Οι τράπεζες, τα μεγάλα bonus και η τελευταία ευκαιρία

Η συνολική αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος που επιχειρείται αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για την εξυγίανση του, τον εκσυγχρονισμό του και την μετάβαση του σε αναπτυξιακή πορεία. Στο παρελθόν, οι τραπεζικές πρακτικές δεν είχαν πάντα ως γνώμονα και το κοινωνικό συμφέρον. Οι εργαζόμενοι αποσπούσαν προνόμια που υπονόμευαν τη βιωσιμότητα του ίδιου του συστήματος.

Όταν αυτό περιορίστηκε, οι διοικήσεις στράφηκαν σε μία ανεξέλεγκτη αύξηση των χορηγήσεων, όπου δεν λαμβάνονταν υπόψη η πραγματική ικανότητα αποπληρωμής τους  — από ιδιώτες και επιχειρήσεις. Το προμήνυμα της κρίσης το 2008 αντιμετωπίστηκε με την εύκολη λύση των ομολόγων Αλογοσκούφη – που επέτρεψε τη συνέχισε αυτής της πρακτικής. Το κέρδος και οι αμοιβές των στελεχών που άλλαζαν θέση σαν να ήταν πουκάμισο αποτελούσαν το μόνο κριτήριο.

Το αποκορύφωμα των κινήσεων αυτών ήταν διπλό. Το βολικό επικοινωνιακό άλλοθι ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα κατέρρευσε αποκλειστικά από το PSI και τη δημοσιονομική κρίση – που μόνο εν μέρει είναι ορθό. Και δύο stress tests, το 2013 και ο 2014 που τώρα αποκαλύπτεται πως ήταν σικέ. Διότι, βέβαια, οι τεράστιες διαφορές στις ανάγκες κεφαλαίων που προκύπτουν σήμερα δεν μπορούν να οφείλονται μόνο στο πρώτο εξάμηνο της ανερμάτιστης διακυβέρνησης του Σύριζα.

Με τον αυστηρότερο έλεγχο τόσο της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού (Asset Quality Review) όσο και των ονειροπόλων σχεδίων των τραπεζών για την οικειοθελή αναδιάρθρωση του, η ΕΚΤ δίνει σήμερα μία πιο πιστή εικόνα της τραπεζικής πραγματικότητας. Παρά ταύτα σκελετοί παραμένουν στα ντουλάπια. Οι διοικήσεις οφείλουν τώρα πιά να κάνουν τις απαραίτητες προβλέψεις.

 Η αναδιάρθρωση δεν θα πετύχει, όμως, αν δεν εφαρμοστούν άμεσα και άτεγκτα όλες οι αρχές εταιρικής διακυβέρνησης που προβλέπει ο πρόσφατος νόμος. Για καιρό τώρα ορισμένες διοικήσεις έχουν συμπεριφερθεί ωσάν η τράπεζα να ήταν προσωπική τους υπόθεση – χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανένα. Και υπήρξαν εποχές όπου η κεντρική εποπτεία άφηνε πολλά περιθώρια βελτίωσης. Αν κι αυτές οι πρακτικές δεν αλλάξουν τα προβλήματα με το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν θα σταματήσουν – όσα κεφάλαια κι αν πέσουν στο δικό τους Καιάδα.