Υπουργείο Υποδομών: Οι νέες προτεραιότητες – Γιατί αναιρούνται προηγούμενες ηγεσίες

Οι ανάγκες που έχουν προκαλέσει τα νέα δεδομένα στον ελληνικό σιδηρόδρομο ύστερα από την τραγωδία των Τεμπών και τις καταστροφές της κακοκαιρίας Daniel έχουν προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στο σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών. 

Αυτές, όπως φαίνεται από τα λεγόμενα τόσο του υπουργού Υποδομών, Χρήστου Σταϊκούρα, όσο και του υφυπουργού, Νίκου Ταχιάου, έχουν αλλάξει άρδην τις προτεραιότητες με αποτέλεσμα, όμως να γίνεται μία αναίρεση των όσων έχουν θεσμοθετήσει οι προηγούμενες διοικήσεις μέσω νομοσχεδίων που έχουν περάσει από τη Βουλή εντός του 2022.

Τα μέτρα που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από τις αλλαγές αυτές είναι το εθνικό παρατηρητήριο τιμών, μέσω του οποίου αναμένεται να δοθεί λύση στο ζήτημα της κατακόρυφης ανόδου των τιμών των κατασκευαστικών υλικών, αλλά και το ζήτημα της συγχώνευσης του ΟΣΕ με τις ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ.

Το ανεκτέλεστο και ο νόμος για την ελάφρυνση των κατασκευαστών

Το θέμα του υψηλού ανεκτέλεστου δημοσίων έργων έχει θορυβήσει την παρούσα ηγεσία, η οποία επισημαίνει διαρκώς ότι πλέον έχει έρθει η ώρα ο κατασκευαστικός κλάδος να «βάλει πλάτη».

Πιο συγκεκριμένα, σε πρόσφατη ομιλία του σε πάνελ για τις προκλήσεις και τις προοπτικές των κατασκευών ο Χρήστος Σταϊκούρας τόνισε ότι πρέπει να εκτελεστούν όλα τα έργα ανεξαρτήτως από το μέγεθος των εκπτώσεων που έχουν δώσει οι ανάδοχοι.

Ο υπουργός αναφέρθηκε στην τακτική των κατασκευαστών να δίνουν μεγάλες εκπτώσεις στα τέλη της δεκαετίας του 2010, ώστε να κλειδώνουν μεγάλα έργα για να αυξάνουν το ανεκτέλεστό τους. 

Ωστόσο, η αύξηση των υλικών, των εργασιών και των τιμών της ενέργειας που προκύπτουν από τις κυρώσεις προς τη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία και η αδυναμία εύρεσης εργατικού προσωπικού, βγάζουν τα έργα εκτός προϋπολογισμού.

Να σημειωθεί ότι οι κατασκευαστές έχουν επισημάνει ουκ ολίγες φορές, ότι υπήρχε σημαντικό πρόβλημα στον υπολογισμό της αρχικής τιμής δημοπράτησης των έργων, καθώς αυτές υπολογιζόταν με «τιμές Σουφλιά».

Για αυτό το λόγο, το υπουργείο υποδομών υπό την ηγεσία του Κώστα Αχ. Καραμανλή είχε περάσει στα μέσα του 2022 το νόμο για τη στήριξη των κατασκευαστών.

Σε αυτή προβλεπόταν σε πρώτη φάση η έκδοση ΚΥΑ για τον απολογιστικό υπολογισμό των τιμών των υλικών και των εργασιών, έως ότου να θεσπιστεί το παρατηρητήριο τιμών.

Ωστόσο, ύστερα από ενάμιση χρόνο αυτό δεν έχει τεθεί ακόμα σε λειτουργία, ενώ έχει σταματήσει και ή έκδοση των ΚΥΑ.

Μάλιστα, ο υφυπουργός ανέφερε ότι στο επόμενο διάστημα θα έχουμε εξελίξεις για το παρατηρητήριο, και πρόσθεσε ότι άλλα μέτρα, όπως το πριμ έγκαιρης υλοποίησης (σ.σ. Εντάσσονται στο ίδιο νομοσχέδιο) εφαρμόζονται.

Επιπλέον, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου στους μεγάλους κατασκευαστές, καθώς ανέφερε ότι ίσως χρειαστεί να γίνει εκ νέου κουβέντα για το ανεκτέλεστο.

Αυτό σημαίνει ότι το υπουργείο εξετάζει το ενδεχόμενο να διεκδικούν δημόσια έργα και μικρότερες κατασκευαστικές εταιρείες, οι οποίες δεν έχουν τόσο «φουσκωμένο» ανεκτέλεστο.

Η στροφή 180 μοιρών για το Σιδηρόδρομο

Στροφή 180 μοιρών επιδιώκει να κάνει το υπουργείο υποδομών όσον αφορά την οργανωτική δομή του σιδηρόδρομου, καθώς προσπαθεί να προχωρήσει σε μία «ομογενοποίηση», δηλαδή συγχώνευση των τριών δημόσιων φορέων.

Επιδιώκεται, επομένως, η ένωση του διαχειριστής της υποδομής (ΟΣΕ), της θυγατρικής που εκτελεί νέα έργα (ΕΡΓΟΣΕ), και του φορέα που διαχειρίζεται το τροχαίο υλικό (ΓΑΙΑΟΣΕ).

Η αλλαγή αυτή, η οποία προκύπτει σύμφωνα με πηγές από την ανάγκη για την καλύτερη επιτήρηση της λειτουργίας του σιδηροδρόμου ύστερα από τα όσα ήρθαν στο φως μετά την τραγωδία των Τεμπών και τις καταστροφές λόγω της πλημμύρας Ντάνιελ, αποτελεί στροφή 180 μοιρών από τα πεπραγμένα της ηγεσίας του Κώστα Αχ. Καραμανλή  αλλά και από τα προαπαιτούμενα της Κομισιόν για την παροχή χρηματοδοτήσεων.

Αναλυτικότερα, ο λειτουργικός διαχωρισμός των δύο φορέων είχε περάσει ως νόμος από το Σεπτέμβριο του 2022 και ήταν απαραίτητος ώστε να υπάρξει η χρηματοδότηση έργων συνολικής αξίας 1 δισ. ευρώ για σημαντικά έργα, όπως τα ΣΔΙΤ ανάταξης του δικτύου σε όλη την Ελλάδα, η διασύνδεση των εμπορικών λιμένων με το σιδηρόδρομο, και ο ψηφιακός μετασχηματισμός.

Ο διαχωρισμός βάσει του υφιστάμενου νόμου θα πρέπει έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2023, και προς το παρόν, όπως έχει ήδη γράψει το mononews, ο Χρήστος Σταϊκούρας βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες ώστε αυτός ο σχεδιασμός να ανατραπεί και να ενωθούν οι τρεις φορές.

 Αναμένεται, επομένως, να δούμε ποια θα είναι η αντίδραση της Κομισιόν, καθώς στόχος του υπουργείου είναι η χρηματοδότηση (σ.σ. Προέρχεται από το νέο ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης και το Connecting Europe Facilities II) να μη σταματήσει.

Αυτό συνεπάγεται ότι αν πειστεί η ΕΕ, τότε θα έχουμε την ομογενοποίηση, η οποία αναμένεται να αποσαφηνιστεί στο επόμενο διάστημα, ειδάλλως το υπουργείο υποδομών θα πρέπει να τηρήσει το γράμμα του υφιστάμενου νόμου.

Διαβάστε επίσης: 

Ταχιάος κατά ΑΒΑΞ για το Μετρό Αθήνας – Τι θα γίνει με το πριμ

Συνάντηση Σταϊκούρα με ΣΥΡΙΖΑ για μετρό Θεσσαλονίκης και Flyover

Μελίνα Τραυλού: Δυναμώνει τη «ναυτιλιακή της αυτοκρατορία» σε car, dry, logistics