Βουλή σημαίνει φιμωμένη δημοκρατία.

Γιάννης Κ. Μαντζουράνης – Δικηγόρος και μέλος ΚΕΑ ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία