Για να τραβήξουν την προσοχή, οι πάσχοντες από σύνδρομο Μινχάουζεν, μπορεί να αρρωστήσουν και για να δώσουν «οντότητα» στην ανύπαρκτη αυτοεκτίμησή τους μπορεί να φτάσουν ακόμα και στο φόνο. Ένας ειδικός γράφει για το σύνδρομο, που συναντάται έντονα στην Εγκληματική Ψυχολογία.
Του Θωμά Μερσινιά, κλινικού ψυχολόγου, Msc – ©mersinias.gr
Το όνομα προέρχεται από το βαρόνο Μινχάουζεν, πρωταγωνιστή του πασίγνωστου βιβλίου του Ροδόλφου Ράσπε, του 1785. Αφότου επέστρεψε από το Ρωσοτουρκικό Πόλεμο (1768-1774), άρχισε να διηγείται φανταστικά κατορθώματα.
Στην Ψυχοπαθολογία, ως σύνδρομο Μινχάουζεν ορίζουμε την «πλασματική» κατάσταση ασθενείας, την προκαλούμενη ή προσποιούμενη από το ίδιο το άτομο προς τον εαυτό του, που σκοπό έχει να επιστήσει την προσοχή, διαβεβαίωση, συμπάθεια κι ενασχόληση των γύρων του με το ίδιο.
Εδώ θα πρέπει να προσέξουμε, γιατί πολύ συχνά την συγκεκριμένη Διαταραχή την μπερδεύουμε με την Υποχονδρίαση. Στην πρώτη περίπτωση, όμως, η προσπάθεια να τραβήξει την προσοχή δεν επικεντρώνεται αποκλειστικά στους γιατρούς, αλλά σε όλους τους ανθρώπους του περιβάλλοντός του. Αντιθέτως, ένας ασθενής με Υποχονδρίαση, δεν ενδιαφέρεται σχεδόν καθόλου για το πώς αντιμετωπίζουν οι άλλοι τις φανταστικές ασθένειές του, αρκεί να βρίσκεται όσο το δυνατόν «εντός» υποστηρικτικού δικτύου γιατρών, των οποίων κι επιθυμεί την συνεχή προσοχή.
Στο Σύνδρομο Μινχάουζεν, μπορεί τα συμπτώματα ασθενείας αρχικά να είναι προσποιούμενα , αλλά σε προχωρημένα στάδια τα προξενεί το ίδιο το άτομο στον εαυτό του. Τα συνήθη σωματικά τους συμπτώματα είναι κοιλιακό άλγος, ναυτίες, ίλιγγοι. Σταθερός στόχος τους είναι να φαίνονται μονίμως άρρωστοι. Στην περίπτωση που γιατρός κάνει διάγνωση ότι είναι υγιείς (πράγμα απολύτως φυσιολογικό να συμβεί άλλωστε), φυσικά δεν αποδέχονται την διάγνωση, θεωρούν τον συγκεκριμένο γιατρό «τσαρλατάνο» και θα απευθυνθούν άμεσα σε άλλους γιατρούς, μέχρι να βρούνε κάποιον που θα κάνει τη διάγνωση που θέλουν να ακούσουν.
Η σοβαρότερη και άκρως πιο επικίνδυνη μορφή του συνδρόμου είναι το Σύνδρομο Μινχάουζεν δια Αντιπροσώπου, το οποίο συναντάμε έντονα στην Δικαστική Ψυχολογία. Απαντάται κυρίως σε γυναίκες που προκαλούν ασθένεια, στα παιδιά τους εάν είναι μητέρες κι αν δεν είναι, σε ανήμπορα άτομα (ηλικιωμένους, βαριά ασθενείς, παιδιά και βρέφη). Συνήθως ασκούν κάποιο παραϊατρικό επάγγελμα, π.χ. νοσοκόμες, ώστε να έχουν και διόδους πρόσβασης σε άτομα – θύματα. Είναι άτομα με ανύπαρκτη αυτοεκτίμηση και μέσα από τον «έλεγχο ζωής» που ασκούν στα θύματά τους , λαμβάνουν την αυτοεκτίμηση που χρειάζονται, αφού πλέον νοιώθουν δυνατές που εξαρτάται η ζωή κάποιου από τις ίδιες. Είναι πολλές οι περιπτώσεις γυναικών serial killers που έχουν το συγκεκριμένο Σύνδρομο. Σπάνια σταματούν σε ένα θύμα, γιατί σπάνια επικεντρώνονται σε ένα μόνο θύμα. Λειτουργούν ταυτόχρονα σε πολλά άτομα κι όταν είναι μητέρες με την σειρά σε όλα τα παιδιά τους και φυσικά φτάνουν μέχρι και στον θάνατο τα θύματά τους. Η πλειονότητά τους ανήκει στην κατηγορία εκείνη που ονομάζουμε στην Εγκληματολογία «Άγγελοι του Θανάτου».
Τα αίτια του Συνδρόμου Μινχάουζεν δεν έχουν διευκρινιστεί πλήρως. Το σίγουρο είναι ότι, όπως έχουν δείξει οι μέχρι τώρα έρευνες, τόσο βιολογικοί όσο και ψυχολογικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην ανάπτυξή του. Επίσης, είναι πολύ ισχυρές οι ενδείξεις ιστορικού κακοποίησης ή παραμέλησης στα παιδικά χρόνια του ατόμου. Το ως τώρα σίγουρο είναι η παρουσία του Συνδρόμου σε Διαταραχές προσωπικότητας που άτομα με το Σύνδρομο Μινχάουζεν έχουν κοινές.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Σύνδρομο του απατεώνα: 4 ενδείξεις ότι ανήκετε στο… club
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Επιστημονική μελέτη: Οι κακοί άνθρωποι προκαλούν αηδία – Οι κακές πράξεις προκαλούν οργή
ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Πώς ο θυμός καταστρέφει το σώμα
