COP26: Πώς θεσμοθετεί τη νέα παγκόσμια αγορά ρύπων και την αντιστάθμιση

Οι συναλλαγές μονάδων αντιστάθμισης ρύπων ενδέχεται να ξεπεράσουν το ένα δισ. σε δολάρια μέχρι τον Δεκέμβρη, εκτιμάται από τους εν δυνάμει επενδυτές.

Τις μονάδες αντιστάθμισης χρησιμοποιούν οι οργανισμοί ως αντίβαρο για τις εκπομπές τους και, αν και έχουν ήδη γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς, η αγορά προς το παρόν δεν ρυθμίζεται και η τιμολόγηση είναι αδιαφανής.

Τα προβλήματα αυτά αναμένεται να λύσει το νέο πλαίσιο του ΟΗΕ για μια νέα παγκόσμια αγορά εκπομπών ρύπων όπως θεσμοθετήθηκε από τη Σύνοδο COP26 για το περιβάλλον.

Ειδικότερα το ψήφισμα του Άρθρου 6 (Παράγραφοι 6.2, 6.4 και 6.8), διαμορφώθηκε έπειτα από ημέρες συζητήσεων και διαξιφισμών για τις λεπτομέρειες, προκειμένου να θεσμοθετηθεί ένα πλαίσιο για τις συναλλαγές πιστωτικών μονάδων αντιστάθμισης. Σύμφωνα με αυτό, μία μονάδα αντιστάθμισης θα εκδίδεται για κάθε τόνο άνθρακα που απομακρύνεται από την ατμόσφαιρα.

Κάτι τέτοιο αναμένεται να προσελκύσει μια νέα ροή κεφαλαίων σε δραστηριότητες που θα παράγουν μονάδες αντιστάθμισης, όπως δενδροφυτεύσεις και μηχανικά συστήματα δέσμευσης ρύπων. Οι μονάδες αυτές στη συνέχεια θα αγοράζονται από όσους επιδιώκουν να αντισταθμίσουν τις εκπομπές τους σε άνθρακα.

Ποιο είναι το νέο πλαίσιο

Το νέο πλαίσιο θα απαρτίζεται από δύο μέρη: ένα κεντρικό σύστημα ανοιχτό στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και ένα ξεχωριστό διμερές σύστημα που θα επιτρέπει στις χώρες την αγοραπωλησία πιστωτικών μονάδων ώστε να αντισταθμίζουν τις εκπομπές τους και να επιτυγχάνουν τις δεσμεύσεις που ορίζουν οι κανονισμοί.

Ωστόσο, οι ειδικοί ανησυχούν για πιθανή διακύβευση της διαδικασίας από την ενδεχόμενη εισαγωγή εκατομμυρίων παλιών πιστωτικών μονάδων στο νέο σύστημα. Αυτές οι μονάδες είχαν δημιουργηθεί σύμφωνα με το πρωτόκολλο του Κιότο, και θεωρούνται κακής ποιότητας, καθώς υποστηρίζεται ότι δεν ανταποκρίνονται στα περιβαλλοντικά οφέλη το οποίο ισχυρίζονται ότι έχουν.

Ο Dirk Forrister, διευθύνων σύμβουλος της IETA (International Emissions Trading Association), είπε ότι το αποτέλεσμα της Συνόδου ήταν «ουσιαστικό και φιλόδοξο». Επίσης, πως είναι πλέον «μέλημα του ιδιωτικού τομέα να προσελκύσει πράσινες επενδύσεις αξιοποιώντας τις νέες δομές της αγοράς εκπομπών άνθρακα και να επιταχύνει τον αγώνα προς τις μηδενικές εκπομπές».

Τι απαιτούν οι νέοι κανονισμοί

«Οι κανονισμοί που ορίζει το Άρθρο 6 είναι καίριας σημασίας για την αγορά, αφού καταστούν δυνατή την άμεση εκκίνηση της λειτουργίας των διεθνών αγορών ρύπων» είπε ο John Connor, διευθύνων σύμβουλος του Ινστιτούτου για την Αγορά Άνθρακα της Αυστραλίας.

Οι νέοι κανονισμοί θα απαιτούν από όσους αναπτύσσουν πράσινα έργα να καταθέτουν το 5% των μονάδων αντιστάθμισης που παράγονται σε κάθε project σε ένα ταμείο που θα βοηθάει τις αναπτυσσόμενες χώρες να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή καθώς και να συμβάλουν και με κεφάλαια.

Ακόμη, το 2% των μονάδων θα ακυρώνονται αυτόματα, με σκοπό την ευρύτερη μείωση των εκπομπών και όχι απλά την εξισορρόπηση τους με μονάδες αντιστάθμισης. Οι παρακρατήσεις αυτές (των 5% και 2%) δεν θα ισχύουν στο διμερές σύστημα.

Ωστόσο η ένταξη των παλαιότερων μονάδων αντιστάθμισης στο σύστημα- οι οποίες εκτιμώνται περίπου στις 300 εκατομμύρια- παραμένει ανησυχητική, σύμφωνα με την ΜΚΟ, Carbon Market Watch. Οι μονάδες αυτές θα μπορούσαν ενδεχομένως να πλημμυρίσουν την αγορά και να τραβήξουν προς τα κάτω τις τιμές, αναφέρουν οι ειδικοί σύμφωνα με τους Financial Times.

«Οι μονάδες ‘ζόμπι’ έχουν αναβιώσει και αν χρησιμοποιηθούν για την επόμενη δεκαετία, μπορεί να εξαγνίσουν τους κλιματικούς στόχους στα χαρτιά αλλά στην πραγματικότητα θα επιβαρύνουν το περιβάλλον» αναφέρει ο Gilles Dufrasne, υπεύθυνος πολιτικής στην Carbon Market Watch.

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση