Δαγούμας (ΡΑΕ): Αποτυπώσαμε τα υπερκέρδη, η… πολιτική ηγεσία να κάνει τις αφαιρέσεις- Όλο το πόρισμα

Το μπαλάκι στην κυβέρνηση να καταλήξει στα τελικά ποσά των υπερκερδών των παραγωγών ενέργειας που θα φορολογηθούν πέταξε χθες ο κ. Αθανάσιος Δαγούμας Πρόεδρος της ΡΑΕ, από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής .

Σημειώνεται ότι ο Πρόεδρος της ΡΑΕ είχε δώσει στη Βουλή το πόρισμα της ΡΑΕ για τα υπερκέρδη.

Επίσης, ο κ. Δαγούμας ανέφερε πως υπάρχει το πλαίσιο για τα διμερή συμβόλαια αλλά οι προμηθευτές δεν το αξιοποίησαν και παρουσίασε πώς γεννήθηκε από τη ΡΑΕ ο μηχανισμός για το πλαφόν στις τιμές λιανικής, ώστε να μειωθούν οι τιμές ενέργειας τους επόμενους μήνες.

Ο κ. Δαγούμας, αφού πραγματοποίησε εκτενή παρουσίαση,  για το τι επικρατεί στην αγορά ενέργειας, εξήγησε τη μεθοδολογία με την οποία κατέληξε ότι η παραγωγή ενέργειας παρουσίασε υπερκέρδη 927 εκατ. ευρώ την περίοδο Οκτώβριο 2021 με Μάρτιο του 2022.

Εμείς δεν αφαιρούμε ποσά

Όπως είπε, “η οπτική της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας  είναι διαφορετική από την οπτική της φορολογικής πολιτικής. Εμείς, ως Αρχή, και όλες οι Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας της Ευρώπης καταγράφουμε ανά δραστηριότητα, δεν αφαιρούμε ποσά μεταξύ των δραστηριοτήτων. Επομένως, από την οπτική της Αρχής αποτυπώνουμε ότι η κερδοφορία σε μια δραστηριότητα είναι αυτή. Από εκεί και μετά, όμως, από την πλευρά της φορολογικής πολιτικής είναι εύλογο κάποια ποσά τα οποία έχουν αποδοθεί στους καταναλωτές, να κρίνει η πολιτική ηγεσία ότι αφαιρούνται. Επομένως, τα 300 εκατ. είναι ζήτημα φορολογικής πολιτικής. Επομένως, εμείς αποτυπώσαμε όλα τα μεγέθη προκειμένου η πολιτική ηγεσία να προβεί έπειτα στη φορολόγηση των πραγματικών κερδών που έχουν προκύψει. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί, όπως σας έχω πει, η λειτουργία και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι η προστασία και του ανταγωνισμού και για το λόγο αυτό δεν μπλέκουμε δραστηριότητες”.

Η μεθοδολογία της ΡΑΕ για τον εντοπισμό των αυξημένων κερδών στην παραγωγή

 Όπως είπε ο κ. Δαγούμας, η λειτουργία της αγοράς με αυτές τις πολύ ακραίες τιμές φυσικού αερίου μπορεί να οδηγεί σε αυξημένα κέρδη στην παραγωγή τα οποία τα αποτυπώθηκαν με λεπτομέρεια.   “Παράγουμε, λόγω των ακραίων διεθνών τιμών, αυξημένα έσοδα στους παραγωγούς τα οποία αποτυπώνονται και δύναται η πολιτεία, με  φορολογική πολιτική τελικά, να τα πάρει προς όφελος των καταναλωτών”.

Όπως είπε όταν  κλήθηκε η ΡΑΕ με σχετική επιστολή από τον Υπουργό Ενέργειας να τεκμηριώσει τα υπερκέρδη το συζήτησε και με τους ευρωπαίους ρυθμιστές σε μία Σύνοδο  στο Παρίσι για τη μεθοδολογία προσδιορισμού της αυξημένης κερδοφορίας. “Θεωρώ ότι τα στελέχη της Αρχής κάναμε μια δουλειά που χαρακτηρίζουμε άρτια τεχνοκρατικά. Είμαστε πολύ περήφανοι γι’ αυτό που έχουμε κάνει. Είναι απόλυτα επιβεβαιώσιμο ότι έχουμε κάνει και οποιοσδήποτε μπορεί να έρθει και να δείξουμε την μεθοδολογία, τους υπολογισμούς που έχουμε κάνει. Θεωρούμε ότι είναι δίκαιοι, όπως μας εκφράζει και σαν χαρακτήρες και στο ρόλο μας”, τόνισε.

Από τα συνοπτικά αποτελέσματα που εξετάστηκαν, φαίνεται ότι η κερδοφορία των παραγωγών κατά τους έξι μήνες, από τον Οκτώβριο του 2021 μέχρι και το Μάρτιο του 2022, ήταν λίγο πάνω από τα 920 εκατ. για τη δραστηριότητα της παραγωγής. Ταυτόχρονα, η ΡΑΕ αποτύπωσε και τις εκπτώσεις που έχουν αποδοθεί από τους καθετοποιημένους παίκτες. “Ζητήσαμε στοιχεία από τους συμμετέχοντες και μας απάντησε η Δ.Ε.Η. ότι έχει δώσει 335 εκατ. ευρώ και, επίσης, υπάρχουν και κάποιες έμμεσες εκπτώσεις υπό την έννοια των σταθερών συμβολαίων”, σημείωσε.

Αναλυτικά η μεθοδολογία

Ακολούθως εξήγησε αναλυτικά τον τρόπο που εξετάστηκαν οι επιδόσεις των μονάδων ενέργειας. “Απομονώσαμε αυτή την περίοδο ότι είναι οι τιμές της περιόδου εξέτασής μας. Οπότε, είπαμε ότι εάν δεν υπήρχαν αυτές οι αυξημένες τιμές, να πάμε να δούμε τι έγινε τους αντίστοιχους μήνες πέρυσι, οπότε πήγαμε Οκτώβριο του 2021 με Οκτώβριο του 2020 και διαπιστώσαμε, για παράδειγμα, ότι τον Οκτώβριο του 2021 το περιθώριο κέρδους μιας μονάδας ήταν 30€, πέρυσι ήταν 10€, οπότε 30€ – 10€=20€ είναι το αυξημένο περιθώριο κέρδους που έχει προκύψει κατά το μήνα αυτό λόγω των αυξημένων τιμών. Αυτό το ποσό το πολλαπλασιάσαμε με την ποσότητα ενέργειας που παρήγαγε και έβγαλε μία αυξημένη κερδοφορία. Υπήρχαν κάποιες περιπτώσεις όπως, για παράδειγμα, στις γενικές μονάδες που πέρυσι κάποιους μήνες είχε αρνητική κερδοφορία.

Οπότε για να είμαστε δίκαιοι, δεν αφαιρέσουμε 30 μείον το μείον 10, 40 ευρώ, διότι δε θα ήταν δίκαιο. Θα τους παίρναμε περισσότερα χρήματα. Άρα, εξαιρέσαμε τις περιόδους που ήταν αρνητικές οι τιμές, αρνητικό το περιθώριο κέρδους και πήραμε ένα μέσο όρο των μηνών που είχε αυξημένο περιθώριο κέρδους, γύρω στα 10 -11 ευρώ. Για να είμαστε επίσης δίκαιοι, κάναμε τις ίδιες αντίστοιχες πράξεις και στις λιγνιτικές μονάδες”.

Σύμφωνα με το πόρισμα, ως Μεικτό Περιθώριο Κέρδους (ΜΠΚ) στη χονδρεμπορική αγορά, σε ευρώ, ορίζεται η διαφορά μεταξύ των Εσόδων και του Βραχυπρόθεσμου Κόστους Παραγωγής κάθε μονάδας παραγωγής.
Το ΜΠΚ υπολογίστηκε για κάθε ώρα επίλυσης της Αγοράς και έγινε αναγωγή ανά μήνα, για κάθε μήνα της περιόδου από τον Οκτώβριο 2020 έως και τον Μάρτιο 2022.
Το Μεικτό Περιθώριο Κέρδους για κάθε μονάδα παραγωγής ανά μήνα προσδιορίζεται από:
 Τις Χρεοπιστώσεις από τη χονδρεμπορική αγορά (Αγορά Επόμενης Ημέρας,
Ενδοημερήσια Αγορά, Αγορά Εξισορρόπησης, Αποκλίσεις)
 Το Βραχυπρόθεσμο Κόστος Παραγωγής όπως αναλυτικά περιγράφεται στην ενότητα

Τα αποτελέσματα των ανωτέρω υπολογισμών αντιπαραβάλλονται με τις εκκαθαρίσεις τουΧρηματιστηρίου Ενέργειας (Henex Clear), τις οικονομικές καταστάσεις και τα υποβληθέντα τιμολόγια προμήθειας φυσικού αερίου όπως λαμβάνονται από τους Συμμετέχοντες.
Η αυξημένη κερδοφορία μιας μονάδας ορίζεται ως η Διαφορά Μεικτού Περιθωρίου Κέρδους (ΔΜΠΚ) σε ευρώ, ήτοι το γινόμενο:
 της διαφοράς της Μοναδιαίας Τιμής Μεικτού Περιθωρίου Κέρδους του μήνα εξέτασης (κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης) και του ίδιου μήνα του προηγούμενου έτους
 της παραχθείσας ποσότητας της μονάδας σε MWh όπως μετρήθηκε στο σύστημα SCADA του ΑΔΜΗΕ κατά το μήνα εξέταση

Υπάρχει το πλαίσιο για Διμερή Συμβόλαια-Οι προμηθευτές δεν το αξιοποίησαν

Σχετικά με τα διμερή συμβόλαια τόνισε ότι είναι εθελοντικά και ότι δεν έχουν συναφθεί πολλά γιατί η επιχειρηματική κουλτούρα στην Ελλάδα δεν είχε εξοικιεωθεί με τη διαχείριση ρίσκου. Και είπεότι ενώ δίνεται η δυνατότητα, δεν έχει αξιοποιηθεί επειδή δεν είναι υποχρεωτικά.

“Υφίσταται η δυνατότητα να συνάψουν, αλλά θα έλεγα ότι ίσως η επιχειρηματική κουλτούρα στην Ελλάδα δεν είναι τόσο έντονη για διαχείριση ρίσκου και επομένως, δεν έχουν συναφθεί. Εν αντιθέσει με το πρόγραμμα ΝΟΜΕ που έτρεξε τα προηγούμενα χρόνια που ήταν μια υποχρεωτικότητα να πωληθούν ποσότητες λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ισχύος, οπότε η Δ.Ε.Η. τότε εξαναγκάστηκε από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού να πουλήσει για λόγους στρέβλωσης του ανταγωνισμού συγκεκριμένες ποσότητες, στις οποίες υπήρχαν προμηθευτές. Άρα, τότε τα διμερή συμβόλαια ήταν υποχρεωτικά.

Όταν, όμως, έγιναν εθελοντικά, τότε οι παίκτες της αγοράς δεν προέβησαν σε τέτοιες κινήσεις. Εμείς, ως Αρχή, βάζουμε το πλαίσιο προκειμένου να έχουν οι παίκτες τις δυνατότητες να συνάψουν. Δεν επιβάλλουμε να κάνουν υποχρεωτικά συμβόλαια. Άρα, με τη λειτουργία της χρηματοπιστωτικής αγοράς ήδη από το 2020 υπάρχει αυτή η δυνατότητα που δεν αξιοποιείται εκτενώς. Επίσης, με την ένδειξη των target model υπάρχει η δυνατότητα σε διμερών συμβολαίων και επίσης, δεν αξιοποιείται εκτενώς”.

Σημείωσε ότι και οι παίκτες και οι προμηθευτές θα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες να κάνουν διαχείριση ρίσκου σε εθελοντική βάση. Όπως εξήγησε, υπάρχει το πλαίσιο  για να συνάψει ένας προμηθευτής ένα διμερές συμβόλαιο, είτε με μία μονάδα θερμική, είτε με μονάδες ΑΠΕ, έτσι ώστε να αναγκάζεται να αγοράσει από την χονδρεμπορική αγορά μόνο το υπολειπόμενο κομμάτι και έτσι να περιορίσει την έκθεση της στην χονδρεμπορική χώρα. Αυτό γίνεται και σε άλλες χώρες.

Το πλαφόν υιοθετήθηκε κατόπιν τοποθέτησης της ΡΑΕ

Ο κ Δαγούμας εξήγησε και το μηχανισμό που έχει εισηγηθεί η κυβέρνηση  ο οποίος θα παρεμβαίνει στα κέρδη, κατά την επίλυση της αγοράς, ώστε αυτά τα κέρδη να μην τα παίρνουν οι παραγωγοί και να πρέπει να φορολογηθούν, αλλά να γίνεται εκκαθάριση από τη στιγμή της επίλυσης.

 Όπως είπε για τα διάφορα πλαφόν που συζητιόνται για την αγορά ηλεκτρισμού,  είπε ότι δεν πρέπει να μπει πλαφόν στη χονδρική, γιατί αυτό μπορεί να είναι επιζήμιο για την ενεργειακή ασφάλεια. Γιατί ένα πλαφόν στη χονδρική ηλεκτρισμού, μια τιμή 100 ευρώ για παράδειγμα τη μεγαβατώρα μπορεί να μας καταστήσει πλήρως εξαγωγικούς και να μην έχουμε επάρκεια να υποστηρίξουμε το σύστημα μας.

Όσον αφορά το πλαφόν στη λιανική είπε ότι είναι το πιο κατανοητό μέτρο για τους καταναλωτές. Ο καταναλωτής θέλει να ξέρει μία τιμή και δεν τον νοιάζει πως προέρχεται από οποιαδήποτε μηχανισμούς. Τόνισε ότι η πιο επιτυχημένη πολιτική είναι της Νορβηγίας η οποία έχει βάλει πλαφόν στη λιανική, γιατί μπορεί να εγγυάται οποιαδήποτε αύξηση από το ταμείο από τα έσοδα των υδρογονανθράκων. Από τις πιο αποτυχημένες πολιτικές  είπε, είναι αυτό που έχουν κάνει οι Βρετανοί, που είχαν πλαφόν στη λιανική σε επίπεδο έτους, το οποίο οδήγησε στο κλείσιμο της αγοράς.

Άρα επομένως σημείωσε ότι η ΡΑΕ παρακολουθεί το τί γίνεται και αυτό το οποίο θεωρεί ότι τελικά θα γίνει και στη χώρα μας,  αυτό το οποίο είναι ρεαλιστικό.  “Το ρεαλιστικό είναι ότι εφόσον δεν έχουμε κάποιο τρόπο να τροφοδοτούμε οποιαδήποτε αύξηση όπως είναι στη Νορβηγία για παράδειγμα, γιατί αυτό λείπει, να μπει μια παράμετρος  που να ρίχνει δυνητικό έλλειμμα αν οι τιμές είναι πάρα πολύ υψηλά.Η ΡΑΕ προτείνει πλαφόν ανά τεχνολογία, δηλαδή αποζημίωση ανά τεχνολογία, ανάλογα με το κόστος. Οι ΑΠΕ να παίρνουν 85 ευρώ για παράδειγμα τη μεγατοβατώρα, οι λιγνίτες θα παίρνουν όσο είναι το δικό τους κόστος, το φυσικό αέριο, επίσης, με το δικό τους μηχανισμό.  ” Νομίζω, αυτή τη στιγμή, η πολιτική πρωτοβουλία είναι να γίνει ασχέτως πως θα υλοποιηθεί. Απ όσο γνωρίζουμε, όμως, επειδή τεκμηριώνεται αναλυτικά ένα νέο σχήμα, είναι πολύ πιθανό να γίνει αποδεκτό και να ισχύσει από 1η Ιουλίου και αυτό αφορά τη μόνιμη λύση”.

Διαβάστε επίσης

Δαγούμας (ΡΑΕ): Αυτή είναι η μεθοδολογία για τα υπερκέρδη – Νέες αναταράξεις από όσα είπε στη Βουλή