Β.Χαλκιάς (Νέα Αττική Οδός): Πολιτική απόφαση το ζήτημα της λύσης του κυκλοφοριακού στην Αθήνα

Την ανάγκη ύπαρξης ενός ενιαίου κέντρου διαχείρισης της κυκλοφορίας, που θα φέρει τέλος στο κυκλοφοριακό πρόβλημα στους δρόμους των πόλεων, ανέδειξαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που πραγματοποιήθηκε, χθες, Τρίτη, 1η Ιουλίου 2025 σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας ο Δρ. Άγγελος Αμδίτης, Διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης του ΕΠΙΣΕΥ του ΕΜΠ, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού ERTICO-ITS Europe και Βασίλης Χαλκιάς, Διευθύνων Σύμβουλος της Νέας Αττικής Οδού, στο πλαίσιο του International Symposium Navigating the Future of Traffic Management.

Το συνέδριο έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον του κοινού τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό με συνολικά 400 συμμετέχοντες- εξετάζει «τη διαχείριση της κυκλοφορίας και πώς μπορεί να γίνει ορθότερα με τη διαχείριση των νέων τεχνολογιών όπως για παράδειγμα η τηλεματική, αισθητήρες, έξυπνα φανάρια κ.λπ. με επίκεντρο τα κέντρα διαχείρισης κυκλοφορίας, που δυστυχώς στην Ελλάδα ακόμα πάσχουμε αρκετά όσον αφορά στην οργάνωσή της», όπως υπογραμμίζει ο κ. Αμδίτης.

«Στην Ελλάδα και λόγω της οικονομικής κρίσης έχουμε μείνει πίσω στο πλαίσιο της οργάνωσης κέντρων διαχείρισης κυκλοφορίας. Αυτή τη στιγμή η Περιφέρεια Αττικής ξεκίνησε το παλιό της κέντρο, ο Δήμος κάνει προσπάθειες. Όλοι οι αυτοκινητόδρομοι λόγω των παραχωρήσεων έχουν τα δικά τους κέντρα κυκλοφορίας, αλλά δεν υπάρχει ακόμα κεντρική διαχείριση της κυκλοφορίας, όπως δεν υπάρχει και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας», μάς εξηγεί.

Το ζήτημα της λύσης του κυκλοφοριακού

Ο κ. Χαλκιάς πρόσθεσε ότι οι εικόνες που έχουμε από την κυκλοφορία στους δρόμους προέρχονται από την Google. Τόνισε δε, ότι το ζήτημα της λύσης του κυκλοφοριακού είναι πολιτική απόφαση. «Το θέμα είναι πολιτικό και έχει να κάνει με τα φορτηγά. Ο καθένας πάει όπου θέλει, ό,τι ώρα θέλει. Σταματά όπου θέλει να φορτώσει και να ξεφορτώσει. Τις ώρες αιχμής στον Κηφισό, αλλά ακόμα και στην Αττική Οδό, γιατί πρέπει να κυκλοφορούν τα φορτηγά; Δε μπορούν να κυκλοφορήσουν κάποια άλλη ώρα; Δε μπορούν να τροφοδοτήσουν την αγορά, αν δεν πάνε 08:00 – 09:00 που γίνεται ο σχετικός χαμός; Αυτό είναι μία πολιτική απόφαση. Δεν είναι καν θέμα διαχείρισης».

Η σημασία της κεντρικής διαχείρισης της κυκλοφορίας

«Με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 φτιάχτηκε κέντρο διαχείρισης κυκλοφορίας και εγκαταλήφθηκε. Σε όλο το λεκανοπέδιο υπάρχουν κάμερες, υπήρχε ένα κέντρο στη ΓΑΔΑ, ένα κέντρο του υπουργείου Μεταφορών στην 3ης Σεπτεμβρίου στο Κέντρο του ΟΤΕ, τα οποία εγκαταλήφθηκαν και αυτά. Αργότερα, πέρασαν οι αρμοδιότητες στις Περιφέρειες και οι Περιφέρειες δεν έκαναν τίποτα», ανέφερε συμπληρωματικά ο κ. Χαλκιάς.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο Διευθύνοντας Σύμβουλος της Νέας Αττικής Οδού ανέφερε την κατάσταση στον Κηφισό με την συνεχή ταλαιπωρία των πολιτών λόγω της κίνησης, αλλά και την αδυναμία έγκαιρης αντίδρασης σε περίπτωση ατυχήματος, κάτι που δεν ισχύει στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους, όπου υπάρχουν οι παραχωρησιούχοι.

Ο κ. Αμδίτης ακολούθως πρόσθεσε ότι η διαχείριση της κυκλοφορίας είναι ιδιαιτέρως σημαντική λόγω της χαοτικής κατάστασης που επικρατεί στους δρόμους. «Ένα Κέντρο διαχείρισης έχει όλες τις πληροφορίες και τα  δεδομένα και μπορεί να διαχειρίζεται την ίδια την κίνηση: να αλλάζει διαδρομές για να αποφεύγει ο κόσμος την κίνηση, να χειρίζεται τα φανάρια στο μέλλον… Αυτή τη στιγμή υπάρχει παρακολούθηση της κυκλοφορίας, αλλά δεν καλύπτει όλη την Αθήνα».

Από την ύπαρξη του κέντρου διαχείρισης κυκλοφορίας στα ζητήματα ασφαλείας

Η βάση όλων εξηγεί ο κ. Αδμίτης είναι η ύπαρξη ενός κέντρου διαχείρισης και οι αντίστοιχοι αισθητήρες για να λαμβάνει το κέντρο όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. «Αυτά τα κέντρα περνάνε πλέον παγκοσμίως στην επόμενη γενιά, που είναι η αυτοματοποίηση. Δηλαδή, μπαίνει ελάχιστη ανθρώπινη παρουσία. Η ανάλυση των δεδομένων γίνεται αυτοματοποιημένα και στους χειριστές των δεδομένων, που είναι εξειδικευμένοι συγκοινωνιολόγοι, τους παρουσιάζουν το αποτέλεσμα για να πάρουν κάποιες αποφάσεις ή για να δώσουν κάποιες οδηγίες σε όλες τις υπηρεσίες».

Όσον αφορά στην αντιμετώπιση περιστατικών, ο Διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης του ΕΠΙΣΕΥ του ΕΜΠ, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού ERTICO-ITS Europe ανέφερε ότι ένα κέντρο διαχείρισης μπορεί να δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στις υπηρεσίες έκτακτη ανάγκης για να μεταβούν στον χώρο χωρίς να μπλέξουν και αυτές στην κίνηση με το σωστό τρόπο και τις σωστές διαδρομές, αναδεικνύοντας την ίδια ώρα και το θέμα της απουσίας των βοηθητικών οδών.

Παράλληλα, αναφέρθηκε και στην ασφάλεια, κάτι το οποίο συνδέεται έντονα και με τα κέντρα διαχείρισης της κυκλοφορίας. «Όλα αυτά έχουν τον αντίκτυπό τους και σε θέματα περιβαλλοντολογικά, σε θέματα διαχείρισης καυσίμων. Όλα συνδέονται μεταξύ τους. Είναι τεράστια η σημασία των κέντρων. Τα κέντρα αυτά υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Αυτό που έχει αλλάξει τώρα είναι ότι σταδιακά μπαίνουν νέες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, έξυπνοι αισθητήρες, που βοηθούν να γίνεται το έργο των κέντρων πιο γρήγορα, πιο σωστά και πιο αποδοτικά».

Έμφαση στην ενημέρωση των οδηγών

Τόσο ο κ. Χαλκιάς όσο και ο κ. Αμδίτης αναφέρθηκαν στην ενημέρωση των οδηγών. Στο εξωτερικό, υπάρχει ενιαίος τηλεφωνικός αριθμός από τον οποίο ενημερώνεσαι για την κατάσταση στους δρόμους. Τόσο στην Αττική Οδό όσο και στην Ολυμπία Οδό, υπάρχουν τετραψήφιοι τηλεφωνικοί αριθμοί προς ενημέρωση των οδηγών. «Σήμερα υπάρχει η τεχνολογία για να ενημερωθείς από το κατάλληλο κέντρο. Οι τεχνολογίες υπάρχουν, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει η κρατική υποδομή», είπε ο κ. Χαλκιάς.

Σύμφωνα με τον κ. Αμδίτη τα κέντρα διαχείρισης κυκλοφορίας είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς όσο και για την έξυπνη στάθμευση. «Δύο ακόμα κομμάτια που επηρεάζουν τα κέντρα διαχείρισης κυκλοφορίας είναι η προώθηση των μέσων μαζικής συγκοινωνίας στις πόλεις, ώστε τα κέντρα να βοηθούν τον κόσμο αλλά και τις εταιρείες που τελούν συγκοινωνιακό έργο, όπως ο ΟΑΣΑ και ο ΟΑΣΘ. Τα κέντρα είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των ΜΜΜ.

Όπως επίσης είναι και το ζήτημα της έξυπνης στάθμευσης, που συνδέεται και αυτό με την πληροφόρηση που έχει ένα κέντρο και μπορεί να πληροφορεί τον κόσμο από τις πινακίδες που βγάζουν μηνύματα στους δρόμους. Είναι ένα σύνολο υπηρεσιών που επηρεάζει την καθημερινότητα του κάθε πολίτη σε πολύ μεγάλο βαθμό».

Όσον αφορά στα δημοσιεύματα περί λύσης του προβλήματος ο κ. Χαλκιάς απαντά «Διαβάζω δημοσιεύματα που αναφέρουν ”Το έργο που θα λύσει το πρόβλημα”. Δεν υπάρχει κανένα έργο και καμία υποδομή που θα λύσει το πρόβλημα».

Τεχνητή νοημοσύνη και στα κέντρα διαχείρισης κυκλοφορίας

Ειδική μνεία στο συνέδριο γίνεται και στα ζητήματα τεχνητής νοημοσύνης, καθώς πλέον τα δεδομένα των κέντρων τα αναλύουν αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης, εκπαιδευμένοι στο εν λόγω αντικείμενο, εξάγοντας τα σενάρια έτοιμα σε μηδενικό χρόνο, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα, δίνοντάς τα στη συνέχεια στους συγκοινωνιολόγους. «Κερδίζουμε σε χρόνο, σε ανθρώπινα λάθη και ταχύτατη αντιμετώπιση περιστατικών», σημειώνει ο κ. Αμδίτης.

Η ευρωπαϊκή οδηγία

Επιπλέον, ο κ. Χαλκιάς αναφέρθηκε στην Ευρωπαϊκή Οδηγία, που προβλέπει τα κράτη μέλη να έχουν το National Access Point (NAP), όπου όλα αυτά τα δεδομένα θα πρέπει να μεταβιβάζονται εκεί, για να υπάρχει συγκεντρωτικά η πληροφορία για τις καθυστερήσεις, τους κλειστούς δρόμους, τα συμβάντα κ.ά. «Αυτή η προσπάθεια πελαγοδρομεί από φορέα σε φορέα. Τη μία το λαμβάνει η Υπηρεσία Διοδίων Τελών, την άλλη το Ινστιτούτο Μεταφορών από τη Θεσσαλονίκη (ΕΚΕΤΑ). Στις υπόλοιπες χώρες υπάρχει».

«Για την Ελλάδα υπάρχει σύσταση», προσθέτει ο κ. Αμδίτης και συνεχίζει «Υπάρχει παγκόσμιο πρόβλημα με τα δεδομένα. Εδώ και δεκαετίες, θυμάμαι να συμμετέχω σε ομάδες εργασίας, όπου συζητάμε για το πώς θα κάνουμε διαθέσιμα τα δεδομένα σε όλους όσους τα θέλουν, όπως υπηρεσίες, οργανισμοί κ.ο.κ. Τα δεδομένα αυτά δεν είναι εύκολα διαθέσιμα.

Αν αφορούν το δημόσιο, όπου ο όγκος τους είναι μεγάλος, δεν έχουν τη δυνατότητα και τον χρόνο για να τα φτιάξουν, γιατί τα θεωρούν πάρεργο. Αν είναι ιδιωτικά, ο ιδιώτης τα θεωρεί ιδιοκτησία του. Η λογική της ευρωπαϊκής οδηγίας είναι η ευρεία διαθεσιμότητα όλων των δεδομένων. Το δεύτερο κομμάτι σε αυτό είναι το πώς τα συγκεντρώνεις και τα διαχειρίζεσαι. Το τρίτο κομμάτι αφορά το ποιος τα χρειάζεται. Υπήρχαν περιστατικά στην Ευρώπη όπου δούλεψαν τα ΝΑΡ, αλλά η χρήση ήταν μικρή ή και μηδενική. Τα δεδομένα είναι το νέο πετρέλαιο της οικονομίας… Αν τα κέντρα δεδομένων όχι μόνο στις μεταφορές, αλλά και σε άλλους τομείς όπως η ιατρική, καταφέρουν να γίνουν λειτουργικά θα εκτοξεύσουν και την οικονομία, αλλά και τη βελτίωση των υπηρεσιών προς τους πολίτες».

«Ως δημόσιοι φορείς, το έχουμε εισηγηθεί και στην πολιτική ηγεσία, πρέπει να υπάρχει ενιαίο κέντρο διαχείρισης κυκλοφορίας, σε εθνικό επίπεδο και μετά η πληροφορία να μοιράζεται, όπως λειτουργούν υπηρεσίες σαν το 112. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο μπορεί να γίνεται η διαχείριση της κυκλοφορίας και μετά ο κάθε ενδιαφερόμενος όπως η Αττική Οδός, η Εγνατία Οδός κ.τ.λ. στο δικό της κομμάτι, θα μπαίνει και θα αναλαμβάνει τις υπηρεσίες που της αναλογούν», αναλύει ο κ. Αδμίτης.

«Κανείς δε λέει να διαλυθούν τα 20 κέντρα διαχείρισης κυκλοφορίας που υπάρχουν. Μεταφέρεις την πληροφορία του κάθε κέντρου στο ενιαίο. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ένα ”μάτι” που να έχει το κεντρικό πρόσταγμα. Αν γίνει ένα περιστατικό, όπως ο σεισμός της Πάρνηθας και βγουν οι πολίτες τρέχοντας στους δρόμους, ποιοι δρόμοι θα μείνουν ανοιχτοί, από ποιους δρόμους θα περάσουν τα ασθενοφόρα, τα οχήματα πρώτης βοήθειας κ.λπ. Ποιος θα τα κατευθύνει αυτά;», συνοψίζει ο κ. Χαλκιάς.

Η στρατηγική σημασία του ενιαίου κέντρου διαχείρισης της κυκλοφορίας

Καταλήγοντας ο κ. Αδμίτης αναφέρθηκε και στη στρατηγική σημασία της ύπαρξης των ενιαίων κέντρων διαχείρισης της κυκλοφορίας, τα δεδομένα των οποίων μπορούν να βοηθήσουν και σε μελλοντικά έργα υποδομών. «Όλα αυτά έχουν και μία στρατηγική διάσταση. Όταν έχεις αυτή την πληροφορία, μπορείς να σχεδιάσεις και τους επόμενους αυτοκινητοδρόμους και τις επόμενες υποδομές, το πού θα τοποθετήσεις φανάρια κ.λπ., με τρόπο κεντρικό που λαμβάνει υπόψη όλη την επίδραση. Ένα ακόμα καλό που κάνει η τεχνητή νοημοσύνη και τα ψηφιακά δίδυμα είναι ότι όλα αυτά πριν τα εφαρμόσεις, τα δοκιμάζεις από πριν και βλέπεις τι επίδραση θα έχουν».

Το συνέδριο «International Symposium Navigating the Future of Traffic Management» που ολοκληρώνεται αύριο, τελείται με την υποστήριξη πολύ μεγάλων οργανισμών από την Κίνα, την Αμερική και την Ευρώπη.

Διαβάστε επίσης:

Κωνσταντίνα Χατζηαποστόλου: Άλογα αντί για οθόνες και όνειρα αντί για εμπόδια

Sichuan Airlines: Ξεκίνησαν οι απευθείας πτήσεις από τον ΔΑΑ προς Τσενγκντού – Ελληνοκινεζική συνεργασία ορόσημο στις αερομεταφορές

Κυρανάκης: Νέες επενδύσεις άνω του 1 δισ. στο συγκοινωνιακό έργο με ευρωπαϊκούς πόρους