ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
To μυστικό γεύμα Τζίγγερ – Μελισσανίδη, η αυτοπεποίθηση του Ψάλτη, το φάουλ του αναλυτή της Goldman με την Alpha, η γλυκιά εμμονή της κ. Καίτης και η σύνταξη των 917 ευρώ, τα κέρδη του Αθανασίου και το μυστήριο με τον Αίαντα Β.
Η Κίνα και η Ρωσία κατέληξαν σε συμφωνία με τους Χούθι για τη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα
Ρωσία: πλήγμα 600.000 βαρελιών ημερησίως από τις ουκρανικές επιθέσεις στα διυλιστήριά της
Η Ελλάδα πρόκειται να βγει από το πρόγραμμά της, μία συμβολική κίνηση εξόδου από την κρίση χρέους που εξερράγη πριν από οκτώ χρόνια και μεταμόρφωσε την οικονομία της χώρας και τις ζωές των πολιτών της.
Την περίοδο της χορήγησης του πακέτου βοήθειας του Μαΐου 2010, του πρώτου από τα τρία, οι πολιτικοί από τις πιστώτριες χώρες της Ευρωζώνης υποστήριζαν πως η κρίση ήταν το αποτέλεσμα χρόνιας δημοσιονομικής και οικονομικής απειθαρχίας. Για να δικαιολογήσουν την παραβίαση της πολιτικής “μη διάσωσης”, τα δάνεια συνδέθηκαν με αυστηρούς όρους που κάλυπταν τα πάντα από τις κυβερνητικές δαπάνες μέχρι τη δημόσια διοίκηση και τη δικαιοσύνη.
Λοιπόν, πώς τα πήγε η Ελλάδα;
Οικονομικό πλήγμα
Αν και η ελληνική κρίση προκάλεσε πολλές αναταράξεις πέρα από τα σύνορα της χώρας των μόλις 11 εκατομμυρίων κατοίκων, η επίπτωση στη χώρα ήταν ιδιαίτερα δραματική. Οι οικονομική παραγωγή υποχώρησε κατά 25% και οι συνθήκες διαβίωσης κατέρρευσαν μετά την απώλεια πάνω από 1 εκατομμυρίου θέσεων εργασίας που έφεραν την ανεργία ως και στο 28%.
Δημόσια οικονομικά
Το ελληνικό κομμάτι της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης πυροδοτήθηκε όταν η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου αποκάλυψε πως η χώρα είχε πει ψέματα στον κόσμο για τα οικονομικά της και το έλλειμμα του προϋπολογισμού της το 2009 είχε αυξηθεί σε πάνω από το 15% του ΑΕΠ, πέντε φορές πάνω από το όριο της ΕΕ.
Τα τελευταία χρόνια, οι συζητήσεις για τα οικονομικά της Ελλάδας έχουν στραφεί περισσότερο στο ποσό του δημόσιου χρέους και τη δημοσιονομική ισορροπία εξαιρουμένων των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους αυτού. Αυτό σημαίνει λιγότερη προσοχή στο γεγονός ότι εδώ και δύο χρόνια, τα έσοδα έχουν ξεπεράσει τις δαπάνες και η κυβέρνηση τρέχει πρωτογενές πλεόνασμα. Αυτό έχει επιτευχθεί με περικοπές δαπανών, διατηρώντας παράλληλα τα έσοδα αμετάβλητα πάνω-κάτω. Ωστόσο, δεδομένης της έκτασης της κρίσης, η διατήρηση σταθερών εσόδων σήμαινε μία τεράστια συμπίεση των μεσαίων Ελλήνων, που κλήθηκαν να πληρώσουν όλο και περισσότερα σε φόρους.
Δημόσια διοίκηση
Όσον αφορά στις δαπάνες, τα δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλάδας προκλήθηκαν εν μέρει από μία έκρηξη των θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα τα χρόνια πριν την κατάρρευση. Μία άρνηση απόλυσης εργαζομένων εξελίχθηκε σε πρόωρο σημείο τριβής μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών.
Αυτές οι διαφωνίες υποχώρησαν αφού η Ελλάδα μείωσε τους δημοσίους υπαλλήλους κατά 150.000, προσλαμβάνοντας μόνο ένα άτομο για κάθε πέντε αποχωρήσεις και μην ανανεώνοντας προσωρινές συμβάσεις.
Και πάλι, η πρόοδος έχει υπάρξει αργή όσον αφορά στη βελτίωση της ταχύτητας επίλυσης αστικών διαφορών στο δικαστικό σύστημα, και το βαρίδι της γραφειοκρατίας έχει καταστήσει πιο δύσκολη την προσέλκυση επενδύσεων.
Ανταγωνιστικότητα
Τα τελευταία οκτώ χρόνια μία μόνιμη επωδός από τις χώρες της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ ήταν ότι η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερες δομικές μεταρρυθμίσεις για να γίνει πιο ανταγωνιστική. Στη διάρκεια των τριών μνημονίων, πούλησε κρατικά περιουσιακά στοιχεία, έκανε δραστικές αλλαγές στην αγορά ηλεκτρισμού και άλλαξε τις νομοθεσίες που καλύπτουν τα πάντα, από τους δικηγόρους μέχρι τους κομμωτές.
Υπήρξε επίσης μία μεγάλη πτώση του εργατικού κόστους, ειδικά μετά τις μεταρρυθμίσεις στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τη μείωση του κατώτατου μισθού το 2012. Οι δανειστές υποστηρίζουν ότι η μείωση απλώς εξισορρόπησε τη μεγάλη αύξηση στα χρόνια πριν την κρίση, που δε συνοδεύθηκε από αύξηση της παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας.
Σε συνδυασμό με την αύξηση των φόρων και την απώλεια θέσεων εργασίας, το πλήγμα στους μισθούς ήταν ένας σημαντικός παράγοντας που συνεισέφερε στην επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης στην Ελλάδα. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θέλει να ανατρέψει κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά μετά το πρόγραμμα, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κατώτατου μισθού.
Η Ελλάδα δεν έχει βιώσει την ανάκαμψη μέσω των εξαγωγών που έχουμε δει σε άλλες χώρες που πέρασαν κρίση, όπως η Ιρλανδία και η Ισπανία. Όμως έχει σχεδόν εξαφανίσει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, και έχει αυξήσει επίσης το χαμηλό μερίδιο των εξαγωγών στο ΑΕΠ της.
Χρηματοπιστωτικός τομέας
Στο ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης, οι τραπεζίτες της χώρας αρέσκονταν να υποστηρίζουν ότι τα ιδρύματά τους λειτουργούσαν συντηρητικά και ότι αυτό ήταν ένα πρόβλημα που είχε τη βάση του στον δημόσιο τομέα. Όση αλήθεια κι αν είχε αυτός ο ισχυρισμό, δε χρειάστηκε πολύς καιρός για να ξεσπάσει και η τραπεζική κρίση που έστειλε τον τομέα στα τάρταρα.
Οι τράπεζες κρίθηκαν αφερέγγυες για λίγο μετά την αναδιάρθωση χρέους του 2012 που αποδεκάτισε την αξία των χαρτοφυλακίων ομολόγων τους, και τρία χρόνια μετά έκλεισαν για εβδομάδες προτού ανοίξουν ξανά με capital controls σε ισχύ. Εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις, φορτωμένες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια που αντιστοιχούν σχεδόν στο 50% του χαρτοφυλακίου τους.
Αυτές οι περιπέτειες έχουν οδηγήσει σε απώλεια καταθέσεων και διατραπεζικών χρηματοδοτικών γραμμών, με τους πιστωτές να κρατούνται στη ζωή από τη ρευστότητα της κεντρικής τράπεζας. Η ανάγκη για αυτήν την έκτακτη χρηματοδότηση σταθερά έχει μειωθεί και, εν όψει της εξόδου από το πρόγραμμα, ξεπεράστηκε ακόμα από τη διατραπεζική χρηματοδότηση για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης.
