«Μαστίγιο» της Κομισιόν και για το 2023 – «Δώρων άδωρον» η ρήτρα διαφυγής για την Ελλάδα

Πολύ υψηλά βάζει τον πήχη των πρωτογενών πλεονασμάτων η Κομισιόν για την Ελλάδα, ώστε να παραμείνει βιώσιμο το δημόσιο χρέος της χώρας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή της για την 14η μεταμνημονιακή αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, αναφέρει ότι θα απαιτηθούν υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον έως το 2060, έτος κατά το οποίο η χώρα μας θα έχει αποπληρώσει το 75% του χρέους της, όπως ορίζει το καθεστώς παρακολούθησης μετά το τέλος  της ενισχυμένης εποπτείας. Έως και το 2060 θα πραγματοποιείται μία αξιολόγηση ανά εξάμηνο, αντί ανά τρίμηνο που ίσχυε σήμερα, καθώς η Ελλάδα θα ενταχθεί στο καθεστώς των χωρών, χώρες με προγράμματα στήριξης, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Κύπρος και η Ιρλανδία.

Πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023

«Κλειδί» για την πορεία της ελληνικής οικονομίας αποτελούν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα, με την Κομισιόν να ανεβάζει τον πήχη για το 2023 στο 1,3%. Πριν από λίγες εβδομάδες στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που απέστειλε το Υπουργείο Οικονομικών στις Βρυξέλλες προέβλεπε για το 2023 επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα και συγκεκριμένα στο 1,1%, ενώ οι προβλέψεις για τα έτη 2024 και 2025 είναι στο 2,1% και 2,3% αντίστοιχα.

Ωστόσο, η Κομισιόν κάνει λόγο για πολύ υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, κατά μέσο όρο από το 2023 έως το 2060 η χώρα μας θα πρέπει να έχει πρωτογενές πλεόνασμα 2,6%. Αναλυτικά, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν:

• 2,7% το 2024
• 3,4% το 2025
• 2,5% το 2030
• 2,3% το 2040
• 2,3% το 2050 και
• 3,6% το 2060.

Υπενθυμίζεται πως πριν από λίγες εβδομάδες σε έκθεσή του για τις δημοσιονομικές προοπτικές των κρατών μελών του (Fiscal Monitor), το ΔΝΤ έκανε λόγο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ για το 2023,το οποίο θα βαίνει αυξανόμενο φτάνοντας στο 2% του ΑΕΠ το 2027.

Η ρήτρα διαφυγής

Το «παράθυρο» της Κομισιόν για επέκταση της ρήτρας διαφυγής και το 2023, δηλαδή το περιθώριο στα κράτη -μέλη να μην ακολουθήσουν τους δημοσιονομικούς κανόνες, φαίνεται πως δεν έχει εφαρμογή στα ελληνικά δεδομένα.

Στην πράξη, το οικονομικό επιτελείο δεν είναι διατεθειμένο να προχωρήσει σε καμία αλλαγή των στόχων τόσο για το φετινό έλλειμμα που έχει αναθεωρηθεί στο 2% (από το 1,4%), όσο και για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2023.

Πηγές του οικονομικού επιτελείου σημειώνουν πάντως, πως οι φοροελαφρύνσεις που έχουν ήδη εξαγγελθεί (μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες και κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους) έχουν ενσωματωθεί σε αυτές τις προβλέψεις για τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα πρέπει να επιτύχει η χώρα μας το ερχόμενο έτος.

Άλλωστε, στην έκθεσή της για την 14^η αξιολόγηση η Κομισιόν ανάβει στην Αθήνα το «πράσινο φως» για τη μονιμοποίηση των συγκεκριμένων μέτρων το 2023, παρά το γεγονός ότι σε καθεστώς ρήτρας διαφυγής επιτρέπεται η εφαρμογή μόνιμων μέτρων έως του ορίου του 0,1% – 0,2% του ΑΕΠ (πχ μόνιμη μείωση ΦΠΑ σε εστίαση, τουρισμό και μεταφορές), αλλά και έκτακτων μέτρων με σημαντικό δημοσιονομικό κόστος.

«Δημοσιονομική πειθαρχία άνευ προηγουμένου»

Η νέα δημοσιονομική πορεία συνεπάγεται κατά μέσο όρο σημαντικά υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα από αυτό που είχε προβλεφθεί στην προηγούμενη ανάλυση της Κομισιόν. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραδέχεται πως η επίτευξη και η διατήρηση πλεονασμάτων ύψους 2,6% επί 40 συναπτά έτη είναι μια πολύ φιλόδοξη προσπάθεια και θα απαιτούσε δημοσιονομική πειθαρχία που θεωρείται άνευ προηγουμένου σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Στο βασικό σενάριο, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ μειώνεται σε περίπου 32% το 2060, ενώ οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες μειώνονται κάτω από 10% σε βάθος χρόνου. Ένας από τους κύριους κινητήριους παράγοντες της αλλαγής σε σύγκριση με την προηγούμενη έκθεση είναι η ταχύτερη αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, κυρίως λόγω της αύξησης του πληθωρισμού. Η δημοσιονομική πορεία από το 2023 έως το 2060 είναι κατά μέσο όρο 0,4% υψηλότερη από την προηγούμενη εκτίμηση του 2,2% του ΑΕΠ.

Στο σενάριο υψηλού κινδύνου, το χρέος μειώνεται στο 42% του ΑΕΠ το 2060 και η ακαθάριστη χρηματοδότηση παραμένει κάτω από το 10% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα.

Διαβάστε επίσης:

Τα 21 προαπαιτούμενα έως τον Οκτώβριο – Μόνιμες οι μειώσεις εισφορών και η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης με τη «βούλα» της Κομισιόν

Κομισιόν: Τέλος η ενισχυμένη εποπτεία από Αύγουστο – «Ναι» στη ρήτρα διαφυγής και το 2023