Σενάρια ανακατανομής πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, στη σκιά των πυρκαγιών

Οι καταστροφικές πυρκαγιές που «καίνε» ακόμη στο μέτωπο της Βόρειας Εύβοιας όπου συντελείται βιβλική καταστροφή εδώ και μέρες, βάζουν φωτιά και στο οικονομικό επιτελείο που καλείται να ανοίξει τα «σεντούκια» του Κράτους για βραχυπρόθεσμες, αλλά και μακροπρόθεσμες δαπάνες.

Όπως σχολιάζουν αρμόδιες πηγές, η αντιμετώπιση της τρέχουσας κατάστασης, με συνολικά πάνω από 900.000 στρέμματα γης καμένα και μεγάλες καταστροφές σπιτιών και αγροτικών περιουσιών, είναι το επείγον ζήτημα και μάλλον την Τρίτη θα υπάρξει εξειδίκευση των μέτρων από το υπουργείο Οικονομικών το πιθανότερο μετά την συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.

Σύμφωνα με αρχικές εκτιμήσεις, που μένει να επιβεβαιωθούν, μιλάμε για οικονομική ζημιά άνω των 600 εκατ. ευρώ και πολύ υψηλό δημοσιονομικό κόστος καθώς θα πρέπει να καλυφθούν άμεσα βραχυπρόθεσμες δαπάνες
αποκατάστασης (αποζημιώσεις οικοσκευών, δαπάνες για στέγαση, επιχορηγήσεις επιχειρήσεων, αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ κ.α.), αλλά και μεγάλες μακροπρόθεσμες δαπάνες για την αναστήλωση των καμένων περιοχών και των τοπικών οικονομιών.

Την ίδια στιγμή, πηγές δεν διαψεύδουν το ενδεχόμενο να ζητηθεί, στον κατάλληλο χρόνο, ανακατανομή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, προς όφελος των δράσεων που αφορούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Αν και το πλαίσιο είναι πολύ συγκεκριμένο και συμφωνημένο ήδη, οι μεγάλες φωτιές στην Μεσόγειο με την Ελλάδα να κατατάσσεται τρίτη στη Μεσόγειο -μετά από την Τουρκία και την Ιταλία- σε ό,τι αφορά την καμένη έκταση φέτος (συνολικά 933.680 στρέμματα έως 8 Αυγούστου 2021) και δεύτερη -μετά την Κύπρο- όσον αφορά την αύξηση (+336%) των καμένων εκτάσεων συγκριτικά με τον μέσο όρο της περιόδου 2002-2020, σύμφωνα με το meteo του Αστεροσκοπείου, δημιουργεί ένα διαφορετικό περιβάλλον που ίσως καταστεί δυνατό να αξιοποιηθεί.

Υπενθυμίζεται πως τη Δευτέρα η αρχή έγινε και η Κομισιόν εκταμίευσε προς την Ελλάδα τα πρώτα 4 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, που αντιστοιχούν σχεδόν στο 13% των επιχορηγήσεων και δανείων που έχει να λαμβάνει η
χώρα μέχρι το 2026.

Ούτε ένα ευρώ χαμένο

Σε ένα πιο μακροπρόθεσμο πλαίσιο είναι πιεστική η ανάγκη να καταστεί αντιληπτό πως η απότομη αύξηση των κρατικών δαπανών εξαιτίας φυσικών καταστροφών θα είναι μια κατάσταση που θα «κτυπά» τα κρατικά ταμεία ολοένα και πιο τακτικά τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Σε αυτό το πλαίσιο, με δεδομένο πως πρέπει γρηγορότερα και όχι αργότερα, να περιοριστεί το φορολογικό βάρος στην οικονομία με νέες φοροελαφρύνσεις που θα απελευθερώσουν αναπτυξιακή δυναμική τα επόμενα χρόνια, η πλήρης αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ που κινούνται στην κατεύθυνση της μετάβασης στην πράσινη οικονομία και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, είναι μονόδρομος και δεν υπάρχει ούτε χιλιοστό περιθωρίου να χαθεί χρόνος, ούτε πολύτιμοι πόροι λόγω καθυστερήσεων.

Πέραν του Ταμείου Ανάκαμψης, σημειώνεται πως προ ημερών εγκρίθηκε και το νέο ΕΣΠΑ με συνολικό ύψος 26 δισ. ευρώ.

Στο πλαίσιο του Ταμείου η Ελλάδα αναμένεται να λάβει συνολικά 30,5 δισ. ευρώ καθ’ όλη τη διάρκεια του σχεδίου της, 17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια.

Πρόκειται για μια χρονική στιγμή που η Ελλάδα διαθέτει πολλούς πόρους, σχεδόν 80 δισ. ευρώ, για να πετύχει σημαντικούς στόχους, χωρίς όμως να διαθέτει την πολυτέλεια αποτυχίας, ειδικά υπό το πιεστικό πρίσμα της πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής.

Το Ελλάδα 2.0 με τα σημερινά δεδομένα προβλέπει σημαντικές επενδύσεις τα επόμενα χρόνια μεταξύ άλλων σε αρδευτικά έργα (490 εκατ. ευρώ), το Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης (224 εκατ. ευρώ), αντιπλημμυρικά έργα (110 εκατ. ευρώ), έργα αναβάθμισης της πολιτικής προστασίας (σχεδόν 250 εκατ. ευρώ) ενώ σημαντικοί πόροι σχεδόν 750 εκατ. Ευρώ αναμένονται από το ΕΣΠΑ.

Με το βάρος των νέων περιοχών που έχουν περάσει πλέον στο κόκκινο και επείγουσα ανάγκη τη γενναία χρηματοδότηση για την αναστήλωση των τοπικών οικονομιών και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, μένει να φανεί κατά πόσο ο σχεδιασμός που θα ξεδιπλωθεί την Τρίτη θα ροκανίσει τους πόρους άλλων δράσεων που ήταν στον προθάλαμο.

Πρόκειται για μια απαιτητική εξίσωση, ειδικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα που αντιμετωπίζει με πιεστικό τρόπο την ανάγκη μιας ταχείας ανάκαμψης για να μπορέσει να εξασφαλίσει μεσομακροπρόθεσμα την βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών της.

Διαβάστε ακόμη:

Σήμερα εξειδικεύονται μέτρα και παρεμβάσεις 500 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Οικονομικών

Σκυλακάκης για τα πρώτα 4 δισ. ευρώ: Θα αξιοποιηθούν με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα

Εκταμιευθήκαν τα πρώτα 4 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης