Τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής έχουν πάντοτε τόσα πολλά «αγκάθια» — πτυχές, μορφές, προεκτάσεις, διαστάσεις, πολυπλοκότητα θεμάτων και σχέσεων—ώστε στις περισσότερες χώρες αποτελούν προϊόν κοινής τοποθέτησης των πολιτικών κομμάτων – στηριζόμενη και από την γραφειοκρατία.

Δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση της χώρας μας. Ιστορικά, στην μεταπολίτευση, η ευθύνη βαρύνει πρωταρχικά το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Η Ν.Δ. μπορεί να έχει διαφωνήσει με κατευθύνσεις και αποφάσεις της εξωτερικής πολιτικής των δύο αυτών κομμάτων, αλλά όχι σε επίπεδο υπονόμευσης της πολιτικής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Συμφωνία των Πρεσπών: η Ν.Δ. διαφώνησε με την Απόφαση Τσίπρα-Κοτζιά, αλλά τίμησε την υπογραφή που έθεσε το Κράτος.

Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη έχει αρχίσει να φράζει κάθε κανάλι επικοινωνίας  και συνεννόησης με την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, χωρίς δυστυχώς να αναλογίζεται τις επιπτώσεις. Και όσον αφορά θέματα εσωτερικής πολιτικής, όπως την αναθεώρηση του Συντάγματος, η υιοθέτηση αναχρονιστικών θέσεων – π.χ. για την αποτελεσματική δυνατότητα αξιολόγησης και απόλυσης δημοσίου υπαλλήλου, όπου κάνει τα στραβά μάτια προκειμένου να μην φανεί ότι σύρεται από την Ν.Δ.—έχει το δικό της κόστος που φαίνεται ότι είναι πρόθυμο να το αναλάβει. Όσον αφορά, όμως, την εξωτερική πολιτική το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη μπορεί να προξενεί εθνική ζημιά.

Η μαξιμαλιστική θέση ότι η κυβέρνηση δεν κατάφερε τίποτα με αναφορά στην συμμετοχή της Τουρκίας στα ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα είναι υπερφίαλη και ταυτόχρονα ανακριβής.

Όπως και να εξετάσουμε το θέμα, η Τουρκία είναι στρατηγικός εταίρος της Δύσης. Η  συμπεριφορά της μπορεί να υπόκειται σε παλινωδίες, ο λόγος της να είναι ακραίος, η θέση αμφίσημη. Παραμένει, όμως, κατά την άποψη της μεγάλης πλειοψηφίας των κρατών της Δύσης,  παίχτης που τον θέλει όσο το δυνατόν με το μέρος της. Ο Ερντογκάν μπορεί να καταφέρεται κατά του Ισραήλ και να στηρίζει την Χαμάς, τα κράτη της Δύσης, όμως, είναι διατεθειμένα να κάνουν πως δεν βλέπου, δεν ακούν, δεν μιλούν. Αυτή είναι η ιστορική εμπειρία, αυτή είναι η έννοια της realpolitik, και όποιος προσποιείται πως μπορεί να την αγνοήσει απλά κοροϊδεύει εαυτόν και άλλους.

Η Ευρώπη, εξάλλου, ακριβώς επειδή στο θέμα της άμυνας άφησε να εξελιχθούν τεράστιες ελλείψεις, έχει δυστυχώς φτάσει σήμερα στο σημείο όπου – κατά την αγγλική θυμοσοφία– «οι ζητιάνοι δεν έχουν επιλογή», (beggars can’t be choosers”). Στο πρόγραμμα REARM, η E.E.  χρειάζεται την συνεισφορά έστω μέρους της Τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας. Αν το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη επιλέγει να αγνοήσει αυτήν την βασική αλήθεια προκειμένου να αποκομίσει – όπως εκτιμά—κομματικά οφέλη, τότε έχει πολλά και σοβαρά προβλήματα επαφής με την πραγματικότητα της διεθνούς σκηνής.

Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα, η δήλωση από την πλευρά της Ε.Ε. όσον αφορά την συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE δεν θα μπορούσε να είναι πιο ευνοϊκή για την χώρα μας. Ξεκάθαρα λέει «Λάβαμε ήδη σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες που εγείρουν κάποια κράτη-μέλη, όταν προτείναμε το SAFE. Το ‘Αρθρο 16 είναι σαφές. Η συμμετοχή μιας τρίτης χώρας μπορεί να αποκλειστεί, αν η εν λόγω τρίτη χώρα θέτει άμεση απειλή στην άμυνα ή την ασφάλεια ενός κράτους-μέλους της ΕΕ ή σε ολόκληρη την ΕΕ».

Με την συνηθισμένη ενασχόληση του με τις λεπτομέρειες και την υιοθέτηση της λογικής του «όχι σε όλα», μπορεί αύριο να ακούσουμε από το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη πως δεν επαρκεί η φράση «μπορεί να αποκλειστεί» ή ότι δεν έπρεπε να υπάρχει η φράση «άμεση απειλή». Κατά το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ακούσουμε ακόμη και ότι οι δύο λέξεις «μπορεί» και «άμεσα» συνεπάγονται εθνική αποτυχία για την κυβέρνηση Μητσοτάκη! Κi αν ληφθεί υπόψη η νοοτροπία που στηρίζει τη νομική στρέβλωση και την ουσιαστική προσπάθεια εργαλειοποίησης της παραπομπής Καραμανλή-Σπρίτζη, δεν αποκλείεται πλέον να ακούσουμε και για εθνική προδοσία.

Το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη μπορεί να αναπνέει κάπως καλύτερα τώρα που ίσως κάμπτεται η άνοδος της εθνικής εισαγγελέως Ζωής Κωνσταντοπούλου, αλλά αυτό μάλλον αναδεικνύει την αδυναμία της ηγεσίας του να πείσει, παρά την ισχύ της απέναντι σ’ ένα καθαρά προσωποπαγές και μονοθεματικό κόμμα. Σαν πολύ χαμηλά να έχει πέσει ο πήχης σύγκρισης.

Διανύουμε μία εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο. ΟΙ προκλήσεις είναι άλλες άμεσες πρακτικά, άλλες μεσοπρόθεσμα υπαρξιακές. Αν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με πρώτο και καλύτερα το ΠΑΣΟΚ, δεν ομονοήσουν με την κυβέρνηση σε ορισμένα θέματα εθνικής σημασίας, τότε θέτουν σε κίνδυνο την χώρα. Δεν συζητούμε για υποχώρηση σε θέμα αρχών αλλά για ένα ελάχιστο επίπεδο συμφωνίας σε θέματα που αύριο μπορεί να «παίξουν» κορώνα-γράμματα την σχέση Ελλάδος-Τουρκίας. Το πρόβλημα με το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη είναι πως αισθάνεται τόσο ανασφαλές να μην κατηγορηθεί πως σέρνεται από το ένα ή το άλλο κόμμα ώστε κυρίως να ασχολείται να αποδείξει πως δεν συμβαίνει αυτό, αντί να φροντίσει να αναδείξει την υπευθυνότητα του, συμφωνώντας εκεί που το επιβάλλει η εθνική realpolitik και διαφωνώντας με απτά και πειστικά επιχειρήματα εκεί που πράγματι έχει άλλη άποψη.

Το ΠΑΣΟΚ έχει πρόγραμμα και ιδέες. Όταν, όμως, μόνιμα καλύπτονται από τον μονοχρωματικό κομματικό μανδύα, τότε απήχηση δεν έχουν. Ας ακούσει. Επιτέλους– η ομοφωνία είναι εντυπωσιακή: η κοινωνία έχει προσπεράσει τον πολιτικό κόσμο.

Διαβάστε επίσης

Σαλάτα διαφθοράς, αδιαφορίας, ανικανότητας (και) ο ΟΠΕΚΕΠΕ