Θα κάμψει ο ζεστός καιρός τον κορονοϊό; Τι λένε οι ειδικοί

Στα εύκρατα κλίματα, η εποχιακή γρίπη τείνει να θεριεύει τον χειμώνα και να υποχωρεί καθώς φτάνει η άνοιξη. Αλλά τι γίνεται με το νέο κορονοϊό; Θα μπορέσει να τεθεί υπό έλεγχο όταν ανέβει η θερμοκρασία; Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δείχνει να το λαμβάνει υπόψη του, λέγοντας στο τηλεοπτικό διάγγελμά το ότι ο ήλιος του Απριλίου θα μπορούσε να απομακρύνει τη μάστιγα. Οι ειδικοί του κλάδου της υγείας, όμως, λένε ότι η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Επειδή τα κρούσματα της γρίπης μειώνονται με την αλλαγή των εποχών, αυτό δεν σημαίνει ότι ένας διαφορετικός ιός που προσβάλλει το αναπνευστικό σύστημα θα συμπεριφερθεί με τον ίδιο τρόπο.

1. Αποτελεί το κλίμα καθοριστικό παράγοντα;

Είναι πολύ νωρίς για να το γνωρίζουμε. Ο νέος κορονοϊός, ο οποίος προκαλεί μια αναπνευστική νόσο που ονομάζεται Covid-19, έχει μολύνει περισσότερους από 120.000 ανθρώπους παγκοσμίως, αλλά εμφανίστηκε μόνο στην κεντρική Κίνα στα τέλη του περασμένου έτους. Αξιωματούχοι της Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δήλωσαν στις 5 Μαρτίου ότι δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η θερμοκρασία θα διαδραματίσει ρόλο στην εξάπλωση του ιού, αλλά ότι το θέμα αξίζει να να το ερευνηθεί.

2. Υπάρχει κάποια απόδειξη για το αντίθετο;

Μερικοί ερευνητές έχουν ετοιμάσει αναλύσεις επί του θέματος, αλλά καμία δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί σε επιστημονικό περιοδικό, καθώς οι έρευνες πρέπει να ελεγχθούν πρώτα από εμπειρογνώμονες που εργάζονται στον ίδιο τομέα. Μια ομάδα Αμερικανών και Ιρανών ερευνητών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέρη στα οποία ο ιός έχει εξαπλωθεί περισσότερο μέχρι σήμερα – όπως η Ουχάν στην κεντρική Κίνα, το Μιλάνο και το Σιάτλ – έχουν παρόμοια ήπια υγρασία και θερμοκρασίες που κυμαίνονται από περίπου 5 έως 11 βαθμούς Κελσίου (41 έως 52 βαθμούς Φαρενάιτ) τον χειμώνα. Σε θερμότερες, πιο υγρές περιοχές, όπως η Μπανγκόκ, ο ιός έχει παρατηρηθεί κυρίως σε ανθρώπους που τον μετέφεραν από άλλες περιοχές και δεν έχει εξαπλωθεί γρήγορα μέσα στην κοινότητα, ανέφεραν οι ερευνητές. Ωστόσο, επισήμαναν ότι οι προβλέψεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με “εξαιρετική προσοχή”.

3. Γιατί η γρίπη διαφοροποιείται ανάλογα με τις εποχές;

Στις εύκρατες περιοχές, η γρίπη είναι σε μεγάλο βαθμό ένα χειμερινό φαινόμενο, ενώ στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές τείνει να εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της περιόδου των βροχών, εάν υπάρχει, ή και όλο τον χρόνο. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες που το δικαιολογούν. Υπάρχουν στοιχεία ότι τόσο ο κρύος όσο και ο ξηρός αέρας και ιδιαίτερα οι υγρές συνθήκες ευνοούν τη μετάδοση της γρίπης. Καθώς οι άνθρωποι τείνουν να συνωστίζονται σε εσωτερικούς χώρους όταν έχει κρύο και βροχερό καιρό, ο ρυθμός μετάδοσης αυξάνεται, ενώ περνούν περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους όταν ο καιρός είναι καλός, με αποτέλεσμα η μετάδοση του ιού να μειώνεται. Υπάρχει η πιθανότητα το καλοκαίρι να αυξάνονται τα επίπεδα μελατονίνης και βιταμίνης D των ανθρώπων που μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα, ενώ οι ιοί χάνουν τη δύναμη τους σε θερμότερες καιρικές συνθήκες επειδή η παχιά τους επικάλυψη μειώνεται.

4. Τι γίνεται με το SARS;

Η επιδημία του οξέος αναπνευστικού συνδρόμου κατά την περίοδο 2002-2003 πράγματι περιορίστηκε το καλοκαίρι. Αλλά αυτό μπορεί να είχε ελάχιστη σχέση με τον καιρό. «Ο SARS δεν πεθαίνει από φυσικά αίτια», γράφει ο επιδημιολόγος του Harvard, Marc Lipsitch. “Καταστράφηκε από τις εξαιρετικά ισχυρές παρεμβάσεις της δημόσιας υγείας στην ηπειρωτικά Κίνα, το Χονγκ Κονγκ, το Βιετνάμ, την Ταϊλάνδη, τον Καναδά και αλλού”, λέει. Μεταξύ άλλων, οι αρχές απομόνωσαν τα περιστατικά και έβαλαν σε καραντίνα τις επαφές τους. Η στρατηγική λειτούργησε, λέει ο Lipsitch, επειδή οι πιο μολυσματικοί ασθενείς με SARS είχαν εμφανή συμπτώματα. Ενώ η Κίνα έχει κάνει παρόμοια βήματα με τον νέο κορονοϊό, η μακρά περίοδος επώασης και πολλές ήπιες περιπτώσεις που υπήρξαν, κατέστησαν πιο πολύπλοκες τις προσπάθειες περιορισμού.

5. Πού πηγαίνει η γρίπη το καλοκαίρι;

Η χαλάρωση των επιδημιών της γρίπης δεν σημαίνει ότι ο ιός πεθαίνει σε υψηλότερες θερμοκρασίες. Απλά δεν μεταδίδεται τόσο εύκολα. Έτσι, ακόμα και αν ο κορονοϊός υποχωρήσει το καλοκαίρι, υπάρχει η πιθανότητα να επιστρέψει το φθινόπωρο.