Χ. Κυρατσούς (Regeneron): Καμία εταιρεία δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες μιας πανδημίας σε φάρμακα

Στο λόγο για τον οποίο η εταιρεία Regeneron γνωστοποίησε τα πρώτα κλινικά δεδομένα από τη χορήγηση ενός κοκτέιλ αντισωμάτων κατά της Covid-19, πριν από την πλήρη επιστημονική δημοσίευση, αναφέρθηκε ο Έλληνας επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Χρήστος Κυρατσούς, κατά τη διάρκεια του 11^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας Βασικής & Κλινικής Φαρμακολογίας.

Μέσω ενός δελτίου τύπου, η εταιρεία βιοτεχνολογίας γνωστοποίησε την Τρίτη μερικά πρώτα και πρώιμα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών, από τα οποία φαίνεται ότι το κοκτέιλ  μειώνει τα επίπεδα του ιού και βελτιώνει τα συμπτώματα στους ασθενείς, κυρίως σε αυτούς που δεν είχαν ήδη αναπτύξει φυσική ανοσολογική απόκριση στη λοίμωξη Covid-19. Εντούτοις, οι αριθμοί σε αυτήν την πρώιμη ανακοίνωση κρίνονται μικροί και τα δεδομένα δεν έχουν ακόμα αξιολογηθεί από ανεξάρτητους κριτές.

«Ένας λόγος που δώσαμε όσα περισσότερα αποτελέσματα μπορούσαμε, με το δελτίο τύπου, ήταν για να βοηθήσουμε όλους τους ερευνητές που ασχολούνται με την ανάπτυξη αντισωμάτων ή την ανάπτυξη εμβολίων. Πιστεύουμε ότι σε μία πανδημία καμία εταιρεία δεν έχει την δυνατότητα να φτιάξει αρκετό φάρμακο ή αρκετά εμβόλια για να θεραπεύσει όλο τον κόσμο. Οπότε πρέπει να υπάρξει συνεργασία. Και αυτό ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε», εξήγησε ο κος Κυρατσούς.

Όλοι οι ασθενείς που συμμετείχαν στη δοκιμή είχαν επιβεβαιωμένο εργαστηριακό έλεγχο για COVID-19 και υποβλήθηκαν σε θεραπεία σε εξωνοσοκομειακό περιβάλλον. Πριν από τη θεραπεία, υποβλήθηκαν σε ορολογικές εξετάσεις προκειμένου να διαπιστωθεί εάν είχαν ήδη αναπτύξει αντιιικά αντισώματα φυσιολογικά και ταξινομήθηκαν ως οροαρνητικοί (όχι μετρήσιμα αντιικά αντισώματα) ή οροθετικοί (μετρήσιμα αντιιικά αντισώματα). Περίπου το 45% των ασθενών ήταν οροθετικοί, το 41% ​​ήταν οροαρνητικοί και το 14% κατηγοριοποιήθηκαν ως «άλλοι» λόγω ασαφούς ή άγνωστης ορολογικής κατάστασης.

Η θεραπεία φαίνεται ότι μπορεί να έχει αποτέλεσμα σε ασθενείς με υψηλό αλλά και με χαμηλό ιικό φορτίο, όπως επίσης και σαν θεραπεία προφύλαξης. Αυτό όμως που θα καθορίσει το ποιοι θα την λάβουν τελικά, σε περίπτωση θετικής έκβασης, είναι οι δυνατότητες παραγωγής και διάθεσής της στην παγκόσμια κοινότητα.

«Ένα πολύ μεγάλο μέρος του χρόνου μας το περνάμε μιλώντας με εταιρείες που παράγουν αντισώματα για διάφορες άλλες χρήσεις αλλά και προσπαθώντας να ρυθμίσουμε την παραγωγή των δικών μας αντισωμάτων, που αναπτύσσουμε για πάρα πολλές ασθένειες, έτσι ώστε να δούμε και τι μέρος της παραγωγής μπορούμε να διαθέσουμε σε αντισώματα για τον κορονοϊό. Ελπίζουμε ότι τα θετικά αποτελέσματα στις πιο πολλές κλινικές μελέτες θα πείσουν τις εταιρείες να αυξήσουν την παραγωγή των αντισωμάτων, έτσι ώστε να αυξηθούν και τα άτομα στα οποία θα μπορέσουν να διατεθούν τους επόμενους μήνες, ανά τον κόσμο. Η παραγωγή είναι αυτή που θα καθορίσει τελικά το ποιοι θα πάρουν τα αντισώματα αυτά. Σε μια πρώτη φάση είναι πολύ πιθανό να διατίθενται κυρίως σε άτομα που έχουν μεγαλύτερο ρίσκο και σιγά σιγά να μεγαλώνει το εύρος των πληθυσμών”, σημείωσε ο επικεφαλής ερευνητής.

Η θεραπεία με κοκτέιλ αντισωμάτων, χρησιμοποιεί δύο ή περισσότερα μονοκλωνικά αντισώματα που παράγονται στο εργαστήριο. Το συγκεκριμένο κοκτέιλ περιλαμβάνει ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που στοχεύει την πρωτεΐνη-ακίδα  την οποία χρησιμοποιεί ο ιός για να εισβάλλει σε υγιή κύτταρα και ένα άλλο αντίσωμα που στοχεύει σε ένα διαφορετικό τμήμα του νέου κορονοϊού. Με δύο διαφορετικά αντισώματα, αυξάνεται η πιθανότητα να παγιδεύει και να εξουδετερώνει τον ιό,  σταματώντας την αναπαραγωγή του.

“Αυτό που συμπεραίνουμε από τις δικές μας μελέτες είναι ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού, το οποίο είτε δεν παράγει φυσιολογικά αντισώματα, είτε τα αντισώματα που δημιουργεί είναι σε πάρα πολύ μικρό τίτλο και δεν μπορούν να μειώσουν το ιικό φορτίο. Πολλές μελέτες  δείχνουν ότι όσο μεγαλύτερο είναι το ιικό φορτίο στην αρχή, τόσο πιθανότερο είναι να χρειαστεί διασωλήνωση και δυστυχώς υπάρχει πολύ μεγάλη συσχέτιση με το θάνατο. Ελπίζουμε μειώνοντας το ιικό φορτίο να μπορέσουμε να περιορίσουμε αυτά τα αποτελέσματα”, εξήγησε ο κος Κυρατσούς.

Επίσης, είναι ενθαρρυντικό ότι τα πρώιμα αποτελέσματα έδειξαν πως μειώθηκε το ιϊκό φορτίο στο ρινοφάρυγγα των ασθενών, γεγονός που σημαίνει ότι θεωρητικά μπορεί να μειωθεί και ο κίνδυνος διασποράς της μόλυνσης.

“Εάν τα αντισώματα χορηγηθούν νωρίς, σε αυτούς που έχουν ήπια νόσο, μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα αλλά και τη μεταδοτικότητα του ιού, περιορίζοντας το ιικό φορτίο και προσφέροντας τελικά ένα όφελος στην κοινότητα, ακόμη και αν δεν έχει όφελος ο ίδιος ο ασθενής”, σημείωσε.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι θεραπείες με χορήγηση κοκτέιλ αντισωμάτων θα μπορούσαν να βοηθήσουν πληθυσμούς ασθενών που δεν αναπτύσσουν ισχυρή ανοσοαπόκριση σε ένα εμβόλιο, αλλά και στη μεταβατική περίοδο μετά τη διάθεσή του, κατά την οποία δεν θα μπορούν να εμβολιαστούν όλοι.

“Ελπίζουμε τα εμβόλια να δουλέψουν στο μέγιστο ποσοστό του πληθυσμού, αλλά πρακτικά αυτό είναι κάτι το οποίο δυστυχώς δεν θα το πετύχουμε. Και δυστυχώς οι πληθυσμοί οι οποίοι δεν αντιδρούν στα εμβόλια είναι οι ανοσοκατασταλμένοι και όσοι είναι μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτοί, όμως, είναι και οι πληθυσμοί που χρειάζονται τη θεραπεία για την Covid-19.  Σε αυτές τις περιπτώσεις τα αντισώματα θα παίξουν σημαντικό ρόλο”, ανέφερε ο Έλληνας ερευνητής.

Όσον αφορά στη διάρκεια των αποτελεσμάτων, ο κος Κυρατσούς, τόνισε ότι μπορεί να κρατήσει ακόμα και μήνες. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η συγκέντρωση των αντισωμάτων μειώνεται με πολύ αργούς ρυθμούς, ωστόσο, η ακριβής διάρκειά τους θα φανεί από τις κλινικές δοκιμές.

Σύμφωνα με τη Regeneron, θα προκύψουν περισσότερα δεδομένα από επιπλέον κλινικές δομικές, η μία σε νοσηλευόμενους ασθενείς και η άλλη για την αξιολόγηση της θεραπείας ως πρόληψη σε ανθρώπους που έχουν έρθει σε στενή επαφή με άτομο που πάσχει από  Covid-19.

Σημειώνεται, ότι η εταιρεία Regeneron, θεωρείται ένα ακαδημαϊκό ερευνητικό ινστιτούτο πρώτης γραμμής και είναι ένα από τα πρώτα ιδρύματα στον κόσμο που δημιούργησαν εξανθρωπισμένα ζωικά μοντέλα.

Συνιδρυτής της είναι ο ομογενής Γιώργος Γιανκόπουλος, ενώ στα υπερσύγχρονα εργαστήριά της δραστηριοποιούνται κορυφαίοι Έλληνες επιστήμονες.