Κίνδυνος διάλυσης της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ευρώπη αν η Ρωσία κλείσει την στρόφιγγα

Η Γερμανία είναι η πρώτη, λόγω της μεγάλης εξάρτησής της από το ρωσικό αέριο, που θα υποστεί τις συνέπειες σε περίπτωση που σταματήσει πλήρως η ροή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Όμως, οι φόβοι εντείνονται για μία συρρίκνωση στην ανάπτυξη που θα λάβει διαστάσεις ντόμινο και θα φέρει σημαντικές ελλείψεις σε ύλες σε όλη την Ευρώπη. Οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η οικονομική δυναμική της ευρωζώνης θα βιώσει μια ακραία πτώση της παραγωγής.

Η οικονομία της Γερμανίας εξαρτάται τόσο άμεσα από το φυσικό αέριο, που σύμφωνα με οικονομολόγους της χώρας, για το 2023 προβλέπεται συρρίκνωση άνω του 2% στο ΑΕΠ της σε περίπτωση μείωσης του φυσικού αερίου,  ενώ αντίθετα αν δεν σταματήσει η ροή φυσικού αερίου, η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται άνω του 3%.

Χειρότερα από το 2008 και τον COVID

Ζοφερές είναι οι προβλέπεις έρευνας του Πανεπιστημίου Mannheim, η οποία εκτιμάει ότι η ύφεση που καραδοκεί θα μπορούσε να έχει πιο δραματικές συνέπειες από αυτές της οικονομικής κρίσης του 2008 ή της πανδημίας που ξεκίνησε το 2020.

«Αυτό το ενεργειακό σοκ θα χτυπούσε άμεσα τον πυρήνα της γερμανικής βιομηχανίας και θα μείωνε σημαντικά το δυναμικό παραγωγής», διαπίστωσε η μελέτη, η οποία προβλέπει κατάρρευση του ΑΕΠ με πτώση κατά 8%.

Μια διακοπή των παραδόσεων φυσικού αερίου, σύμφωνα με πιο μετριοπαθή κορυφαία οικονομικά ερευνητικά ινστιτούτα της Γερμανίας, θα οδηγούσε σε σοβαρή ύφεση τη Γερμανία, με το ΑΕΠ της να μειώνεται, αποκλειστικά και μόνο από τη μείωση του φυσικού αερίου κατά 1,9% για το 2022.

Αντίστοιχα, για το 2023, προβλέπεται περαιτέρω συρρίκνωση άνω του 2%, ενώ αντίθετα αν δεν σταματήσει η ροή φυσικού αερίου, η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται άνω του 3%.

Οι τομείς που θα πληγούν πρώτοι

Παρά τις ασθενείς προσπάθειες των εταιρειών να στραφούν σε εναλλακτικά καύσιμα, οι βιομηχανίες, ιδίως στη Γερμανία αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο του δελτίου, σε περίπτωση μείωσης της ροής του φυσικού αερίου από τη Ρωσία, αφού η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι θα δοθεί προτεραιότητα σε ιδρύματα, όπως νοσοκομεία και νοικοκυριά.

Επομένως, όλη η προετοιμασία που γίνεται μέχρι τον «βαρύ» χειμώνα, μπορεί απλά να περιορίσει τη ζημιά.

Οι οικονομολόγοι άλλωστε επιμένουν ότι η έλλειψη φυσικού αερίου, θα αναγκάσει, ξεκινώντας από τη Γερμανία, την επέκταση του δελτίου για το φυσικό αέριο σε όλη την Ευρώπη.

Όπως και οι σοβαρές διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, ιδίως στην πετροχημική βιομηχανία, στην οποία πρώτη ύλη είναι το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο.

Στη συνέχεια, σύμφωνα με το cleanenergywire.org η παραγωγή χάλυβα, χαλκού και κεραμικών θα είναι οι επόμενοι κλάδοι που θα πληγούν.

Ενδεικτικά, η Salzgitter, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής χάλυβα της Γερμανίας, δήλωσε ότι δεν μπορούσε να αποκλείσει το ενδεχόμενο να σταματήσει η παραγωγή σε ορισμένα από τα εργοστάσιά της.

Η Swiss Steel Group, η οποία λειτουργεί επίσης πολλά εργοστάσια στη Γερμανία, ζήτησε «άμεση ανακούφιση» από την κυβέρνηση για να διατηρήσει τα επίπεδα παραγωγής σταθερά.

Και η Ένωση βιομηχανίας χάλυβα WV Stahl είπε ότι η κρίση των τιμών θα «εμποδίσει σοβαρά» τη μετάβαση της βιομηχανίας στην κλιματική ουδετερότητα.

Η VIK, η οποία εκπροσωπεί 300 γερμανικές εταιρείες, ζήτησε από την κυβέρνηση να μειώσει την τιμή του ρεύματος καταργώντας την επιβάρυνση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μειώνοντας τον φόρο ηλεκτρικής ενέργειας.

Το φυσικό αέριο παρέχει σχεδόν το ήμισυ της ενέργειας για τους χημικούς και φαρμακευτικούς τομείς. Στη γεωργία, οι αυξανόμενες τιμές του φυσικού αερίου δυσχεραίνουν οικονομικά την παραγωγή αμμωνίας και αζωτούχων λιπασμάτων.

Τι θα γίνει με τη προμήθεια άλλων ευρωπαϊκών χωρών

Στο τραπέζι των συζητήσεων, έχει τεθεί και το ζήτημα των εξαγωγών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Γερμανία έχει δεσμευτεί ότι δεν θα μειώσει την παροχή προς τα άλλα κράτη στο πλαίσιο οδηγιών που έχουν οριστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κι αυτό γιατί η πρόσφατη εμπειρία της πανδημίας έδειξε ότι η αλληλεγγύη δεν βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή μεταξύ των κρατών της Ε.Ε.

Ο Επίτροπος Ενέργειας της Ε.Ε. Τιέρυ Μπρετόν ταξίδεψε στο Βερολίνο νωρίτερα μέσα στον μήνα, ώστε να διασφαλίσουν οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. ότι δεν θα επαναληφθούν οι πρώτες ημέρες της πανδημίας, όταν ορισμένες χώρες συγκέντρωναν ιατρικό και προστατευτικό εξοπλισμό για απόθεμα, ενώ σε άλλα κράτη υπήρχαν τεράστιες ελλείψεις.

Η Ευρώπη τώρα προσπαθεί να διασφαλίσει ότι δεν θα επαναληφθεί ένα σενάριο, όπου ένα κράτος-μέλος της θα συγκεντρώσει καύσιμα και δεν θα τα διαθέτει στα άλλα κράτη, στην περίπτωση διακοπής του ρωσικού αερίου.

Η εξοικονόμηση δεν αρκεί

Μέτρα αναμένεται να ανακοινωθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση για έναν «ασφαλή χειμώνα», με τις μέχρι τώρα προτροπές για εξοικονόμηση να μην έχουν καταφέρει να κατευνάσει τους φόβους για μία απότομη παύση της παραγωγής με απρόβλεπτες συνέπειες.

Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή μπορεί να αντέξει για 46 ημέρες, καθώς τα αποθέματά της αγγίζουν το 63%. Υπολείπονται τουλάχιστον 30 δις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου  για να φτάσει στο όριο του 80%, το οποίο μπορεί να προσφέρει μια πρόσκαιρη ανακούφιση, εφόσον έρθει ένας ήπιος χειμώνας.

Οι οδηγίες της Ευρώπης προβλέπουν ότι τα αποθέματα της Ευρώπης θα πρέπει να έχουν καλυφθεί μέχρι το 65%-71% μέχρι τον Νοέμβρη, ενώ μέχρι τον Φεβρουάριο θα πρέπει να υπάρχει απόθεμα τουλάχιστον 40%.

Ακόμα κι αν η Ευρώπη καταφέρει να γεμίσει τις αποθήκες της στο 90%, εξακολουθεί να υπάρχει «αυξημένος κίνδυνος διακοπής του εφοδιασμού εάν υπάρξει πλήρης διακοπή της προμήθειας από τη Ρωσία», προειδοποίησε ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, Φατίχ Μπιρόλ. Οι κίνδυνοι είναι ακόμη μεγαλύτεροι εάν οι ρωσικές ροές σταματήσουν πριν η περιοχή καταφέρει να εξασφαλίσει αυτό το όριο αποθήκευσης, επισήμανε.

Διαβάστε επίσης:

Ευρωπαϊκή Ένωση: Ενδεχόμενη διακοπή του αερίου φέρει πλήγμα στο ΑΕΠ