Τα «corona funds» διχάζουν την Ευρώπη: Η πρόταση των Γάλλων, ο «κλάδος ελαίας» των Ολλανδών και το σχέδιο της Κομισιόν για δάνεια απασχόλησης

Μία εβδομάδα μετά την άκαρπη τηλεδιάσκεψη των «27», οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης εξακολουθούν να μην μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία για το τι θα κάνουν για την οικονομία. Ειδικά στις χώρες που έχουν υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα από την πανδημία, όπως η Ιταλία και η Ισπανία.

Σε αντιδιαμετρικά αντίθετες θέσεις, Γαλλία και Ολλανδία κατέβηκαν στο γήπεδο με διαφορετικές προτάσεις την Τετάρτη, ενώ η Κομισιόν ανακοίνωσε το δικό της σχέδιο χορήγησης δανείων για να μην αυξηθεί η ανεργία.

Σύμφωνα με υπόμνημα που κυκλοφόρησε στους υπουργούς Οικονομικών και το οποίο είδε το Bloomberg, η Γαλλία προτείνει τη δημιουργία ενός ταμείου οικονομικής ανάκαμψης που θα βοηθήσει τις χώρες να τα βγάλουν πέρα με τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Το ταμείο θα βασίζεται στην «από κοινού έκδοση ομολόγων για την αμοιβαιοποίηση του κόστους της κρίσης». Οι Γάλλοι θέλουν επίσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) να δημιουργήσει και μια πιστωτική γραμμή για την πανδημία. Μία πρόταση, όμως, στην οποία φαίνεται πολύ δύσκολο να συμφωνήσουν οι σκληροπυρηνικοί του μπλοκ και, ειδικότερα, Γερμανία και Ολλανδία. Δύο χώρες που μέχρι στιγμής αρνούνται οποιαδήποτε συζήτηση για αμοιβαιοποίηση του χρέους.

Την ίδια ώρα, και αφού επικρίθηκε σφόδρα για τη στάση της, η οποία θεωρήθηκε ότι δείχνει έλλειψη αλληλεγγύης απέναντι στις χώρες που έχουν υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα, η Ολλανδία έτεινε τρόπον τινά κλάδο ελαίας. Προτείνει τη δημιουργία ταμείου έκτακτης ανάγκης, ύψους έως 20 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ταμείο θα χρησιμοποιηθεί μόνο για την έκτακτη ενίσχυση που απαιτείται για την αντιμετώπιση της πανδημίας και όχι για άλλα οικονομικά μέτρα όπως η χρηματοδότηση της απασχόλησης και θα χρηματοδοτηθεί από τα κράτη μέλη με διμερείς συνεισφορές.

Το τελικό μέγεθος του ταμείου που προτείνει η Ολλανδία θα εξαρτηθεί από το «ποιος θέλει να συμμετάσχει», δήλωσε ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών, Βόπκε Χέκστρα, σε τηλεφωνική συνέντευξη, τονίζοντας ότι «πρέπει πραγματικά να είναι ουσιαστικό», δίνοντας μια εκτίμηση για τη συνεισφορά της Ολλανδίας, εν είδει «δώρου» αξίας «χονδρικά έως 1 δισ.» ευρώ.

Οι δύο προτάσεις συζητήθηκαν σε τηλεδιάσκεψη χθες το βράδυ, ενόψει της συνόδου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης την ερχόμενη εβδομάδα. Ενώ, όμως, οι περισσότερες χώρες έδειχναν ανοιχτές να συζητήσουν όλες τις προτάσεις, προειδοποίησαν ότι πολλές από τις προτάσεις που μπήκαν στο τραπέζι θα ήταν δύσκολο να τις «πουλήσουν» στους πολίτες τους, όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά αξιωματούχοι με γνώση της συζήτησης.

Κι ενώ μέχρι στιγμής φαίνεται απίθανο να βρεθεί κοινό έδαφος για την έκδοση κοινού ευρωομολόγου, υπάρχει σύγκλιση θέσεων για τη χρήση των πιστωτικών γραμμών του ESM.

Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι σαφές εάν η Ιταλία θα υποστηρίξει τα εν λόγω σχέδια, καθώς ισχυρίζεται ότι οι πιστωτικές γραμμές κουβαλούν ένα «στίγμα» και δεν είναι το σωστό εργαλείο για την αντιμετώπιση ενός συμμετρικού σοκ που έχει πλήξει όλες τις οικονομίες χωρίς να κάνει διακρίσεις.

Σχέδιο για τους εργαζόμενους

Νωρίτερα την Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να παρουσιάσει σχέδιο 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για να βοηθήσει τις κυβερνήσεις να πληρώσουν τις εταιρείες για να κρατήσουν τους εργαζομένους τους στη θέση τους. Αυτό θα γίνει μέσω δανείων εγγυημένων από τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Σε δήλωσή της, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε ότι στόχος είναι βοηθηθούν η Ιταλία, η Ισπανία και άλλες χώρες που έχουν πληγεί σοβαρά. Βοηθώντας τους ανθρώπους να ξαναπάρουν τις κανονικές θέσεις εργασίας τους αμέσως μόλις ανακάμψει η ζήτηση «είναι ζωτικής σημασίας για την επανεκκίνηση της οικονομικής μηχανής της Ευρώπης χωρίς καθυστέρηση».

Η φον ντερ Λάιεν δεν έδωσε όλες τις λεπτομέρειες για το σχέδιο, που ονομάζεται Sure, το οποίο θα ανακοινωθεί από την Επιτροπή αργότερα αυτή την εβδομάδα.

Σύμφωνα με το προσχέδιο, οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα μπορέσουν να ζητήσουν χρηματοδοτική συνδρομή αν «οι δημόσιες δαπάνες παρουσιάζουν ξαφνική και σοβαρή αύξηση από την 1η Φεβρουαρίου 2020 και μετά, λόγω της θέσπισης εθνικών μέτρων που σχετίζονται άμεσα με βραχυπρόθεσμα προγράμματα απασχόλησης» εξαιτίας της επιδημίας του κορωναϊού.

Σύμφωνα με το σχέδιο, η ΕΕ θα δώσει δάνεια με εγγυήσεις από τα κράτη μέλη, οι οποίες θα πρέπει να είναι «αμετάκλητες, άνευ όρων και θα δίδονται όταν ζητούνται», αναφέρει το σχέδιο. Και σε αυτήν την περίπτωση, όμως, έχουμε μια μορφή κοινών υποχρεώσεων που θα μπορούσαν να καταστήσουν το σχέδιο δυσάρεστο για τους Γερμανούς και τους Ολλανδούς.