Πανδημία και ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο θανατηφόρος συνδυασμός που εξελίσσεται σε παγκόσμια απειλή

Καθώς η πανδημία επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και πλήττει τις οικονομίες, υπάρχει πολλή συζήτηση για το πόσο έχουν μειωθεί θεαματικά σε πολλές χώρες οι εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων. Ωστόσο, αυτή δεν είναι η λύση για την ατμοσφαιρική ρύπανση και την κλιματική αλλαγή. Γιατί ενώ υπάρχουν πλέον άδειες πόλεις με γαλάζιο ουρανό, ξαφνικά εκατομμύρια ανθρώπων δεν εργάζονται και αναρωτιούνται πώς θα φροντίσουν τις οικογένειές τους.

Οι φτωχοί και οι πιο ευάλωτοι θα υποφέρουν περισσότερο τόσο από τις επιπτώσεις στην υγεία όσο και από την οικονομική κρίση. Ο καθαρότερος αέρας για λίγους μήνες μπορεί να αποτελεί μία αχτίδα φωτός στα μαύρα σύννεφα της πανδημίας, αλλά μακροπρόθεσμα θα συμβάλει ελάχιστα στην λύση του προβλήματος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που σκοτώνει περισσότερους από τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Γι ‘αυτό πρέπει να αλλάξουμε τις συνήθειες μας όσον αφορά την καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Επιπλέον, οι άνθρωποι που ζουν σε πόλεις με μεγάλη ρύπανση είναι πιο πιθανό να  παρουσιάσουν αναπνευστικά προβλήματα, καρδιακά ή άλλα νοσήματα και ως εκ τούτου να είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις του ιού.

Μία από τις συμβουλές που ακούμε όλοι καθώς εξαπλώνεται η νόσος είναι να σταματήσουμε το κάπνισμα. Τι γίνεται όμως με το 90% των ανθρώπων παγκοσμίως που εκτίθενται σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης; Δεν μπορούν να επιλέξουν να να σταματήσουν να αναπνέουν τον αέρα της περιοχής που ζουν. Σε κάθε ήπειρο, οι άνθρωποι υποφέρουν από τις αρνητικές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία. Το να ζεις στο Δελχί είναι παρόμοιο με το κάπνισμα έξι τσιγάρων την ημέρα. Τα αναπνευστικά συστήματα των ανθρώπων στην Καλιφόρνια και την Αυστραλία βρίσκονται σε κίνδυνο από την ατμοσφαιρική ρύπανση που έχουν προκαλέσει οι δασικές πυρκαγιές. Οι άνθρωποι στην Γιουχάν υπέφεραν από τον μολυσμένο αέρα για χρόνια, και μόλις το περασμένο καλοκαίρι συμμετείχαν σε διαμαρτυρίες για την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Κατά τη διάρκεια της επιδημίας του SARS στην Κίνα, μια μελέτη από ερευνητές της Σχολής Δημόσιας Υγείας του UCLA έδειξε ότι οι ασθενείς με SARS είχαν περισσότερες από δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από την ασθένεια εάν προέρχονταν από περιοχές υψηλής ρύπανσης. Το ίδιο ισχύει και για τον COVID-19: όσο περισσότερο εκτίθεται κάποιος στην  ατμοσφαιρική ρύπανση, τόσο πιο πολύ ευάλωτος είναι στον ιό.

Και ενώ είναι πολύ νωρίς για να αποδειχθεί μια άμεση συσχέτιση μεταξύ των σημερινών υψηλών επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της εμφάνισης του ιού, τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο μόλυνσης κάποιου με τον ιό. Ένα έγγραφο που δημοσιεύθηκε από την Ιταλική Εταιρεία Περιβαλλοντικής Ιατρικής υποδηλώνει ότι «η ταχεία αύξηση των ποσοστών μετάδοσης που έχει επηρεάσει ορισμένες περιοχές της Βόρειας Ιταλίας θα μπορούσε να συνδεθεί με την ατμοσφαιρική ρύπανση καθώς τα σωματίδια ενεργούν ως φορέας και επιταχύνουν την εξάπλωση». Μια μελέτη του Χάρβαρντ μόλις βρήκε τον πρώτο συσχετισμό μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των θανάτων από COVID-19 στις ΗΠΑ.

Η πανδημία απειλεί επίσης να επιδεινώσει τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία μακροπρόθεσμα. Αρκετές κυβερνήσεις με αφορμή τον ιό έδωσαν για λίγο άλλοθι στην βιομηχανία και χαλάρωσαν τις απαιτούμενες προδιαγραφές για τον καθαρό αέρα. Στις ΗΠΑ, ο Οργανισμός Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) επιταχύνει τη ριζική χαλάρωση της ρύθμισης καθώς πολλαπλασιάζεται η πανδημία. Στη Νότια Αφρική, τα κοινώς αποδεκτά όρια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης έχουν μειωθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια του lockdown και αυτό, σύμφωνα με το Life After Coal Coalition της Νότιας Αφρικής, θα προκαλέσει περίπου 3.300 πρόωρους θανάτους. Θα υπάρξουν ιδιαίτερα μεγάλες επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών, των ηλικιωμένων, των εγκύων και όσον πάσχουν από άσθμα, καρδιά και πνευμονική νόσο.

Ορισμένοι αιρετοί αξιωματούχοι ακολουθούν άλλο δρόμο. Για παράδειγμα στην Μποκοτά, την πρωτεύουσα της Κολομβίας, η οποία αντιμετωπίζει “τριπλή απειλή” από την κακή ατμόσφαιρα, τις εποχιακές αναπνευστικές ασθένειες και την πανδημία, η δήμαρχος Claudia Lopez άνοιξε 76 χιλιόμετρα νέων λωρίδων ποδηλάτου για να μειώσει το πλήθος στις δημόσιες συγκοινωνίες και να αποτρέψει την εξάπλωση του ιού, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την ποιότητα του αέρα και την υγεία των ανθρώπων.

Καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες αντιμετωπίζουν την πανδημία, έχουν την ευκαιρία να σχεδιάσουν μια διαφορετική πορεία και να κάνουν μια σημαντική παρέμβαση για έναν υγιή πλανήτη, με υγιείς ανθρώπους. Με την διάθεση τρισεκατομμυρίων δολαρίων για την οικονομική στήριξη, έχουν τη χρυσή ευκαιρία να διοχετεύσουν σημαντικά ποσά αυτών των κεφαλαίων για να προωθήσουν την δημιουργία μίας οικονομίας ανανεώσιμης ενέργειας. Η μετάβαση σε καθαρή, ανανεώσιμη ενέργεια και μεταφορές θα μειώσει σημαντικά την ατμοσφαιρική ρύπανση, τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και τον αντίκτυπο των μελλοντικών πανδημιών.

Η πανδημία που βιώνουμε κατέστησε σαφέστερο από ποτέ ότι η υγεία του ανθρώπου και του πλανήτη είναι στενά συνδεδεμένες. Η επιλογή να πράξουμε ανάλογα είναι δική μας.