Συνάντηση Πατέλη με επενδυτές: Προς νέο πακέτο στήριξης των επιχειρήσεων και επιδότηση τόκων δανείων

Στην κινητοποίηση πρόσθετων πόρων που θα επιτρέψουν στην κυβέρνηση να εξαγγείλει, πιθανότατα και μέσα στον επόμενο μήνα, πρόσθετα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων ύψους έως και 12 δισ. ευρώ, μετά τα μέτρα που ανακοινώθηκαν τις προηγούμενες ημέρες, προσανατολίζεται η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση επεξεργάζεται και νέα στοχευμένα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων που σηκώνουν σήμερα το μεγάλο βάρος των περιορισμών που έχουν επιβληθεί λόγω της επιδημίας του κορονοϊού, όπως η επιδότηση των τόκων για τα επιχειρηματικά δάνεια που ήταν ενήμερα μέχρι το τέλος του 2019.

Στο πλαίσιο αυτό, ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης, σε επικοινωνία που είχε με επενδυτές ανήμερα της 25ης Μαρτίου, υπογράμμισε δύο βασικότατα αυτήν τη στιγμή σημεία: αφενός την αποφασιστικότητα της ελληνικής κυβέρνησης να λάβει αρκετά νωρίς σκληρά μέτρα για τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού και αφετέρου την ελπίδα ότι με τον τρόπο αυτό η Ελλάδα θα είναι από τις πρώτες χώρες που θα αφήσουν πίσω τους τον εφιάλτη του κορονοϊού, δίνοντας την ευκαιρία στην οικονομία της να ανακάμψει όσο πιο γρήγορα γίνεται. Οδηγούμενη μάλιστα σε μια ισχυρή ανάκαμψη, η οποία θα ξεκινήσει φέτος και θα αναπτύξει όλο το δυναμικό της το 2021.

Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα το μέτωπο της οικονομίας, ο κ. Πατέλης επισήμανε ότι η ένδειξη του ΑΕΠ το 2020 θα είναι αρνητική, αλλά όχι στον βαθμό που πιστεύεται. Κι αυτό γιατί μετά από τη συρρίκνωση που αναγκαστικά θα υπάρξει στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, η οικονομία θα μπορέσει να ανακάμψει, υποστηριζόμενη και από τα μέτρα που επεξεργάζεται η κυβέρνηση.

Η επίπτωση των δημοσιονομικών μέτρων στον προϋπολογισμό αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 5 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό γύρω στο 2% του ΑΕΠ, κάτι που συνάδει με την εικόνα που υπάρχει και για άλλες χώρες της ΕΕ. Τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα θα χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκά διαρθρωτικά κεφάλαια χωρίς επίπτωση στο ελληνικό δημόσιο χρέος.

Η χώρα άλλωστε έχει ελάχιστες δημοσιονομικές ανάγκες φέτος, ενώ υπάρχει και το «μαξιλάρι» των 30 και πλέον δισ. ευρώ, αν τυχόν χρειαστεί.

Για τον τραπεζικό κλάδο, ο κ. Πατέλης υπογράμμισε ότι αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως αυτήν τη στιγμή είναι να μη δημιουργηθεί νέο κύμα στρατηγικών κακοπληρωτών.

Επιπλέον, τέλος Απριλίου θα κατατεθεί στη Βουλή και ο νέος πτωχευτικός νόμος, όπως αναμενόταν.

Σε ό,τι αφορά το μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων, το πρόγραμμα προχωρά, καθώς οι ιδιωτικοποιήσεις θεωρούνται «κλειδί» για την ανάπτυξη της χώρας, τονίζοντας ότι, όπως φάνηκε και από την περίπτωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος για το 65% της ΔΕΠΑ Εμπορίας, η Ελλάδα παραμένει ένας ελκυστικός επενδυτικός προορισμός τόσο για τους ξένους όσο και για τους εγχώριους επενδυτές.

Την ίδια ώρα, η μεταρρυθμιστική βούληση της κυβέρνησης παραμένει ως είχε, με την κυβέρνηση να επικεντρώνεται στις όποιες ευκαιρίες μπορεί να ανακύψουν ακόμη και μέσα από αυτήν την αρνητική συγκυρία για να υλοποιήσει τη μεταρρυθμιστική ατζέντα της.

Στόχος, άλλωστε, είναι η κυβέρνηση να κεφαλαιοποιήσει την κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο την αξιοπιστία της στα μάτια των ξένων επενδυτών και υπογραμμίζοντας σε όλους τους τόνους ότι η χώρα βρίσκεται σε διαφορετική φάση και είναι ανοιχτή στην επιχειρηματικότητα.

Σε ό,τι αφορά το φλέγον θέμα της επιδημίας του κορονοϊού, η τρέχουσα εκτίμηση είναι ότι από τον Μάιο θα υπάρχει διαφορετική εικόνα, καθώς θα ανέβει η θερμοκρασία, ενώ υπάρχει η αισιοδοξία ότι για την περίοδο Μαΐου-Οκτωβρίου τα νέα κρούσματα θα είναι περιορισμένα.

Σε ό,τι αφορά την τουριστική σεζόν, τα σχέδια που επεξεργάζεται αυτήν τη στιγμή η κυβέρνηση είναι με βάση ένα πιθανό σενάριο λιγότερων κρουσμάτων στην Ελλάδα συγκριτικά με άλλες χώρες και ύφεσης της επιδημίας, βοηθούντος και του καιρού, από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο. Οι επιλογές στο συγκεκριμένο μέτωπο θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν αυστηρότερους ελέγχους στα σύνορα και τεστ, παράλληλα με τις όποιες εξελίξεις θα υπάρξουν στο μέτωπο της θεραπείας.

Μεγάλος, αλλά όχι μεγαλύτερος απ’ ό,τι σε άλλες χώρες, ο αντίκτυπος στην οικονομία

Όπως αναφέρει σε ενημερωτικό σημείωμά της η AXIA Research, αυτό που κατέστη σαφές από την επικοινωνία του επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού με τους επενδυτές είναι ότι, στην παρούσα φάση, η Ελλάδα έχει υπέρ της τέσσερις βασικούς παράγοντες:

1) Η μόχλευση της οικονομίας είναι χαμηλή.

2) Υπάρχουν «δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας», όπως η οικογένεια, που τείνουν να λειτουργούν προστατευτικά σε δύσκολες περιόδους.

3) Η διαχείριση του τομέα της υγείας είναι κεντρική, γεγονός που έκανε πολύ πιο εύκολη την κινητοποίηση.

4) Οι Έλληνες είναι πρόθυμοι να ακολουθήσουν τις οδηγίες μετά την 10ετή κρίση που πέρασε η χώρα.

Επιπλέον, μπορεί να καταγράφεται τώρα σημαντικός αντίκτυπος στους τομείς που συνδέονται με τις αερομεταφορές και τις δημόσιες συγκοινωνίες, αλλά οι ηλεκτρονικές συναλλαγές συνεχίζουν να είναι αυξημένες σε ετήσια βάση.

Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη για το τρέχον έτος, πολλά θα εξαρτηθούν από την επίδοση της οικονομίας στο τρίμηνο Μαρτίου-Μαΐου. Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Πατέλης επισήμανε πως η κυβέρνηση ετοιμάζεται για την «επόμενη ημέρα», με στόχο την ενίσχυση των κλάδων που υφίστανται το μεγαλύτερο πλήγμα. Για το 2021, ωστόσο, αναμένεται ένα πολύ ισχυρό ριμπάουντ, χάρη και στα μέτρα δημοσιονομικής και νομισματικής χαλάρωσης που λαμβάνονται παγκοσμίως.

Από τις θετικές συνέπειες της επιδημίας στην οικονομία θα είναι ο αντίκτυπος στην «μαύρη» οικονομία, καθώς δεν μπορεί να λάβει κανενός είδους ενίσχυση, η αύξηση της χρήσης της τηλεργασίας στον δημόσιο τομέα και οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου που έχουν θετικό αντίκτυπο στο εμπορικό ισοζύγιο.

Δημοσιονομικά μέτρα

Για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο, η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει πρόσθετες δαπάνες ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ, τις οποίες θα μοιραστούν ομοίως εργοδότες και εργαζόμενοι. Ένα πρόσθετο πακέτο μέτρων, ύψους 2-3 δισ. ευρώ, μπορεί να ανακοινωθεί για Μάιο και Ιούνιο.

Για τις εταιρείες που πλήττονται από τα μέτρα για τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού, η κυβέρνηση έχει πάρει ήδη μέτρα αναστολής κάποιων υποχρεώσεων (π.χ. για ΦΠΑ, ασφαλιστικές εισφορές και άλλες φορολογικές υποχρεώσεις) για περίπου 3-4 μήνες και επεξεργάζεται σχέδιο αποζημίωσης για την απώλεια εσόδων που θα έχουν οι επιχειρήσεις είτε με τη μορφή επιχορηγήσεων είτε με τη μορφή δανείων είτε μέσω ενός συνδυασμού των δύο.

Το σχέδιο, σύμφωνα με τον κ. Πατέλη, στόχος είναι να ανακοινωθεί τον Απρίλιο ή τον Μάιο και θα μοιραστεί σε γενικές γραμμές ομοιόμορφα σε μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Το ύψος του προγράμματος θα είναι από 6 δισ. έως 12 δισ. ευρώ, ανάλογα με τη μόχλευση που θα υπάρξει (σ.σ. τους πόρους που θα κινητοποιηθούν).

Επιπροσθέτως, η κυβέρνηση επεξεργάζεται σχέδιο επιδότησης των τόκων που πληρώνουν οι εταιρείες στις τράπεζες για δάνεια που εξυπηρετούνταν πλήρως μέχρι το τέλος του περασμένου έτους.

Την ίδια ώρα, «τρέχουν» ήδη οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες για τον επιμερισμό του βάρους των ενοικίων για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τομείς που υφίστανται το μεγαλύτερο πλήγμα, τόσο για τον Μάρτιο όσο για τον Απρίλιο, όπως και το πρόγραμμα τον 800 ευρώ, για τους ίδιους μήνες, με στόχο να μη γίνουν απολύσεις.

Από τα μέτρα αυτά, μόνο ένα κομμάτι θα βαρύνει τον προϋπολογισμό κι αυτό υπολογίζεται σε περίπου  5 δισ. ευρώ ή 2% του ΑΕΠ. Τα υπόλοιπα χρήματα θα προέλθουν από ευρωπαϊκά κεφάλαια (1,8 δισ. ευρώ από κεφάλαια που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί και 2-5 δισ. ευρώ επιπλέον από διαρθρωτικά ταμεία για τα οποία η ΕΕ παρέχει ευελιξία σε ό,τι αφορά τη χρήση των κονδυλίων).

Το πρόσθετο πακέτο των 6-12 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις θα αναζητηθεί, πρώτον, μέσα από την έκδοση κορονο-ομολόγου (Corona Bond) -μια συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στην οποία πρωτοστατεί ο πρωθυπουργός- και, δεύτερον, μέσα από μία ενισχυμένη πιστωτική γραμμή ECCL (Πιστωτική Γραμμή Ενισχυμένων Προϋποθέσεων) (σ.σ. Η γραμμή ECCL είναι από τους μηχανισμούς που διαθέτει ο ESM και μπορεί να χορηγηθεί είτε μέσω δανείου είτε μέσω συναλλαγής στην πρωτογενή αγορά).

Συνεχείς επαφές 

Αντιμέτωπη με την τεράστια πρόκληση της επιδημίας, από την οποία είναι αποφασισμένη να βγει κερδισμένη η χώρα ώστε να μπορέσει να δει την οικονομία της να ανακάμπτει δυναμικά στη συνέχεια, τόσο ο ίδιος ο πρωθυπουργός όσο και ολόκληρο το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης βρίσκονται σε συνεχείς επαφές με τις αγορές και θεσμικούς επενδυτές, εντός και εκτός συνόρων. Επαφές που στοχεύουν στην κινητοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων θετικών δυνάμεων που θα οδηγήσουν την ελληνική οικονομία σε ένα ισχυρό ριμπάουντ την επόμενη ημέρα.

Τα σήματα, άλλωστε, από το εξωτερικό είναι ιδιαιτέρως θετικά, αν αναλογιστεί κανείς αφενός ότι τα ελληνικά ομόλογα έγιναν κατ’ εξαίρεση δεκτά στο έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, ύψους 750 δισ. ευρώ, που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (σ.σ. χθες μάλιστα καταγράφηκαν αγορές ελληνικών ομολόγων οι οποίες κινήθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, στο επίπεδο των 150 εκατ. ευρώ), αφετέρου ότι η αντίδραση των αγορών υπήρξε άμεση και η απόδοση του 10ετούς τίτλου του Ελληνικού Δημοσίου έφτασε να υποχωρεί χθες στο 1,63%, σημειώνοντας κατακόρυφη πτώση. Σύμφωνα, μάλιστα, με εκτιμήσεις, η ΕΚΤ υπολογίζεται ότι θα προχωρήσει σε αγορές ελληνικών κρατικών ομολόγων ύψους 11-15 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους. Και επιπλέον υπάρχει η αισιοδοξία ότι τα ελληνικά κρατικά ομόλογα θα γίνουν δεκτά και ως collaterals για τις τράπεζες.

Την ίδια στιγμή, το κλίμα που διαμορφώνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με την προσπάθεια χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων αλλά και την υιοθέτηση μιας πιο χαλαρής νομισματικής πολιτικής, θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στην προσπάθεια επίτευξης των αναπτυξιακών στόχων της χώρας την ημέρα που θα αφήσει πίσω της τον εφιάλτη του κορονοϊού.