Δύο εντυπωσιακές κατοικίες κρυμμένες μέσα σε ελαιώνα στο ακρωτήρι του Αγίου Φωκά στη Λέσβο (17 pics)

Το έργο βρίσκεται στο ακρωτήρι του Αγίου Φωκά στη νοτιοδυτική πλευρά της Λέσβου, σε μια αγροτική περιοχή μέσα στους ελαιώνες με μοναδική δόμηση τα μικρά πέτρινα αγροτικά κτίσματα – ντάμια. Η τοπογραφία του συνίσταται σ’ ένα επικλινές παραθαλάσσιο οικόπεδο 35 στρεμμάτων με 300 ελαιόδεντρα. Οι ιδιοκτήτες, δυο αδέλφια με τις οικογένειες τους, έχοντας ζήσει μια αστική ζωή στην Αθήνα και τη Βοστόνη, αποφάσισαν να χτίσουν νέους δεσμούς με την πατρογονική γη.

Βασικά ζητήματα της μελέτης ήταν η ένταξη των κατοικιών στο ανάγλυφο του τοπίου, η ήπια προσβασιμότητα, η ανάπτυξη μιας διαλεκτικής σχέσης μεταξύ των δυο κτιρίων, η διαχείριση της άπλετης θέας, η ενσωμάτωση βιοκλιματικών στοιχείων και η χρήση φυσικών υλικών. Ο σχεδιασμός έγινε με στόχο την επανερμηνεία των τοπικών παραδοσιακών αναφορών οι οποίες αντλούνται από τα προβιομηχανικά και αγροτικά κτίρια της περιοχής.

Η χωροθέτηση των κατοικιών έγινε με βάση την ένταξη τους στο λόφο, καθώς τοποθετήθηκαν κάτω από το επίπεδο της κορυφογραμμής, μέσα στον ελαιώνα, αφήνοντας άθικτο το τοπίο που τις περιβάλλει. Από τα 35στρεμ. του οικοπέδου καλύφθηκαν με σκληρό υλικό τα 600τ.μ, ενώ στο υπόλοιπο οικόπεδο διατηρήθηκε η γη, καταγράφηκαν και επισκευάστηκαν οι παλιές πεζούλες του ελαιώνα.

Οι κατοικίες τοποθετήθηκαν παράλληλα στις υψομετρικές καμπύλες, μεταξύ του τέλους του ελαιώνα και της αρχής του παραθαλάσσιου ανάγλυφου λειτουργώντας ως πέρασμα από τη γη στη θάλασσα. Η ζώνη αυτή επιτρέπει τη ροή του τοπίου και οριοθετείται με μια συμπαγή και μια ελαφριά πλευρά: η όψη προς τον ελαιώνα είναι πέτρινη με ανοίγματα που απομονώνουν στιγμιότυπα του τοπίου, ενώ η όψη που αντικρίζει τη θάλασσα είναι διάφανη και ενιαία.

Το κτίριο μοιάζει να φύεται από το έδαφος προς την πλευρά του ελαιώνα και να ίπταται προς τη μεριά της θάλασσας. Προσεγγίζοντας και διασχίζοντας το οι χώροι ξεδιπλώνονται με κινηματογραφικά sequence ενώ η θάλασσα εμφανίζεται σταδιακά καθώς καδράρεται αρχικά μέσα από τον συμπαγή πέτρινο τοίχο της όψης, στη συνέχεια από τις σκιερές στοές και τις βαθιές βεράντες που προστατεύουν από τον ήλιο και τελικά η θέα της απελευθερώνεται στον πρόβολο πάνω από το γκρεμό.

Τα δυο κτίρια συσχετίζονται στο επίπεδο των στεγών που συνθέτουν μια νοητή συνέχεια, ακολουθώντας σε χαμηλότερο επίπεδο το σχήμα του λόφου.
Στα δυο κτίρια ακολουθήθηκαν οι ίδιες αρχές σχεδιασμού και αποτελούν παραλλαγές σ’ ένα θέμα με δόμηση 150τ.μ και 250τ.μ αντίστοιχα. Οι κατοικίες είναι ισόγειες, έχουν επίμηκες ορθογώνιο σχήμα και έχουν σχεδιαστεί με βιοκλιματικές αρχές διαμπερότητας, αερισμού και σκίασης. Η πολυεπίπεδη επικλινής στέγη δημιουργεί στο ανώτερο σημείο ένα μονόχωρο όροφο και έναν ανοιχτό εξώστη που βλέπει στο εσωτερικό της κατοικίας. Το τελευταίο αυτό επίπεδο έχει γυάλινες όψεις και αξιοποιεί το φαινόμενο του φυσικού εφελκυσμού με ανοιγόμενα τμήματα.

Οι συνεπίπεδοι εξωτερικοί και εσωτερικοί χώροι παρέχουν την αίσθηση της συνέχειας και της ροής δίνοντας πρόσβαση σε άτομα με ειδικές ανάγκες τα οποία μπορούν να φιλοξενηθούν σε όλους τους χώρους. Η πισίνα δημιουργήθηκε ώστε να μπορεί να εξυπηρετήσει άτομα με δυσκολία πρόσβασης στη θάλασσα.Οι εξωτερικοί χώροι είναι κατάλληλα διαμορφωμένοι ώστε να υπάρχει αυτονομία από τους εσωτερικούς χώρους για την εξυπηρέτηση των ιδιοκτήτων και των επισκεπτών τους, με υπαίθρια κουζίνα, λαχανόκηπο, χώρους καθιστικού, φαγητού και υγιεινής και υποδομή για υπαίθριες προβολές σινεμά.

Η κατασκευή αποτελείται από φέροντα μεταλλικό οργανισμό και στοιχεία πλήρωσης πέτρας και ελαφριάς τοιχοποιίας με θερμοπρόσοψη. Χρησιμοποιήθηκαν τοπικά υλικά όπως πέτρα Πολυχνίτου και φυσικές γαίες για τους χρωματισμούς των σκυροδεμάτων πλήρωσης της στέγης και των δρόμων. καθώς επίσης και εναλλακτικά συστήματα θέρμανσης.