Από το λιγνίτη στο φυσικό αέριο: Σήμερα “θεμελιώνεται” η μετάβαση – Όλοι οι πρωταγωνιστές

Την έναρξη ενός νέου γύρου επενδύσεων στην παραγωγή ενέργειας, που θα οδηγήσουν σε μια νέα εποχή, σηματοδοτεί η σημερινή θεμελίωση της νέας μονάδας, παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο (CCGT) στη Βοιωτία, του ομίλου Μυτιληναίου, από τον πρωθυπουργό  Κυριάκο Μητσοτάκη.

Η επένδυση αυτή 330 εκ. ευρώ  θα συμβάλει στη μετάβαση του ηλεκτρικού συστήματος σε μια νέα εποχή χαμηλότερων ρύπων και υψηλότερης απόδοσης. Η  ανακοίνωση, εξάλλου,  του πρωθυπουργού από το βήμα του ΟΗΕ για το κλείσιμο μέχρι το 2028 όλων των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ρεύματος, επιταχύνει τις εξελίξεις.

Κι αυτό γιατί η κλιματική αλλαγή θέτει ένα νέο πλαίσιο: η μόλυνση κοστίζει. Και το φυσικό αέριο γίνεται ανταγωνιστικό, αφού κατά την καύση του εκπέμπει λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου από τα υπόλοιπα συμβατικά καύσιμα, ενώ ένας σταθμός CCGT υπολογίζεται ότι εκπέμπει κάτω από το ένα τέταρτο των εκπομπών μιας θερμικής λιγνιτικής μονάδας. Η μέθοδος του Συνδυασμένου Κύκλου, βελτιστοποιεί την απόδοση του φυσικού αερίου και προσφέρει την πιο αποδοτική μετατροπή της ενέργειας, που παράγεται από φυσικό αέριο, σε ηλεκτρική.

Ο όμιλος Μυτιληναίου γνωστός για τα καλά αντανακλαστικά και την προνοητικότητα στη στρατηγική του ανάπτυξη, σχεδιάζει εδώ και δύο χρόνια τη δεύτερη μονάδα παραγωγής ενέργειας Συνδυασμένου κύκλου, διαβλέποντας ότι οι εξελίξεις τρέχουν και ότι η λιγνιτική εποχή τελειώνει. Και το φυσικό αέριο είναι το «καύσιμο γέφυρα» προς την πορεία απανθρακοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα, όταν θα καταστεί εφικτή η καθολική διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών. Η τάση είναι διεθνής και  είναι ενδεικτικό ότι στην Ευρώπη σχεδιάζονται 50 GW νέων σταθμών Συνδυασμένου κύκλου.

Στην «κούρσα» για την κατασκευή του δεύτερου γύρου μονάδων από φυσικό αέριο, που μπήκε πρώτη η «Μυτιληναίος»  ακολούθησαν ο όμιλος Κοπελούζου, η ΓΕΚ Τέρνα (ΗΡΩΝ)  ο όμιλος Καράτζη, η Εlpedison  και η  ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ . Ο ανταγωνισμός μεταξύ τους είναι μεγάλος για το ποια θα κάνει πιο γρήγορα την πιο αποδοτική μονάδα και θα μπαίνει πρώτη στο σύστημα. Η απόφαση της κυβέρνησης για ταχύτερη απολιγνιτοποίηση του ενεργειακού ισοζυγίου της χώρας, βοηθά τα business plan των εταιρειών,  τις φέρνει πιο κοντά στις επενδυτικές αποφάσεις για την υλοποίηση των σχεδίων τους και αλλάζει και τη στρατηγική της ΔΕΗ.

Ευάγγελος Μυτιληναίος (Protergia – Mytilineos)

Με τη νέα μονάδα των 826MW  που θεμελιώνεται σήμερα η εγκατεστημένη ισχύς των θερμικών μονάδων της Mytilineos θα ξεπεράσει τα 1.800 ΜW, ενώ μαζί με τις ΑΠΕ θα υπερβαίνει τα 2000MW.

Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της νέας μονάδας  είναι το μέγεθός της, ο στόχος να μπει γρήγορα στην αγορά στις αρχές του 2022 και να λειτουργεί με το χαμηλότερο κόστος ώστε να μπαίνει πρώτη στο σύστημα.  Στόχος της εταιρείας είναι να είναι ο πλέον αποδοτικός σταθμός συνδυασμένου κύκλου της Ευρώπης με θερμική απόδοση μεγαλύτερη από 63% χάρη στον αεριοστρόβιλο τεχνολογίας “Class H “.  Εξάλλου, η δραστηριότητα του ομίλου στην προμήθεια φυσικού αερίου μπορεί να εξασφαλίσει ανταγωνιστικές τιμές αερίου, ώστε ο νέος σταθμός  να αποτελέσει μονάδα βάσης για το ελληνικό ενεργειακό σύστημα και να παρουσιάζει το χαμηλότερο κόστος ενεργειακών μονάδων.

Υπενθυμίζεται ότι στον Αγ. Νικόλαο Βοιωτίας λειτουργεί ήδη από το 2008 η μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρικής και Θερμικής Ενέργειας, ισχύος 334 MW, ενώ η  μονάδα Συνδυασμένου Κύκλου, ισχύος 444,48 MW, η οποία βρισκόταν σε δοκιμαστική λειτουργία από τον Ιανουάριο 2011, τέθηκε σε εμπορική λειτουργία τον Ιούνιο 2011.  Η μονάδα Συνδυασμένου Κύκλου, ισχύος 436,6 MW στην Κόρινθο, η οποία βρισκόταν σε δοκιμαστική λειτουργία από τον Οκτώβριο 2011, τέθηκε σε εμπορική λειτουργία τον Απρίλιο 2012.

Elpedison (ELPE-EDISON)

Με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 820 MW στο χαρτοφυλάκιό της, η ELPEDISON ήταν ο πρώτος ανεξάρτητος παραγωγός ενέργειας στην Ελλάδα. Η εταιρεία κατασκεύασε την πρώτη ιδιωτική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με φυσικό αέριο,  στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη το 2006, ισχύος 400 MW. Eπίσης διαχειρίζεται τη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής στη Θίσβη, συνδυασμένου κύκλου, με φυσικό αέριο, 420 MW, από τη στιγμή ολοκλήρωσης της κατασκευής της, το καλοκαίρι του 2010.

Η εταιρεία με βασικούς μετόχους τα ΕΛΠΕ και την ιταλική Εdison έχει καταθέσει στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) αίτηση για τη χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από μονάδα συνδυασμένου κύκλου με καύσιμο φυσικό αέριο, μέγιστης δυναμικότητας 826 MW. Το ύψος της επένδυσης υπολογίζεται σε 400 εκατ. ευρώ και η απόδοση της μονάδας στο 63%. H μονάδα πρόκειται να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη στο συγκρότημα που φιλοξενεί την υφιστάμενη μονάδα της εταιρείας, η οποία τέθηκε σε λειτουργία το 2006.

Γ. Περιστέρης (ΗΡΩΝ-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ)

Ο ΗΡΩΝ, προσέβλεπε στην απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, από το 2000. Σήμερα, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των δύο (2) ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων με καύσιμο το φυσικό αέριο, που βρίσκονται έξω από τη Θήβα, ανέρχεται σε 582 MW.

Η ΓΕΚ  Τέρνα, που είναι ο βασικός μέτοχος της ΗΡΩΝ  έχει εμπειρία στην κατασκευή ανάλογων μονάδων και έχει κατασκευάσει το μεγαλύτερο εργοστάσιο αερίου που σήμερα λειτουργεί στην Ελλάδα, τη μονάδα Μεγαλόπολη 5 της ΔΕΗ, ονομαστικής ισχύος 811 MW. Η ΓΕΚ Τέρνα έχει λάβει  άδεια παραγωγής για νέα μονάδα ισχύος 660 MW στην Κομοτηνή. Η έναρξη κατασκευής της επένδυσης θα γίνει εντός του 2020, με στόχο την εμπορική λειτουργία το 2023.

Δ. Κοπελούζος (Damco Energy)

Η Damco Energy έχει ήδη λάβει άδεια από τη ΡΑΕ η μονάδα συνολικής ισχύος 662 MW της στην Αλεξανδρούπολη που θα έχει 35ετή διάρκεια, και ο σταθμός συνδυασμένου κύκλου θα αποτελείται από μία αεριοστροβιλική μονάδα ισχύος 450 MW και ατμοστροβιλική μονάδα ισχύος 212 MW.

Η αίτηση του Ομίλου Κοπελούζου στη ΡΑΕ είχε κατατεθεί το Δεκέμβριο του 2018, ενώ η απόφαση του ομίλου να προχωρήσει στη συγκεκριμένη επένδυση εντάσσεται στο ευρύτερο ενδιαφέρον που έχουν δείξει οι ιδιώτες του εγχώριου κλάδου για μονάδες αυτών των χαρακτηριστικών και μεγέθους.

Σύμφωνα με το ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα, η κατασκευή θα διαρκέσει 27 μήνες από την έκδοση της άδειας εγκατάστασης, ενώ η έναρξη εμπορικής λειτουργίας του σταθμού τοποθετείται στην αρχή του δεύτερου τριμήνου του 2022, όταν και θα έχει ολοκληρωθεί η δοκιμαστική του λειτουργία.

ElvalHalcor (Μ. Στασινόπουλος)

Ένα βήμα πιο κοντά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας  ElvalHalcor μετά την αίτηση για σχετική  άδειας από τη  ΡΑΕ για τη δημιουργία  μονάδας,  Συνδυασμένου Κύκλου από φυσικόαέριο,  ισχύος 566 MW και επένδυσης 300 εκατ. ευρώ.

Η μονάδα  θα αξιοποιήσει ως πρώτη ύλη το φυσικό αέριο και θα αναπτυχθεί στη Θίσβη Βοιωτίας, όπου βρίσκεται ο μεγαλύτερος όγκος των βιομηχανικών εγκαταστάσεων του ομίλου. Η ElvalHalcor είναι ο πρώτος αμιγώς βιομηχανικός καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας που εξετάζει τη δημιουργία δικής της μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης είναι ο τρίτος πιο ενεργοβόρος χρήστης της βιομηχανίας της χώρας, μετά την «Αλουμίνιον της Ελλάδος» και την κρατική «Λάρκο».

Η νέα μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο θα μπορούσε να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες της ElvalHalcor και επιπλέον να το πετύχει αυτό με χαμηλότερο κόστος.

Α. Καράτζης (ΚΕΝ)

Άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για το σταθμό Συνδυασμένου κύκλου, με καύσιμο φυσικό αέριο, ισχύος 660 MW, έχει ήδη λάβει  ο όμιλος Καράτζη  για τη Λάρισα.

Ο σταθμός προβλέπεται να εγκατασταθεί στο Δημοτικό Διαμέρισμα Χάλκης, της Δημοτικής Ενότητας Νίκαιας, του Δήμου Κιλελέρ, της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, ενώ η άδεια έχει διάρκεια 35 ετών, όπως προβλέπεται στην απόφαση.

Γιατί η ΔΕΗ έμεινε πίσω – έτοιμη για τη μεγάλη στροφή;

Η ανάγκη για παραγωγή ενέργειας φιλική προς το περιβάλλον αποτελεί μια τάση στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργεια  εδώ και μερικά χρόνια. Όμως η ΔΕΗ έμεινε προσκολλημένη στο λιγνίτη και μάλιστα προγραμμάτισε και υλοποιεί τεράστια επένδυση άνω των 1,2 δις. ευρω για το νέο  λιγνιτικό εργοστάσιο στην Πτολεμαϊδα 5.

Ωστόσο πλέον αλλάζουν όλα και μάλιστα άμεσα. Σύμφωνα με το νέο σχέδιο απολιγνιτοποίησης του υπουργείου Ενέργειας μέχρι τον Ιούνιο αναμένεται να παύσουν τη λειτουργία τους οι μονάδες του Αμυνταίου και της Μεγαλόπολης ΙΙΙ και σταδιακά έως το 2028 και οι υπόλοιπες του Αγίου Δημητρίου, της Μεγαλόπολης και και της Καρδιάς.  Όσο για την Πτολεμαϊδας 5, όπως δήλωσε πρόσφατα υπουργός ενέργειας Κ. Χατζηδάκης   «η επένδυση της ΔΕΗ για την κατασκευή της νέας λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδα 5 ήταν λανθασμένη και ότι η ευθύνη βαρύνει διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις και τα κόμματα».

Είπε επίσης ότι  η ΔΕΗ σε συνεργασία με τους νομικούς και τους χρηματοοικονομικούς της συμβούλους εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα για το μέλλον της επένδυσης δηλαδή το ενδεχόμενο να μετατραπεί η μονάδα από λιγνιτική σε μονάδα φυσικού αερίου.