Έρευνα Marc για λογαριασμό της Παπαστράτος: Ξεπερασμένο το τσιγάρο αλλά δεν λέμε να το… κόψουμε

Το 28,5% των Ελλήνων παραμένει πιστό στο κάπνισμα παρά το γεγονός ότι σχεδόν εννέα στους δέκα ανησυχούν για τις επιπτώσεις στην υγεία του. Την ίδια ώρα επτά στους δέκα Έλληνες μη καπνιστές θεωρούν ότι αυτή η συνήθεια είναι πλέον ξεπερασμένη.  Το ποσοστό των καπνιστών παραμένει σταθερό μετά την αύξηση κατά την περίοδο της πανδημίας ενώ το 8% (κατά 2,5% υψηλότερο από πέρυσι) του συνολικού πληθυσμού χρησιμοποιεί εναλλακτικά προϊόντα νικοτίνης.

Τις τάσεις αυτές ανέδειξε πανελλαδική έρευνα της Marc για το κάπνισμα στην Ελλάδα το 2022 που διεξήχθη σε 1.200 νοικοκυριά τον Ιούνιο για λογαριασμό της Παπαστράτος.

Η έρευνα με τίτλο «Τσιγάρο: Η ξεπερασμένη συνήθεια που δεν λέμε να ξεπεράσουμε», παρουσιάστηκε σε συνέντευξη τύπου χθες  από τον Θωμά Γεράκη, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Marc και τη Λένα Πλαΐτη, Γενική Διευθύντρια Επικοινωνίας της Παπαστράτος. Η έρευνα έδειξε ότι οι βασικοί  λόγοι για την στροφή των καπνιστών στους εναλλακτικούς τρόπους καπνίσματος, στους εντάσσεται ο μειωμένος κίνδυνος για την υγεία, το γεγονός το εναλλακτικό τσιγάρο δεν μυρίζει, δεν έχει καύση και στάχτη και είναι πιο οικονομικό.

Το κάπνισμα, πηγή διαφωνίας στις διαπροσωπικές σχέσεις

Από τα εντυπωσιακά ευρήματα της έρευνας, είναι ότι το κάπνισμα αποτελεί συχνή πηγή διαφωνιών στις διαπροσωπικές σχέσεις, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που ο ένας εκ των δύο δεν καπνίζει.  Πρόκειται, μάλιστα, για ένα φαινόμενο αρκετά πιο έντονο σε σχέση με πέρυσι.

Ετσι, εξι στους δέκα καπνιστές με σύντροφο μη καπνιστή δηλώνουν πως το κάπνισμα ενοχλεί τον/τη σύντροφό τους. Ποσοστό αυξημένο συγκριτικά με το 51,7% της περσινής έρευνας. Το ποσοστό των καπνιστών που ανέφεραν διαφωνίες και τσακωμούς με τον/τη σύντροφό τους αυξήθηκε από 49% σε 58,8%.

 Επίσης, έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι το 30,6% των καπνιστών με σύντροφο που επίσης καπνίζει, το οποίο αναφέρει το τσιγάρο ως αιτία διαφωνιών.

Πέρα από τις συντροφικές σχέσεις των καπνιστών φαίνεται, επίσης, να επηρεάζονται αρνητικά και οι οικογενειακές και φιλικές τους σχέσεις, με την πλειονότητα των μη καπνιστών (66%) να ενοχλούνται από το γεγονός ότι ένα συγγενικό ή φιλικό τους πρόσωπο καπνίζει.

Αυξάνεται  η κοινωνική πίεση στους καπνιστές

Ενδιαφέρον παρουσιάζει, τέλος, το γεγονός ότι σχεδόν οι μισές ελληνικές οικογένειες (45%) δεν επιτρέπουν το κάπνισμα στο σπίτι τους αλλά και το γεγονός ότι το 15,2% των καπνιστών κρύβει ότι καπνίζει και αισθάνεται άβολα σε παρέες που δεν καπνίζουν (σε ποσοστό 41,9%).

 Όπως σημείωσε ο καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αναστάσιος Σταλίκας, αυξάνεται η κοινωνική πίεση στους καπνιστές τόσο από την κοινωνία όσο και από τους ίδιους αλλά αυτό δεν βοηθά στη διακοπή του καπνίσματος. Διαπιστώνεται επίσης ότι ενοχλεί η τσιγαρίλα ακόμη και στους εξωτερικούς χώρους, με τους μη καπνιστές να λένε ότι ενοχλούνται (σε ποσοστό 61,6% στην Ελλάδα και 65,4% στην Κύπρο). Επίσης 6 στους 10 καπνίζοντες πιστεύουν ότι είναι λιγότερο ελκυστικοί από αυτούς που δεν καπνίζουν.

 Σύμφωνα με τον κ. Σταλίκα, οι περισσότεροι καπνιστές θέλουν να διακόψουν αλλά δεν μπορούν να διαχειριστούν την εξάρτηση, την οποία χαρακτήρισε “χημική και ψυχολογική”, καθώς συνδέεται με την έννοια της χαλάρωσης, του διαλείμματος.

Ανενημέρωτοι καπνιστές και μη για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος

Και η φετινή έρευνα αναδεικνύει μια σοβαρή έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος. Μόλις ένας στους δέκα (11%) ερωτηθέντες ενήλικες δηλώνει επαρκώς ενημερωμένος, ποσοστό αυξημένο κατά 2% σε σύγκριση με το 2021. Η έλλειψη πληροφόρησης καταγράφεται σημαντική και στους καπνιστές. Από όσους καπνίζουν, μόνο το 22% δηλώνει πως έχει την πληροφόρηση που χρειάζεται για να μεταβεί από το τσιγάρο σε μια καλύτερη εναλλακτική.

Υπάρχει μία καθολική άποψη (87%) πως οι καπνιστές θα πρέπει να έχουν επαρκή ενημέρωση και πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα νέα εναλλακτικά προϊόντα νικοτίνης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το υψηλό ποσοστό (63%) εκείνων που συμφωνούν με την άποψη πως ο βαθμός βλαπτικότητας ενός καπνικού προϊόντος θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν κατά την φορολόγησή του, όπως αντίστοιχα συμβαίνει σε άλλους κλάδους, π.χ. ενέργεια, αυτοκίνηση.

Αύξηση της χρήσης εναλλακτικών προϊόντων νικοτίνης

Με βάση τα στοιχεία της έρευνας διαπιστώνεται ότι οι χρήστες αποκλειστικά εναλλακτικών προϊόντων νικοτίνης φτάνουν το 4,4% από 3,4% ένα χρόνο πριν. Όσοι δηλώνουν ότι κάνουν χρήση εναλλακτικών προϊόντων αλλά καπνίζουν και παραδοσιακό τσιγάρο περιστασιακά φτάνουν το 1,9% από 1,7% αντίστοιχα. Συνυπολογίζοντας τους χρήστες παραδοσιακού τσιγάρου που χρησιμοποιούν περιστασιακά και εναλλακτικό διαπιστώνεται ότι οι χρήστες εναλλακτικών προϊόντων ανέρχονται στο 8% (από 5,5% ένα χρόνο πριν), δηλαδή περίπου 650.000 άτομα καταγράφοντας αύξηση στις ηλικίες 21 ετών και άνω. Ειδικά στην Κύπρο το ποσοστό των χρηστών εναλλακτικών προϊόντων φτάνει το 16,2%.

Διαβάστε επίσης

Πώς στρίμωξαν οι μεγάλοι του λιανεμπορίου τροφίμων την ανάπτυξη στα 400 τ.μ.