Κατάθλιψη: Πώς πυροδοτείται στις γιορτές μέσω της διατροφής

Οι γιορτές μπορεί να πυροδοτήσουν την κατάθλιψη σε άτομα που είναι επιρρεπή στη νόσο, σύμφωνα με νέα μελέτη που διεξήχθη από ομάδα κλινικών ψυχολόγων στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων – στα οποία είναι πλούσιες οι λιχουδιές των γιορτών – μπορεί να προκαλέσει μεταβολικές, φλεγμονώδεις και νευροβιολογικές διεργασίες που συνδέονται με καταθλιπτικές ασθένειες.

Σε συνδυασμό με το φθινόπωρο, το χειμώνα και τις αντίστοιχες αλλαγές στον τρόπο ύπνου, η υψηλή κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική υγεία, τονίζουν οι επιστήμονες.

«Σε πολλούς ανθρώπους, η μειωμένη έκθεση στο ηλιακό φως κατά τη διάρκεια του χειμώνα μπορεί να απορυθμίσει τον κικαρδικό ρυθμό, προκαλώντας διαταραχές στον ύπνο και οδηγώντας τελικά το 5 έως 10% του πληθυσμού σε ένα πλήρες επεισόδιο κλινικής κατάθλιψης», δηλώνει ο Stephen Ilardi, αναπληρωτής καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας.

Αυτά τα συμπτώματα της «χειμερινής» κατάθλιψης θα μπορούσαν να οδηγήσουν τους ανθρώπους στην κατανάλωση περισσότερων γλυκισμάτων, σημειώνουν οι ερευνητές.

Όπως εξηγούν, ένα κοινό χαρακτηριστικό της χειμερινής κατάθλιψης είναι η λαχτάρα για σάκχαρα. Μέχρι και το 30% του πληθυσμού που πάσχουν τουλάχιστον από κάποια καταθλιπτικά συμπτώματα που ξεκίνησαν το χειμώνα, εμφανίζουν την τάση αυτή. Η αποφυγή των πρόσθετων σακχάρων αποτελεί πρόκληση καθώς προσφέρουν αρχικά βελτίωση της διάθεσης, οδηγώντας ορισμένα άτομα με καταθλιπτική νόσο να αναζητήσουν προσωρινή ανακούφιση στην κατανάλωσή τους.

«Όταν καταναλώνουμε γλυκά, δρουν σαν ναρκωτικά», σημειώνει ο Ilardi , επισημαίνοντας ότι μπορεί να έχουν άμεση θετική επίδραση στη διάθεση. Ωστόσο σε υψηλές δόσεις μπορούν να προκαλέσουν μια παράδοξη, ολέθρια, μακροπρόθεσμη επίπτωση επιδεινώνοντας τελικά τη διάθεση, μειώνοντας την ευημερία, αυξάνοντας τη φλεγμονή και προκαλώντας αύξηση βάρους.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα πρόσθετα σάκχαρα, σε αρκετή ποσότητα, μπορεί να είναι το ίδιο βλαβερά για τη σωματική και ψυχική υγεία με την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ.

Φλεγμονή και μικροβίωμα

Η φλεγμονή είναι το πιο σημαντικό φυσιολογικό αποτέλεσμα των διατροφικών σακχάρων που σχετίζεται με την ψυχική υγεία και την καταθλιπτική διαταραχή.

«Ένα μεγάλο υποσύνολο ατόμων με κατάθλιψη έχει υψηλά επίπεδα συστηματικής φλεγμονής. Όταν μιλάμε για φλεγμονώδεις νόσους, σκεφτόμαστε καταστάσεις όπως ο διαβήτης και η ρευματοειδής αρθρίτιδα – ασθένειες με υψηλό επίπεδο συστηματικής φλεγμονής. Δεν πιστεύουμε ότι η κατάθλιψη υπάγεται στην κατηγορία αυτή, αλλά αποδεικνύεται το αντίθετο, αφορώντας περίπου τους μισούς ανθρώπους με καταθλιπτική νόσο. Γνωρίζουμε, επίσης, ότι οι φλεγμονώδεις ορμόνες μπορούν να ωθήσουν άμεσα τον εγκέφαλο σε κατάσταση σοβαρής κατάθλιψης. Έτσι, ένας εγκέφαλος με φλεγμονή, είναι συνήθως ένας καταθλιπτικός εγκέφαλος. Και τα πρόσθετα σάκχαρα έχουν μια προ-φλεγμονώδη επίδραση στο σώμα και τον εγκέφαλο», δηλώνει ο Ilardi.

Οι ερευνητές εντοπίζουν, επίσης, τον αντίκτυπο των σακχάρων στο μικροβίωμα, ως πιθανό παράγοντα της κατάθλιψης.

«Το σώμα μας φιλοξενεί πάνω από 10 τρισεκατομμύρια μικρόβια και πολλά από αυτά χτυπούν στον εγκέφαλο. Τα συμβιωτικά μικροβιακά είδη – τα ευεργετικά μικρόβια- χτυπούν τον εγκέφαλο για να βελτιώσουν την ευημερία μας, ώστε να μπορούν να ευδοκιμήσουν. Υπάρχουν όμως και κάποια ευκαιριακά είδη τα οποία ευδοκιμούν σε πρόσθετα σάκχαρα και μπορούν να παράγουν χημικές ουσίες που ωθούν τον εγκέφαλο σε κατάσταση άγχους, στρες και κατάθλιψης», σημειώνουν οι ερευνητές.

Οι ίδιοι, συνιστούν μια διατροφή με ελάχιστα επεξεργασμένες και πλούσια σε φυτικές τροφές καθώς και σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα για βέλτιστο ψυχολογικό όφελος. Όσον αφορά στα σάκχαρα, συνιστούν προσοχή όχι μόνο κατά τη διάρκεια των γιορτών, αλλά και καθ ‘όλη τη διάρκεια του έτους.

Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Medical Hypotheses.