Φόβοι ότι ο πόλεμος «ροκανίζει» τον έξτρα δημοσιονομικό χώρο

Με μεγαλύτερη αγωνία από κάθε άλλη χρονιά περιμένει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης τις σημερινές ανακοινώσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για την πορεία της ανάπτυξης το 2021.

Πρόκειται για τα στοιχεία «κλειδί» της ελληνικής οικονομίας, καθώς στο συρτάρι του Υπουργού Οικονομικών βρίσκονται μια σειρά από μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και κυρίως το ενδεχόμενο διανομής ενός έκτακτου επιδόματος σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Πηγές του οικονομικού επιτελείο θεωρούν πως η ανάπτυξη του 2021 θα υπερβεί κατά πολύ το όριο του 8%, ενώ εκτιμούν πως θα κυμανθεί κοντά στο 8,5%, πολύ υψηλότερα από το 6,9% που έχει υπολογιστεί στην Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.

Σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης στην Ελλάδα για το σύνολο του έτους εκτιμάται στο 8,5% έναντι ύφεσης 9% το 2020, ενώ η Κομισιόν εκτιμά πως έχει ήδη καλυφθεί το έλλειμμα του 2020 και το ΑΕΠ έχει επιστρέψει στα επίπεδα του 2019 από το γ’ τρίμηνο του 2021.

Η 4η αναθεώρηση μέσα σε λίγους μήνες

Η σημερινή ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να οδηγήσει στην 4η κατά σειρά αναθεώρηση της ανάπτυξης για φέτος. Η πρώτη πρόβλεψη ήταν στον προϋπολογισμό του 2021 που ήθελε την ανάπτυξη στο 4,8%, μια εκτίμηση που αναθεωρήθηκε στο 3,6% στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης τον Μάιο του 2021, για να αλλάξει ξανά στο προσχέδιο του προϋπολογισμού τον Οκτώβριο 2021 και να αναθεωρηθεί εκ νέου στο 6,9% στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού.

Η τελική πρόβλεψη της ανάπτυξης θα αποτυπωθεί στο αναθεωρημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης που θα παρουσιάσει η Ελλάδα στα τέλη Απριλίου ή τις αρχές Μαΐου.

Τα μέτρα στήριξης

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε στη δημιουργία ενός ιδιαίτερα σημαντικού δημοσιονομικού χώρου και θα άνοιγε το δρόμο για την ανακοίνωση μιας σειράς μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Ο επιπλέον δημοσιονομικός χώρος που θα προκύψει από παραμέτρους του ΑΕΠ με μόνιμα χαρακτηριστικά ανόδου (όπως π.χ. οι εξαγωγές και οι επενδύσεις) μπορεί να υπολογιστεί κοντά στα 500 – 800 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, το οικονομικό επιτελείο έχει ήδη χρησιμοποιήσει τα 280 εκατ. ευρώ από τον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο για την περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ (συνολική μείωση 350 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 70 εκατ. υπάρχουν στον προϋπολογισμό).

Στο επίκεντρο της κυβέρνησης βρίσκεται, όπως ανέφερε χθες ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό “ALPHA” η διανομή μιας «επιταγής ακρίβειας» σε ευάλωτα νοικοκυριά, για να αντιμετωπίσουν το κύμα της ακρίβειας. Στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους περιμένουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για να υπολογίσουν τον ακριβή δημοσιονομικό χώρο, δηλαδή το κονδύλι που θα μπορούν να διανείμουν σε όσους το έχουν ανάγκη.

Πληθωρισμός και πόλεμος στην Ουκρανία

Ωστόσο, αρμόδιες πηγές έχουν εκφράσει τον προβληματισμό τους για την πορεία του πληθωρισμού, που κάθε μήνα καταγράφει νέα ιστορικά ρεκόρ, με τις προβλέψεις να αναφέρουν ότι το «κοντέρ» μπορεί να γράψει πληθωρισμό 7% για το Φεβρουάριο.

Στο τραπέζι βρίσκονται και επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία, με ανώτατες πηγές του οικονομικού επιτελείου να θεωρούν ότι η οικονομία έχει μπει σε «αχαρτογράφητα νερά». Κι αυτό γιατί η νέα «έκρηξη» των τιμών σε φυσικό αέριο, ηλεκτρικό ρεύμα και πετρέλαιο μπορούν να «ροκανίσουν» ακόμα και το σύνολο του επιπλέον δημοσιονομικού χώρου, που έχει προκύψει για το 2021.

Μόνο το Φεβρουάριο η επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου άγγιξε τα 350 εκατ. ευρώ και τα 400 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2021. Με τις νέες τιμές όμως, όπως διαμορφώνονται τις τελευταίες ημέρες, με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία, θεωρείται πως το κονδύλι που θα απαιτηθεί για τους επόμενους μήνες θα είναι πολύ υψηλότερο. Και μπορεί σύντομα να «απαλλαγεί» η χώρα από το πετρέλαιο θέρμανσης, ωστόσο οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος εκτιμάται ότι θα παραμείνουν στα ύψη για αρκετούς ακόμα μήνες.

Δεν είναι τυχαία άλλωστε, η αναφορά ανώτατου στελέχους του οικονομικού επιτελείου ότι σύντομα ο κρατικός προϋπολογισμός θα κληθεί να καλύψει την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου, που έως σήμερα χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

Διαβάστε επίσης

«Παράθυρο» για τη ρήτρα διαφυγής και το 2023 – Τα περιθώρια «ελιγμών» της Αθήνας

Επιπτώσεις «άγνωστου μεγέθους» λόγω του πολέμου διαπιστώνει το Ecofin – Εκταμιεύονται 1,2 δις στην Ουκρανία