Riviera Tower στην κορυφή – Αυτά είναι τα ψηλότερα κτίρια της Αθήνας

Με την κατασκευή του Riviera Tower στο Ελληνικό να προχωρά με ταχείς ρυθμούς και το ύψος του να έχει ήδη φτάσει τα 113 μέτρα, η Ελλάδα περνά για πρώτη φορά στην εποχή των πραγματικών ουρανοξυστών. Το κτίριο, που προβλέπεται να ολοκληρωθεί στα 200 μέτρα, είναι το ψηλότερο που έχει ανεγερθεί ποτέ στη χώρα. Την ίδια στιγμή, διατηρούν τη θέση τους στον αστικό χάρτη μια σειρά από παλαιότερα ψηλά κτίρια, όπως ο Πύργος Αθηνών, ο Πύργος Πειραιά, το Μέγαρο ΟΤΕ, το Atrina Center και άλλα.

Παλαιότερα ή νεότερα, υπό λειτουργία ή σε φάση αναβίωσης, τα ψηλότερα κτίρια της Ελλάδας αποτυπώνουν τις τάσεις, τις μεταβάσεις και τις προοπτικές της ελληνικής αστικής αρχιτεκτονικής.

Riviera Tower

Ο Riviera Tower στο Ελληνικό έχει ήδη ξεπεράσει τα 113 μέτρα ύψος, κατακτώντας τη θέση του ψηλότερου κτιρίου στην Ελλάδα. Με τελικό ύψος τα 200 μέτρα, το έργο αποτελεί τον πρώτο ελληνικό ουρανοξύστη διεθνών προδιαγραφών και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027.

Ο πύργος είναι μέρος της ευρύτερης ανάπλασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού από τη Lamda Development, που περιλαμβάνει κατοικίες, ξενοδοχεία, πολιτιστικούς και αθλητικούς χώρους, εμπορικά συγκροτήματα και το μητροπολιτικό πάρκο των 2.000 στρεμμάτων.

Το κτίριο έχει σχεδιαστεί από το γραφείο Foster + Partners και θα περιλαμβάνει 50 ορόφους και 170 κατοικίες, όλες με ανεμπόδιστη θέα. Η κατασκευή υλοποιείται από την κοινοπραξία AKTOR – Bouygues, με Mace Jacobs στο project management και Hill International στην τεχνική επίβλεψη. Μέχρι στιγμής έχουν ανεγερθεί περίπου 28 όροφοι, ενώ η συνολική επένδυση ανέρχεται στα 300 εκατ. ευρώ.

Με την ολοκλήρωσή του, θα ξεπεράσει τον Πύργο Αθηνών (110 μ.), που κρατούσε τα πρωτεία επί 50 χρόνια. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα εντάσσεται στους 25 ψηλότερους πύργους της ΕΕ, ενώ στα Βαλκάνια θα είναι ο πέμπτος υψηλότερος.

Λίγο νοτιότερα, προχωρά και η κατασκευή του IRC Ελληνικού από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Hard Rock International. Ο πύργος του συγκροτήματος θα φτάσει τα 197 μέτρα, στεγάζοντας ξενοδοχείο, καζίνο και χώρους ψυχαγωγίας, και θα αποτελέσει το δεύτερο ψηλότερο κτίριο στη χώρα.

Πύργοι Αθηνών

Η ιστορία της ψηλής δόμησης στην Αθήνα ξεκινά με την ανέγερση των Πύργων Αθηνών, ενός από τα πρώτα ψηλά κτιριακά συγκροτήματα στη χώρα. Το 1968, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, ψηφίζεται ο Νόμος 395, που για πρώτη φορά επιτρέπει την κατασκευή πολυώροφων κτιρίων υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η επαρκής ηλιοφάνεια και ο λειτουργικός σχεδιασμός. Η νέα νομοθεσία άνοιξε τον δρόμο για την κατασκευή του συγκροτήματος από τους αρχιτέκτονες Ιωάννη Βικέλα και Ιωάννη Κυμπρίτη, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας περιόδου που χαρακτηρίστηκε από την εμφάνιση μοντέρνων πύργων γραφείων.

Ο κύριος Πύργος Αθηνών, με ύψος 103 μέτρα και 28 ορόφους, ολοκληρώθηκε το 1971 και παρέμεινε για δεκαετίες το ψηλότερο κτίριο της Ελλάδας, ενώ ακόμη και σήμερα είναι το υψηλότερο ολοκληρωμένο κτίριο στην Αθήνα. Τοποθετημένος στη συμβολή των λεωφόρων Βασιλίσσης Σοφίας και Μεσογείων, λειτούργησε ως κέντρο γραφείων για πολυεθνικές εταιρείες και επιχειρήσεις. Δίπλα του κατασκευάστηκε και ένας δεύτερος πύργος, 12 ορόφων και 65 μέτρων, δημιουργώντας ένα ενιαίο επιχειρηματικό μέτωπο στο σημείο.

Σήμερα, οι Πύργοι Αθηνών παραμένουν σύμβολο της εποχής του εκσυγχρονισμού, αν και μεγάλο μέρος των χώρων τους παραμένει αναξιοποίητο ή υπολειτουργεί. Το συγκρότημα εμφανίζει σημάδια παλαιότητας και λειτουργικών περιορισμών, ωστόσο εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για την ψηλή δόμηση στην πρωτεύουσα. Με την κατασκευή του Riviera Tower και του IRC Ελληνικού, οι Πύργοι Αθηνών θεωρούνται πλέον το ιστορικό σημείο εκκίνησης της σύγχρονης εποχής των ουρανοξυστών στην Ελλάδα.

Πύργος Πειραιά

Την ίδια περίοδο που στην Αθήνα υψωνόταν ο Πύργος Αθηνών, στον Πειραιά δρομολογείται η κατασκευή του Πύργου Πειραιά, σε οικόπεδο όπου βρισκόταν το παλιό «ρολόι» της πόλης. Το έργο ξεκίνησε επί δικτατορίας, με στόχο να λειτουργήσει ως αρχιτεκτονικό και αναπτυξιακό αντίβαρο στο αντίστοιχο της πρωτεύουσας. Ολοκληρώθηκε κατασκευαστικά στις αρχές της δεκαετίας του 1970, με ύψος 84 έως 88 μέτρων και 22–25 ορόφους, ανάλογα με την πηγή. Ωστόσο, παρέμεινε για δεκαετίες κενό και αναξιοποίητο, χωρίς ουσιαστική λειτουργία.

Η αξιοποίησή του προχώρησε μόλις πρόσφατα, έπειτα από περίπου 50 χρόνια. Η κοινοπραξία Dimand – EBRD – Prodea Investments ανέλαβε την πλήρη ανακαίνιση και ενεργοποίησή του. Πλέον, ο πύργος διαθέτει 19.000 τ.μ. γραφείων, 7.000 τ.μ. εμπορικών χώρων και 700 τ.μ. χώρους εστίασης, στεγάζοντας σύγχρονες επιχειρήσεις και εμπορικές δραστηριότητες. Ο Δήμος Πειραιά, στον οποίο ανήκει το ακίνητο, εισπράττει ετήσιο αντάλλαγμα 1,01 εκατ. ευρώ, με ετήσια αναπροσαρμογή 2%.

Ο Πύργος Πειραιά παραμένει ένα από τα ψηλότερα κτίρια της χώρας και πλέον λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για την αναγέννηση της περιοχής. Από παράδειγμα εγκατάλειψης, εξελίχθηκε σε σύγχρονο αστικό ακίνητο, επιβεβαιώνοντας ότι ακόμη και παλιές, προβληματικές υποδομές μπορούν να αποκτήσουν νέο ρόλο μέσω στοχευμένων επενδύσεων.

Πύργος Απόλλων

Ο Πύργος Απόλλων, στην οδό Λουίζης Ριανκούρ 64 στους Αμπελοκήπους, είναι το ψηλότερο οικιστικό κτίριο της Ελλάδας, με ύψος 80 μέτρα και 25 ορόφους. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1973, κατά την περίοδο της ανοικοδόμησης ψηλών κτιρίων στην Αθήνα.

Ένα χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι ότι στους ανελκυστήρες δεν υπάρχει κουμπί για τον 13ο όροφο, ακολουθώντας την τακτική πολλών αμερικανικών ουρανοξυστών της εποχής, που απέφευγαν τον αριθμό για προληπτικούς λόγους.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ανώτεροι όροφοι και η ταράτσα του κτιρίου παρέμεναν αναξιοποίητοι. Το καλοκαίρι του 2023, πραγματοποιήθηκε ανακαίνιση των χώρων, συμπεριλαμβανομένης της πισίνας στην κορυφή, οι οποίοι πλέον φιλοξενούν επιχείρηση εστίασης.

Ο Πύργος Απόλλων εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς στην περιοχή των Αμπελοκήπων, παραμένοντας το υψηλότερο κτίριο κατοικιών στην ελληνική επικράτεια.

Πύργος ΟΤΕ

Ο Πύργος του ΟΤΕ στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κτίρια της πόλης. Έχει ύψος 76 μέτρα και κατασκευάστηκε το 1970, βάσει μελετών του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Αναστασιάδη. Ο πύργος συνδέεται ιστορικά με τις πρώτες τηλεοπτικές εκπομπές στην Ελλάδα, καθώς από εκεί μεταδόθηκαν οι αρχικές δοκιμαστικές εκπομπές της κρατικής τηλεόρασης σε ασπρόμαυρη εικόνα, στο πλαίσιο της ΔΕΘ.

Αποτελεί το μοναδικό κτίριο στην Ελλάδα με περιστρεφόμενο δάπεδο, καθώς στον ανώτερο όροφό του λειτουργεί café-bar, το οποίο περιστρέφεται πλήρως κατά 360 μοίρες μέσα σε 40 λεπτά, προσφέροντας πανοραμική θέα στη Θεσσαλονίκη.

Ο Πύργος ΟΤΕ παραμένει μέχρι σήμερα ενεργός τηλεπικοινωνιακός σταθμός και ταυτόχρονα σύμβολο της πόλης, με αρχιτεκτονική ταυτότητα που παραπέμπει σε εποχή τεχνολογικής και πολεοδομικής ανανέωσης.

Μέγαρο ΟΤΕ

Το Μέγαρο του ΟΤΕ στο Μαρούσι, με ύψος 72 μέτρα και 18 ορόφους, αποτελεί ένα από τα ψηλότερα και πλέον εμβληματικά κτίρια της χώρας. Η απόφαση για την ανέγερσή του ελήφθη στα μέσα της δεκαετίας του 1960, με σκοπό τη συγκέντρωση όλων των υπηρεσιών του Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος σε έναν ενιαίο κτιριακό χώρο.

Το 1968, με την ψήφιση ευνοϊκού θεσμικού πλαισίου για τα ψηλά κτίρια, δρομολογήθηκε ο σχετικός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. Η πρόταση που επιλέχθηκε το 1971 προερχόταν από τους αρχιτέκτονες Πλάτωνα Μασσέλο, Γρηγόρη Μαυρομμάτη και Δημήτρη Νάκο, και προέβλεπε ένα κτίριο με κάτοψη σε σχήμα αστεριού, καινοτόμο για τα δεδομένα της εποχής.

Η κατασκευή του συγκροτήματος ξεκίνησε το 1974, σε οικόπεδο 52 στρεμμάτων, και ολοκληρώθηκε σχεδόν μια δεκαετία αργότερα. Το συνολικό εμβαδόν του φτάνει τα 64.785 τ.μ., καθιστώντας το έως σήμερα τον μεγαλύτερο εργασιακό χώρο στην Ελλάδα.

Κατά την ολοκλήρωσή του, στα μέσα της δεκαετίας του ’70, το Μέγαρο του ΟΤΕ θεωρήθηκε το μεγαλύτερο κτίριο των Βαλκανίων. Βρίσκεται κοντά στον κόμβο του «Δαχτυλιδιού» της λεωφόρου Κηφισίας και εξακολουθεί να αποτελεί τοπόσημο της περιοχής του Αμαρουσίου, με έντονη παρουσία στο αστικό τοπίο της Αττικής.

Κτίριο ΕΥΠ

Στη λεωφόρο Π. Κανελλοπούλου 4, στην περιοχή της Κατεχάκη, βρίσκεται ένα από τα πιο χαρακτηριστικά διοικητικά κτίρια της πρωτεύουσας. Το κτίριο της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ), ύψους 65 μέτρων, ολοκληρώθηκε το 1978 και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Καψαμπέλη. Κατά την περίοδο ανέγερσής του ήταν γνωστό με την ανεπίσημη ονομασία «κυρία Κατεχάκη», καθώς τότε φιλοξενούσε τις υπηρεσίες του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης.

Πρόκειται για ένα 18ώροφο κτίριο με αυστηρή μορφολογία, ενδεικτική της δημόσιας αρχιτεκτονικής της εποχής, το οποίο εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως διοικητική έδρα της ΕΥΠ. Η θέση του, επί σημαντικού οδικού άξονα, και το ύψος του το καθιστούν αναγνωρίσιμο τοπόσημο στο αστικό τοπίο της Αθήνας.

Σημειώνεται ότι, αν και το κτίριο της ΕΥΠ περιλαμβάνεται στα ψηλότερα της χώρας, η υψηλότερη κατασκευή στην Ελλάδα συνολικά δεν είναι κτίριο, αλλά ο πομπός του Πολεμικού Ναυτικού στο Κάτω Σούλι, στην Ανατολική Αττική, με ύψος 250 μέτρων. Το έργο εξυπηρετεί τη ναυτική επικοινωνία με υποβρύχια και παραμένει κλειστό για το κοινό.

Atrina Center

Το Atrina Center, στο Μαρούσι, είναι ένα από τα πρώτα μεγάλα εμπορικά συγκροτήματα γραφείων εκτός ιστορικού κέντρου. Ολοκληρώθηκε το 1978, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Βικέλα, για λογαριασμό της εταιρείας του Μπάμπη Βωβού, που είχε έντονη παρουσία στο real estate εκείνης της περιόδου.

Το συγκρότημα περιλαμβάνει δύο κτίρια, εκ των οποίων ο πύργος φτάνει τα 80 μέτρα ύψος και διαθέτει 18 ορόφους. Ξεχώρισε για την πρόσοψή του από φιμέ υαλοπετάσματα, ενώ έγινε ευρύτερα γνωστό από τη χρήση του ως εξωτερικό σκηνικό της σειράς «Λάμψη», όπου παρουσιαζόταν ως το κτίριο «Giant».

Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κατάρρευσης της Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική, το ακίνητο έχει ενταχθεί σε διαδικασίες πλειστηριασμών, με οριζόντιες ιδιοκτησίες — μεταξύ αυτών γραφεία, καταστήματα και θέσεις στάθμευσης — να έχουν ήδη βγει προς διάθεση στην αγορά.

«The Ilisian» – Το ιστορικό Hilton Αθηνών

Ένα από τα πιο γνωστά κτίρια της Αθήνας, το πρώην Hilton Athens, επανέρχεται με νέα ταυτότητα και χρήση.

Το ακίνητο, ύψους 65 μέτρων και 18 ορόφων, μετονομάζεται σε The Ilisian, στο πλαίσιο του επανασχεδιασμού του ως πολυλειτουργικού συγκροτήματος φιλοξενίας και κατοικίας, που αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία στο τέλος του 2025.

Το νέο συγκρότημα θα περιλαμβάνει ξενοδοχείο και branded κατοικίες υπό τις επωνυμίες Conrad και Waldorf Astoria, και θα πλαισιώνεται από χώρους εστίασης, ευεξίας, αγορών και ψυχαγωγίας, καθώς και ιδιωτική λέσχη μελών. Στόχος είναι η δημιουργία ενός πλήρως ανεπτυγμένου τουριστικού και αστικού προορισμού στην καρδιά της πρωτεύουσας.

Το κτίριο ανεγέρθηκε την περίοδο 1958–1963, με μελέτη των αρχιτεκτόνων Βουρέκα, Βασιλειάδη και Στάικου, και λειτούργησε για δεκαετίες ως ένα από τα πιο εμβληματικά ξενοδοχεία της χώρας. Το 2003 ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων, με εξαώροφη νέα πτέρυγα από τους Τομπάζη και Μπουγαδέλλη, ανεβάζοντας τη δυναμικότητά του σε 506 δωμάτια.

Σήμερα, η Ιονική Ξενοδοχειακή, ιδιοκτήτρια του ακινήτου, βρίσκεται σε φάση πλήρους αναβάθμισης του κτιρίου, ενώ ταυτόχρονα εξετάζει την πιθανή πώληση της εταιρείας. Το ενδιαφέρον από διεθνείς επενδυτές στον τομέα του real estate και της πολυτελούς φιλοξενίας είναι αυξημένο.

Το The Ilisian φιλοδοξεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς στην αθηναϊκή τουριστική αγορά, ενισχύοντας το προφίλ της Αθήνας ως μητροπολιτικού προορισμού διεθνούς εμβέλειας.

Διαβάστε επίσης:

Λίνα Μενδώνη: Αυτοψία σε Αρχαία Θήρα και Ακρωτήρι Σαντορίνης

ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις: Προ των πυλών (video)

Ferragamo και Porsche Italia γιορτάζουν με δύο ξεχωριστά μοντέλα