Χάρης Καρώνης (Viva Wallet): Λάθος μου να πάρω λεφτά από την DECA-Ενισχύστε τις μικρές επιχειρήσεις που αναπτύσσουν το talent

Σε μια παρουσίαση ποταμό χθες στην Επιτροπή ‘Ερευνας και Τεχνολογίας της Βουλής, ο Χάρης Καρώνης, ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Viva Wallet, εξιστόρησε τις μάχες που έδωσε μέχρι σήμερα και πρότεινε τι χρειάζεται το οικοσύστημα των τεχνολογικών εταιρειών σήμερα για να αναπτυχθεί και να προσελκύσει επενδυτές.

Κάνοντας αυτοκριτική, είπε ότι το μεγαλύτερο λάθος του ήταν που πήρε κεφάλαια από την DECA, επισημαίνοντας το έλλειμμα που υπάρχει σήμερα σε καλούς fund managers που ξέρουν να παίρνουν ρίσκα. “Ηταν η πιο λανθασμένη ενέργεια που έκανα ποτέ και που μετάνιωσα ευτυχώς χωρίς να στοιχίσει στην εταιρεία και στους εργαζόμενους. Δεν θα ξαναέπαιρνα λεφτά από ανθρώπους που ουσιαστικά δεν σέβονται ούτε τους εργαζόμενους, αλλά ούτε και τους ιδρυτές”, σημείωσε.

“Το βασικότερο πρόβλημα είναι η έλλειψη στελεχών. Δεν υπάρχουν  fund managers. Φωτοτυπίες βγάζει στην Αμερική κάποιος και τον κάνουν fund manager στην Ελλάδα όταν έρχεται. Υπάρχει έλλειμμα. Υπάρχει έλλειμμα από σοβαρούς επενδυτές. Το ότι κάποιος ασχολείται με την τέχνη, με έργα τέχνης, δεν τον κάνουν επενδυτή. Αν ασχολείται με τα είδη υγιεινής σαν έργα τέχνης δεν τον κάνουν επενδυτή (αναφερόμενος στην DECA). Και αν τελικά τα στελέχη που έχει είναι στελέχη ενός fund που θα έπρεπε να έχουν συνταξιοδοτηθεί, δηλαδή, 75 χρονών όπως είναι ο Νανόπουλος στην Deca, δεν μπορείς να πάρεις αυτό το πράγμα που χρειάζεται να έχει ένας επενδυτής για να μπει και να κάνει angel investments και να πάει  σ΄αυτό που πρακτικά είναι το κενό που έχει σήμερα…Γιατί αν όλα τα fund έχουν πάρει λεφτά από την EBRD τότε πρακτικά το ρίσκο είναι πολύ μικρό.  Δηλαδή δεν υπάρχει διάθεση να πάρει ο άλλος ρίσκο. Αν είσαι και μεγάλος σε ηλικία και δεν καταλαβαίνεις τα καινούργια πράγματα που συμβαίνουν τότε καταλήγεις να έχεις ένα έλλειμμα στην αγορά”, σημείωσε χαρακτηριστικά.

“Αν άλλαζα τώρα κάτι άλλο” είπε ο Χάρης Καρώνης, “πιθανόν να μην άλλαζα πολλές από τις επιλογές μου ή από τις αποφάσεις μου, σίγουρα όμως μια  θα την άλλαζα, δεν θα έπαιρνα τα χρήματα από την  DECA, ήταν η πιο λανθασμένη ενέργεια που έκανα ποτέ και που μετάνιωσα ευτυχώς χωρίς να στοιχίσει στην εταιρεία και στους εργαζόμενους. Δεν θα ξανάπαιρνα λεφτά από ανθρώπους που ουσιαστικά δεν σέβονται ούτε τους εργαζόμενους, αλλά ούτε και τους ιδρυτές. Νομίζω ότι οι  founders πρέπει να σηκώσουν το ανάστημά τους και ταυτόχρονα να είναι και αυτοί δίκαιοι στο προσωπικό τους, να μοιράζουν την αξία, να αποδίδουν τα εύσημα στους επενδυτές, καλή ώρα όπως ήταν η οικογένεια Λάτση σε εμάς αλλά και να στηλιτεύουν τους επενδυτές, οι οποίοι προσθέτουν ρίσκο ή τους πιέζουν να κάνουν ενέργειες που πρακτικά δεν θα τις έπαιρναν μόνοι τους”, ανέφερε.

“Η Deca του Δασκαλόπουλου,  αποδείχτηκε εκ των υστέρων, μια πάρα πολύ κακή επιλογή πολύ γρήγορα. Το greediness τους θα μπορούσε να μην μας έχει φτάσει στο σημείο να έχουμε κάνει τη συναλλαγή, για την οποία συζητάμε σήμερα. Το footprint τους, επίσης, δε θα μπορούσε να μας έχει φέρει εδώ ή θα μπορούσαμε να έχουμε αντιμετωπίσει ένα σύνολο από άλλα προβλήματα” σημείωσε. Όπως είπε η  DECA ήταν ένα reputation risk, έχοντας εμπλακεί με την MLS, την «Ακαζού», διάφορες φούσκες πρακτικά που ενεπλάκησαν στη συνέχεια.

Και τόνισε ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να δίνεται βήμα σε καλά παραδείγματα αλλά και ταυτόχρονα να κινούνται οι αντίστοιχες διαδικασίες ελέγχου πολύ πιο γρήγορα στο χρηματιστήριο. “Μάλιστα, ίσως υπάρχει και ένα έλλειμμα εκεί, για το πως τελικά εποπτεύονται ένα σύνολο από κινήσεις. Είμαι υπέρ της ελεύθερης αγοράς στην οποία, όμως, οι Ανεξάρτητες Αρχές έχουν ρόλο. Αυτές οι Ανεξάρτητες Αρχές ουσιαστικά έρχονται να εφαρμόσουν, να παίξουν το ρόλο τους” σημείωσε.

Προτάσεις

Προτείνοντας τι θα μπορούσε να γίνει για να βοηθηθεί το οικοσύστημα των τεχνολογικών εταιρειών και να προσελκυθούν επενδυτές, ο κ. Χάρης Καρώνης, σημείωσε ότι ένα σημαντικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, η λειτουργία της Δικαιοσύνης και των Ανεξάρτητων αρχών, το φορολογικό σύστημα.

Τόνισε τη σημασία των μικρών επιχειρήσεων τεχνολογίας, που αναπτύσσουν το ανθρώπινο δυναμικό και επεσήμανε πόσο μεγάλη είναι η σημασία τους και η συνεισφορά τους, λέγοντας ότι θα πρέπει να απαλλαγούν από εργοδοτικές εισφορές προκειμένου να ενισχυθούν και να αναπτύσσουν νέα στελέχη για την αγορά. Αντίθετα πρότεινε να πληρώνουν μεγαλύτερες εργοδοτικές εισφορές οι εταιρείες που η ποσόστωση των μηχανικών που έχουν με το υπόλοιπο προσωπικό είναι δυσανάλογη.

Σημείωσε ότι τα κέντρα Έρευνας και Ανάπτυξης των τεχνολογικών κολοσσών στραγγίζουν την αγορά από το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό σε μια εποχή που υπάρχει έλλειμμα.  Έφερε το παράδειγμα της Ρουμανίας, που συγκεντρώνοντας τους τεχνολογικούς κολοσσούς, στέρησε από την αγορά τη δυνατότητα να αναπτυχθεί το οικοσύστημα των start-ups.

Ειδικότερα, σημείωσε: “Οι κάθετες παρεμβάσεις είναι λανθασμένες, όπως αποδείχθηκε στη Ρουμανία. Μπορώ να σας δώσω παραδείγματα και από άλλες χώρες που έχουμε βρεθεί, που έχουμε γραφεία. Κάτι όμως που θεωρώ πολύ σημαντικό, είναι ο ρόλος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο κομμάτι της ανάπτυξης των εφαρμογών. Ξέρετε, οι μικρές επιχειρήσεις, αυτές οι μικρές που έχουν έως 15 άτομα, καταφέρνουν να καλύψουν αυτό το κενό και εκπαιδεύουν τα παιδιά που βγαίνουν από τη σχολή τους. Τα εκπαιδεύουν στις τεχνολογίες που έχει σήμερα η αγορά. Ναι, πρέπει να προσθέσουμε την αλγοριθμική σκέψη στην εκπαίδευσή μας γενικότερα. Πρέπει να φέρουμε τα πανεπιστήμια μας να ξέρουν ποια είναι τα εργαλεία που δουλεύουν οι μηχανικοί σήμερα στην αγορά, αλλά όσο και να το κάνουμε αυτό, αυτό θέλει χρόνο.

“Πρέπει να επιδοτηθούν αυτές οι εταιρίες και όχι εμείς, όχι οι μεγάλοι. Εμείς θα πάρουμε το προσωπικό εκπαιδευμένο με ένα καλύτερο offer, μια καλύτερη τιμή. Κάποιος πρέπει να τον φέρει σε εκείνο το επίπεδο που εγώ να θέλω να τον πληρώσω. Στο κομμάτι του development θα δείτε να είναι τόσο μεγάλη ανάγκη όπου ο μισθός ενός architect θα φτάνει τις 80 με 100 χιλιάδες ευρώ και αν δεν έχει να πάρει μετοχές από την επιτυχία (stock option), δεν θα έρχεται. Επειδή εκεί υπάρχει τεράστιο κενό, οι μεγάλες εταιρίες είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε, αλλά θέλουμε εκπαιδευμένο προσωπικό. Ποιος μπορεί να εκπαιδεύσει το προσωπικό; Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που βρίσκονται από κάτω”, σημείωσε χαρακτηριστικά.

“Οπότε αν κάποιος μηδένιζε τις εργοδοτικές εισφορές για εταιρίες μέχρι 10 άτομα προσωπικό γιατί ξέρετε, για να το κάνει η on board κι όλας και να μάθει τα συστήματα, θα χρειαστεί έξι μήνες με ένα χρόνο για να το φέρει κάπου. Τι γίνεται σήμερα; Χάνει ένα χρόνο μία μικρή τέτοια επιχείρηση και στους έξι μήνες μέσα μετά από τον ένα χρόνο, αυτός φεύγει και πάει και ζητάει διπλά, τριπλά λεφτά σε μία άλλη εταιρεία η οποία μπορεί να του τα δώσει. Οπότε, νομοτελειακά η μικρομεσαία επιχείρηση στην πληροφορική εκπαιδεύει κόσμο εις βάρος της επιχειρηματικότητάς της  με δυσανάλογο κόστος. Δηλαδή, ενώ κανονικά πρέπει να τον εκπαιδεύσεις να τον βάλεις στην αγορά με μικρότερο κόστος και αργότερα να εκμεταλλευτείς αυτό το resort που θα ξέρει τις υποδομές σου , τα συστήματά σου και τον τρόπο που εργάζεσαι για όσο τον δυνατόν μεγαλύτερο χρόνο και εκεί του δίνεις περισσότερα χρήματα, του δίνεις μέρος από το όνειρο, του δίνεις, του δίνεις για να μπορέσει να συμμετέχει. Είναι συλλογικό αποτέλεσμα, δεν είναι κανένας μόνος του”, τόνισε.

Αντίστοιχα, αν μιλάμε για κάποιον μεγάλο, θα έπρεπε να δηλώνει περισσότερες εργοδοτικές εισφορές. Αν δηλαδή, η ποσόστωση των μηχανικών που έχεις με το υπόλοιπο προσωπικό είναι δυσανάλογο  πληρώνεις και κάτι παραπάνω γιατί όλοι οι  άλλοι στον εκπαίδευσαν αυτό τον υπάλληλο. Πρέπει να υποστηρίξουμε τη μικρομεσαία επιχείρηση, η οποία εκπαιδεύει το developper και καλύπτει το κενό μεταξύ των σχολών και τις ανάγκες της αγοράς.

Να λειτουργεί η δικαιοσύνη: Αν καθυστερεί οι μεγάλοι παίκτες παίρνουν το ρίσκο

Όπως είπε, η δικαιοσύνη έχει πολύ μεγάλη σημασία να λειτουργεί, οι επιτροπές ανταγωνισμού πρέπει να λειτουργούν. “Όταν δεν λειτουργούν οι επιτροπές ανταγωνισμού ή οι αντίστοιχες επιτροπές, οι αντίστοιχες ανεξάρτητες αρχές να πω γιατί δεν είναι μόνο η Επιτροπή Ανταγωνισμού, όταν οι ανεξάρτητες αρχές δεν δουλεύουν οι μεγάλοι παίκτες έχουν την επιλογή να διαλέξουν να πληρώσουν το ρίσκο. Αν πρακτικά μια εταιρεία για πέντε χρόνια δεν θα βγει μία απόφαση τη συμφέρει να παρανομεί από το να είναι νόμιμη, γιατί θα εκμεταλλευτεί πέντε χρόνια αυτό που κάνει”, σημείωσε.

         Αναφέρθηκε και στη σημασία του φορολογικού πλαισίου, καθώς ένα δαιδαλώδες φορολογικό πλαίσιο δημιουργεί κινδύνους που δεν τους θέλει ένας μεγάλος επενδυτής. “Δεν πρέπει να υπάρχουν γκρίζες περιοχές που θα μπορούσαν να ερμηνευτούν και έτσι και αλλιώς , είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι”, είπε.

Επίσης, υπογράμμισε ότι το κράτος πρέπει να είναι μακριά, καθώς οι παρεμβάσεις από το κράτος τελικά διαστρεβλώνουν τον ανταγωνισμό. “Ο ανταγωνισμός πρέπει να λειτουργεί και πρέπει να προστατεύεται. Εγώ λοιπόν είμαι υπερ του ανταγωνισμού, που όμως ελέγχεται και προστατεύεται από τις εποπτικές Αρχές και οι κανόνες ισχύουν για όλους”, τόνισε.

Οι μάχες της VIVA WALLET: Χάθηκαν 5 χρόνια από την καθυστέρηση νομοθέτησης της PSD1- Αθέμιτος ανταγωνισμός από το τραπεζικό σύστημα

“O Γκάντι έλεγε «στην αρχή σε αγνοούν», έχουμε περάσει από το σημείο που μας αγνοούν, «μετά γελούν μαζί σου, μετά σε πολεμάνε και μετά νικάς», αλλά περνάς από τέσσερα στάδια. Εμείς έχουμε περάσει από τα στάδια αυτά. Θα σταθώ στο στάδιο του «σε πολεμάνε», ανέφερε ο κ. Χάρης Καρώνης και περιέγραψε τις μάχες που χρειάστηκε να δώσει η εταιρεία του για να φτάσει εδώ που είναι σήμερα.

Ο κ. Χάρης Καρώνης, αναφέρθηκε στο Γολγοθά προβλημάτων που αντιμετώπισε η εταιρεία από το 2000 μέχρι να γίνει νόμος στην Ελλάδα η Οδηγία για τις ηλεκτρονικές πληρωμές.

Η Viva ιδρύθηκε στις αρχές του 2000  και  προσπάθησε να ξεκινήσει τη δραστηριότητά της στις πληρωμές μόλις βγήκε η PSD 1, που ήταν το 2007.

“Για ένα σύνολο από λόγους, η χώρα καθυστέρησε να εφαρμόσει την PSD 1 και την έκανε νόμο το κράτος, με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, δημιουργώντας μια προσμονή σε εμάς, ότι υπήρχε η Οδηγία και άμεσα θα έβγαινε ένας αντίστοιχος νόμος που να δίνει τη δυνατότητα να φτιάξουμε μια τέτοια εταιρεία. Όμως το deadline μέχρι εκείνη την ημερομηνία, δηλαδή, που επιτρεπόταν από την PSD 1 να εναρμονιστεί το δίκαιο στη χώρα, ήταν, αν θυμάμαι καλά, το Σεπτέμβρη του 2009. Η χώρα είχε εκλογές το 2009 και η PSD 1 δεν εφαρμόστηκε. Εμείς είχαμε χάσει μέχρι εκείνο το σημείο, 2 χρόνια χρήματα και κουράγιο”, σημείωσε.

“Η Viva θα είχε ξεκινήσει πρακτικά πέντε χρόνια νωρίτερα, εάν η PSD1 είχε εφαρμοστεί στη χώρα, νωρίτερα. Δηλαδή, αν το τότε Κοινοβούλιο είχε νομοθετήσει νωρίτερα. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, προφανώς, μια εταιρεία χάνει χρήματα. Απογοητεύονται οι επενδυτές της, απογοητεύεται το προσωπικό της, απογοητεύονται οι άνθρωποι οι οποίοι την στηρίζουν.”

Aπό τις αρχές του 2012 και μετά, κατάφερε να χρησιμοποιήσει την Payment Services Directive 1, την PSD 1, τη ντιρεκτίβα που άλλαζε το χρηματοπιστωτικό σύστημα και δημιουργούσε ένα καινούργιο περιβάλλον, σπάζοντας, ουσιαστικά, τις υπηρεσίες τις τραπεζικές, σε τρία διαφορετικά entity. Στα ιδρύματα πληρωμών που παίρνουν, δίνουν χρήματα, στα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος που παίρνουν, δίνουν χρήματα και κρατάνε χρήματα και στις τράπεζες, οι οποίες παίρνουν, δίνουν χρήματα, κρατάνε χρήματα και δίνουν δάνεια πάνω σε αυτό τον κύκλο της των υπηρεσιών.

“Εμείς ξεκινήσαμε στο 2012 με την πρώτη άδεια που ήταν η μικρότερη, μια άδεια ιδρύματος πληρωμών. Πολύ σύντομα, διαπιστώσαμε ότι η συγκεκριμένη άδεια δεν μπορούσε να μας καλύψει για να παρέχουμε τις υπηρεσίες που θέλαμε και επεκτείναμε την άδειά μας, δύο χρόνια μετά, παίρνοντας μια άδεια έκδοσης ηλεκτρονικού χρήματος”, είπε ο κ. Χάρης Καρώνης.

Αθέμιτος ανταγωνισμός από το τραπεζικό σύστημα

Αναφέρθηκε στην αποτυχία να εφαρμοστεί ουσιαστικά στην Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Οδηγία PSD1 και τον αθέμιτο ανταγωνισμό από το τραπεζικό σύστημα και τόνισε ότι αναμένει ακόμη μια απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Όπως είπε για να ξεπεράσει το εμπόδιο της μη εφαρμογής της Οδηγίας PSD1 στην Ελλάδα, αφού περίμενε πέντε χρόνια, τελικά το ξεπέρασε  αγοράζοντας μια τράπεζα.

“Στην Κύπρο, έβγαλαν έναν νόμο και είπαν ότι όπου λέει «τράπεζες» το αντικαθιστούμε με τη λέξη «παρόχους υπηρεσιών πληρωμών». Και αυτό, γιατί στις νομοπαρασκευαστικές δεν βρίσκεται η Ένωση Τραπεζών τους. Εδώ, στο ελληνικό δίκαιο, η PSD1 βγήκε το 2008, ο νόμος βγήκε στο 2012, αλλά η υπόλοιπη νομοθεσία συνεχίζει να λέει για «τράπεζες» ακόμα και σήμερα. Είναι ενδεικτικό της αποτυχίας, πρακτικά, να εφαρμοστεί η Ευρωπαϊκή Οδηγία, με αποτέλεσμα εμείς να αντιμετωπίζουμε έναν αθέμιτο ανταγωνισμό από το τραπεζικό σύστημα. Μπορώ να πω χαρακτηριστικά ότι ο ίδιος εντυπωσιάστηκα όταν, κάποια στιγμή, διαπίστωσα ότι για την Επιτροπή Ανταγωνισμού μάλλον δεν είναι ενδιαφέροντα.

Εμείς αναμένουμε ακόμα μία απόφασή της, για να δούμε πως τελικά έχουν συμβεί ότι έχει συμβεί και ποιος ήταν ανταγωνισμός που υπήρχε σε αυτό όλο το χρονικό διάστημα, έστω και μετά από αρκετά χρόνια ουσιαστικά.  Ουσιαστικά, η PSD1, που περιμέναμε πέντε χρόνια, δεν εφαρμόστηκε ποτέ στην πράξη. Εμείς κάναμε Bypass το πρόβλημα αγοράζοντας μια τράπεζα”.

Όπως εξήγησε ο κ. Χάρης Καρώνης, η εταιρεία του έχοντας πιεστεί τόσο πολύ από τον αθέμιτο εγχώριο ανταγωνισμό, αποφάσισε να βγει στο εξωτερικό, ξεκίνησε με ένα υποκατάστημα στις Βρυξέλλες και ένα δεύτερο υποκατάστημα στο Λονδίνο.

Mεγάλη ευκαιρία για την αγορά η είσοδος της JP Morgan

Έχει μία πολύ μεγάλη ευκαιρία η αγορά μετά την επένδυση της JP MORGAN, σημείωσε, καθώς  είναι η μεγαλύτερη τράπεζα στον πλανήτη και επενδύει ένα τεράστιο ποσό και όπως είπε θα έρθουν και διάφορες άλλες κινήσεις μέσα στη χώρα στο επόμενο χρονικό διάστημα, ως αποτέλεσμα της επένδυσης αυτής.